پاکت پریودنتال چیست؟

پاکت های لثه که به نام پاکت های پریودنتال نیز شناخته می شوند، فضاهایی هستند که بین دندان ها و لثه ها ایجاد می شوند. آنها شاخص کلیدی بیماری پریودنتال هستند که روی بافت هایی تأثیر می گذارد که از دندان های شما حمایت می کنند.

بیماری پریودنتال زمانی رخ می دهد که پلاک، یک لایه چسبناک از باکتری ها، روی دندان های شما ایجاد شود. پلاک ها تبدیل به تارتار می شوند که لثه ها را تحریک کرده و باعث ملتهب شدن آنها می شوند. با دور شدن لثه ها از دندان ها، پاکت هایی در فاصله بین دندان ها ایجاد می شوند. این پاکت ها پر از باکتری می شوند که می توانند به بافت لثه و استخوان فک آسیب بیشتری وارد کنند.

پیشرفت بیماری پریودنتال اغلب به مراحل زیر طبقه بندی می شود:

• ژنژیویت – این مرحله اولیه و برگشت پذیر شامل التهاب لثه ها بدون تحلیل رفتن استخوان است. با رعایت بهداشت مناسب می توان آن را معکوس کرد.
• پریودنتیت اولیه – در این مرحله خفیف، عمق پاکت های لثه تا 4 میلی متر می رسد. ممکن است مقدار جزئی تحلیل رفتن استخوان وجود داشته باشد. با درمان می توان آن را متوقف کرد.
• پریودنتیت متوسط ​​- پاکت لثه در اینجا از 4 میلی متر متغیر است. تحلیل رفتن استخوان بیشتر در اطراف دندان ها آشکار است. دندانپزشکان درمان را برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر توصیه می کنند.
• پریودنتیت شدید – با فراتر رفتن پاکت ها از 6 میلی متر، تحلیل قابل توجه استخوان وجود دارد. دندان ها ممکن است لق شوند یا حرکت کنند. برای حفظ دندان به درمان گسترده نیاز است.
• پریودنتیت پیشرفته – عمیق ترین پاکت ها در این مرحله تشکیل می شود که اغلب با آبسه، چرک و تحلیل شدید لثه همراه است. درمان تهاجمی نیاز است، اما ممکن است دندان ها همچنان از دست بروند.

عمق معمولی پاکت

در یک دهان سالم از نظر پریودنتال، فضای بین خط لثه و دندان معمولاً 1 تا 3 میلی متر عمق دارد. این به عنوان یک پاکت معمولی شناخته می شود. عمق 1 تا 3 میلی متری، فضای کافی را برای بافت لثه و استخوان فراهم می کند تا دندان را محکم حمایت کند.

شیار فرو رفتگی کم عمق بین لثه و سطح دندان است. در لثه های سالم، عمق شیار معمولاً بیشتر از 3 میلی متر نیست. اپیتلیوم پیوندی یک بافت تخصصی است که بین دندان و خط لثه مهر و موم ایجاد می کند. این چسبندگی مانعی برای جلوگیری از نفوذ باکتری ها به بافت های عمیق تر ایجاد می کند.

در یک شیار و اپیتلیوم پیوندی سالم معمولی ، هیچ التهابی وجود ندارد. دندان توسط فیبرهای کلاژن الیاف پریودنتال به طور ایمن به استخوان متصل شده است. یک شیار سالم یک پاکت محافظ کوچک اما مهم در اطراف هر دندان ایجاد می کند.

چه چیزی پاکت عمیق محسوب می شود؟

پاکت های پریودنتال زمانی عمیق در نظر گرفته می شوند که اندازه آنها 4 میلی متر یا بیشتر باشد. پاکت های لثه با این عمق محیطی را فراهم می کنند که باکتری های مضر بیشتری درون آنها رشد می کنند.

در اینجا یک تفکیک از عمق های مختلف پاکت وجود دارد:

• 1 تا 3 میلی متر: معمولی
• 4 تا 5: پریودنتیت متوسط
• 6 میلی متر یا بیشتر: پریودنتیت شدید

بر اساس آکادمی پریودنتولوژی آمریکا، هر پاکت با اندازه 4 میلی متر یا بیشتر نشان دهنده نوعی آسیب به بافت های نگهدارنده دندان است که به عنوان پریودنتیت شناخته می شود.

در پریودنتیت متوسط، باکتری های زیر لثه افزایش یافته و پاکت ها پیشرفت می کنند و به بیشتر از 4 میلی متر می رسند. در این مرحله بافت های لثه رو به زوال هستند و تحلیل استخوان در تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس بیشتر قابل مشاهده است. دندانپزشک شما درمان برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر بیماری را توصیه می کند.

پاکت های بیشتر از 6 میلی متر نشان دهنده تخریب پیشرفته چسبندگی بافت لثه و استخوان پشتیبان است. دندان ها به دلیل از دست دادن تکیه گاه ممکن است شروع به جابجایی یا لق شدن کنند. در تلاش برای احیاء چسبندگی و استخوان تحلیل رفته به درمان گسترده نیاز است.

هر چه پاکت عمیق تر باشد، بیماری شدیدتر است. پاکت های عمیق تر تمایل دارند باکتری های مضر بیشتری را در خود جای دهند و می توانند منجر به بدتر شدن التهاب و تسریع تحلیل استخوان اطراف دندان ها شوند.

پاکت ها چقدر عمیق می توانند شوند؟

عمق پاکت های پریودنتال چقدر می تواند باشد؟ در موارد شدید پریودنتیت، پاکت های لثه می توانند از 1 تا 3 میلی متر تا بیشتر از 10 میلی متر متغیر باشند.

در اینجا چند نمونه از پاکت های بسیار عمیق پریودنتال آورده شده اند:

• 7 تا 9 میلی متر: در این عمق، بیماری لثه شدید است و تخریب مداوم استخوان در اطراف دندان در حال وقوع است. بدون درمان، از دست رفتن دندان محتمل است.
• 10 میلی متر یا بیشتر: پاکت هایی با این عمق نشان دهنده پریودنتیت پیشرفته با تحلیل استخوان و التهاب شدید است. دندان ها بسیار لق می شوند و دیگر نمی توان آنها را نجات داد.

بر اساس مطالعات بالینی، عمیق ترین عمق پاکت ثبت شده در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن می تواند از 10 میلی متر فراتر برود و حتی در برخی موارد به بیشتر از 12 میلی متر برسد. پروب های اولتراسونیک که حتی عمیق تر از کاوشگرهای سنتی اندازه گیری می کنند، پاکت هایی تا عمق ۱۶ میلی متر را شناسایی کرده اند.

از آنجا که پاکت ها از 7 میلی متر و بخصوص 10 میلی متر بیشتر می شوند، پیش آگهی دندان بسیار ضعیف می شود. در این اعماق، استخوان زیرینی که دندان را در جای خود نگه می دارد، تحلیل می رود. پاکت های بسیار عمیق همچنین حاوی مقادیر فراوانی از باکتری های مضر هستند که از بین بردن کامل آنها دشوار یا غیرممکن است.

چه چیزی باعث ایجاد پاکت های عمیق لثه می شود؟

چندین دلیل احتمالی برای ایجاد عمق غیر طبیعی پاکت لثه وجود دارد:

• بهداشت نامناسب دهان و دندان: مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن صحیح باعث می شود که پلاک ها در امتداد و زیر خط لثه ها تشکیل شده و به شکل تارتار سخت شوند. این می تواند باعث ملتهب شدن لثه ها و دور شدن آنها از دندان ها شود.
• حساسیت ژنتیکی: برخی از افراد بیشتر در معرض خطر ژنتیکی ابتلا به بیماری لثه قرار دارند و بنابراین با سهولت بیشتری به پاکت های عمیق تر مبتلا می شوند. برخی از ژن های خاص می توانند روی پاسخ ایمنی بدن به باکتری ها تأثیر منفی بگذارند.
• کشیدن سیگار یا استعمال دخانیات: سیگار عامل خطر اصلی بیماری پریودنتال است. بیش از 3000 ماده شیمیایی موجود در دود تنباکو و محصولات تنباکو به عروق خونی لثه آسیب وارد می کنند. این توانایی آنها در مبارزه با عفونت و بهبودی را کاهش می دهد.
• فشردن یا ساییدن دندان ها روی یکدیگر: این نیروی بیش از حد می تواند به لثه ها آسیب وارد کند و آسیب بافت را تسریع کند. اغلب این وضعیت در موارد کج و نامرتب بودن دندان ها بدتر است. محافظ دندان شبانه ممکن است کمک کند.
• دندان های کج: دندان هایی که فشرده هستند، با فاصله نامناسب قرار گرفته اند یا خارج از تراز هستند، می توانند مناطقی را ایجاد کنند که پلاک ها به راحتی انباشته شده و ایجاد می شوند. این امر احتمال ابتلا به ژنژیویت و پریودنتیت را افزایش می دهد.
• تغییرات هورمونی: نوسانات در طول دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی می توانند حساسیت و تحریک لثه ها را افزایش دهند. درمان سریع می تواند از بدتر شدن آن جلوگیری کند.
• استرس و اضطراب: استرس مزمن با التهاب ارتباط دارد و روی شدت پریودنتیت تأثیر می گذارد. مدیریت استرس مهم است.
• دیابت: کنترل ضعیف قند خون باعث افزایش حساسیت به عفونت های دهانی می شود. بهداشت دقیق و مدیریت قند خون کلیدی است.
• داروها: برخی از داروها مانند فنی توئین برای صرع، مسدود کننده های کانال کلسیم و سیکلوسپورین می توانند باعث رشد بیش از حد لثه هایی شوند و مستعد پریودنتیت هستند. با دندانپزشک و پزشک خود مشورت کنید.
• روکش یا پروتزهایی که درسن قرار نگرفته اند: ابزارهای دندانپزشکی که به درستی جای نمی گیرند می توانند به لثه ها مالیده شوند و باعث تحریک، عفونت و ایجاد پاکت شوند. تنظیمات سریع و مراقبت عالی از ابزارها نیاز است.

علائم و نشانه های پاکت عمیق

علائم و نشانه های پاکت های عمیق لثه ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• لثه هایی که به راحتی خونریزی می کنند مثلاً هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• لثه هایی که در حال جدا شدن یا عقب رفتن از روی دندان ها هستند
• بوی بد مداوم دهان
• ترشحات چرک اطراف یک یا چند دندان
• دندان هایی که احساس لق شدگی دارند، در حال جابجا شدن هستند یا به غذاهای گرم یا سرد حساس هستند
• تغییر در بایت با جابجایی دندان ها به دلیل تحلیل رفتن استخوان نگهدارنده
• نمایان شدن ریشه های دندان به دلیل تحلیل رفتن لثه های ملتهب
• دهانه های عمیق یا افزایش فاصله بین دندان ها
• حساسیت ناگهانی دندان ها در حالی که قبلاً حساس نبوده اند

مهم است که توجه داشته باشید که در مراحل اولیه، پاکت ها اغلب بدون درد یا علائم مسهود پیشرفت می کنند. بسیاری از بیماران از شکل گیری پاکت ها آگاه نیستند و آنها به تدریج عمیق می شوند. انجام منظم پروب و معاینه پریودنتال برای بررسی افزایش عمق پاکت ضروری است.

عوارض ناشی از پاکت های عمیق

اگر پاکت های عمیق لثه درمان نشوند، ممکن است تعدادی از مشکلات جدی سلامت دهان رخ دهند:

• تحلیل پیشرونده استخوان: ادامه تخریب استخوان فک اطراف دندان با گسترش عفونت. این می تواند منجر به لق شدن و از دست دادن دندان شود.
• تحلیل لثه: لثه ها با تحلیل رفتن به طور مزمن از دندان ها دور می شوند، زیرا التهاب و پاکت ها ادامه می یابند. این باعث می شود سطوح حساس ریشه که در معرض محیط دهان قرار گرفته اند مستعد پوسیدگی شوند.
• از دست دادن دندان: با تحلیل پیشرفته استخوان، دندان ها می توانند آنقدر سست شوند که به کشیدن نیاز داشته باشند.
• التهاب سیستمیک: باکتری ها از پاکت های عمیق عفونی شده وارد جریان خون می شوند و در سراسر بدن حرکت می کنند، و مواد شیمیایی التهابی مرتبط با بیماری قلبی، سکته و دیابت را افزایش می دهند.
• عفونت های دهان: باکتری هایی که در اعماق پاکت ها به دام افتاده اند می توانند پخش شوند و باعث ایجاد آبسه های دردناک در لثه ها و استخوان فک شوند که به آنتی بیوتیک و تخلیه نیاز دارد.
• جابجا شدن دندان: دندان ها بدون حمایت استخوان، شروع به جابجا شدن و تغییر موقعیت می کنند و بایت را تغییر می دهند.
• مشکل در غذا خوردن: با لق شدن یا از دست رفتن دندان های بیشتر، توانایی جویدن مختل می شود. تغذیه ممکن است با مشکل مواجه شود.

هرچه پاکت های عمیق طولانی تر باقی بمانند، آسیب سریع تر و غیرقابل برگشت تر می شود. درمان اولیه نقش کلیدی دارد.

تشخیص عمق پاکت

دندانپزشکان از ابزار استانداردی به نام پروب پریودنتال برای اندازه گیری و تشخیص عمق پاکت در طول معاینه استفاده می کنند. این پروب فلزی نازک به آرامی درون فضای بین دندان و خط لثه قرار می گیرد. بر اساس علامت های میلی متری روی پروب که در بالای خط لثه قابل مشاهده هستند، عمق پاکت تعیین می شود.

به طور معمول، پروب در شش محل در اطراف هر دندان انجام می شود. اینها شامل فضاهای بین دندان های عقب و جلو، عقب و کناره های دندان های دیگر هستند. این ابزار این امکان را برای دندانپزشکان فراهم می کند تا عمق پاکت های اطراف همه دندان ها را تعیین کنند. در یک دهان سالم، همه اندازه ها باید 1 تا 3 میلی متر باشند.

پروب کردن  اغلب به صورت سالانه و در پاکسازی های پیشگیرانه برای غربالگری پریودنتیت انجام می شود. اگر هر نقطه ای بیشتر از 3 میلی متر باشد، مجموعه کاملی از اندازه گیری های پروب در اطراف همه دندان ها انجام می شود و سپس در مراجعات بعدی برای ردیابی هرگونه تغییر تکرار می شود. همچنین ممکن است از تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس همراه با پروب کردن برای ارزیابی سطح استخوان اطراف دندان استفاده شود.

در حالت ایده آل، دندانپزشکان برای دقیق ترین قرائت ها باید پروب کردن را تحت بی حسی انجام دهند. با این حال، پروب کردن بدون بی حسی معمول تر است. لثه ها همچنان باید بتوانند در برابر پروب منقبض شوند تا امکان اندازه گیری دقیق عمق پاکت را فراهم کنند.

درمان برای کاهش پاکت های عمیق

در صورتی که پروب هر گونه پاکت 4 میلی متری یا بیشتر را نشان دهد، درمان برای کاهش عمق پاکت و جلوگیری از تحلیل اضافی استخوان و چسبندگی ضروری است. گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• جرم گیری و تسطیح سطح ریشه: پاکسازی عمیق بالا و بخصوص زیر خط لثه برای حذف پلاک باکتریایی، جرم و بافت آسیب دیده. طی دو یا چند مراجعه بیشتر انجام می شود.
• لیزر درمانی: انرژی لیزر باکتری های داخل پاکت ها را از بین می برد و باعث بهبودی می شود. اغلب با جرم گیری و تسطیح سطح ریشه استفاده می شود.
• ضد میکروب ها: دهانشویه های ضد عفونی کننده یا قرص های بیوتیک برای کاهش باکتری ها.
• جراحی فلپ: بافت لثه بلند می شود و بافت ناسالم برداشته می شود. ناهنجاری های استخوانی تغییر شکل داده می شوند و جای لثه ها برای بستن پاکت ها تغییر داده می شود.
• پیوند لثه ها: بافت لثه سالم روی ریشه های در معرض دید دارای پاکت های عمیق پیوند زده می شود تا اتصال مجدد ایجاد شود.
• پیوند استخوان: استخوان طبیعی یا مصنوعی در نواحی که استخوان تحلیل شدید داشته است قرار می گیرد تا تکیه گاه دندان ها را بازسازی کند.
• فاکتورهای رشد: پروتئین های خاصی برای تحریک رشد استخوان جدید، بافت لثه و الیاف پریودنتال استفاده می شوند.
• کشیدن دندان: دندان های ناامید که عمق پاکت شدید و تحلیل استخوان دارند، در صورت لق شدن ممکن است به برداشتن نیاز داشته باشند.
• پاکسازی منظم دندان ها: معمولاً هر 3 تا 4 ماه یک مرتبه همراه با بهداشت روزانه دهان برای مدیریت باکتری ها و التهاب.

آیا لثه های تحلیل رفته می توانند دوباره رشد کنند؟

متأسفانه لثه های تحلیل رفته پس از جدا شدن از دندان ها، خود به خود رشد نمی کنند. از آنجا که تحلیل رفتن لثه یک نتیجه شایع پریودنتیت و افزایش عمق پاکت است، درمان بیماری زمینه ای اولویت نخست است.

رای جایگزینی بافت لثه تحلیل رفته لثه و در صورت نیاز پوشاندن سطوح ریشه که در معرض محیط دهان قرار دارند، می توان فرایندهایی مانند پیوند لثه را انجام داد. در طول پیوند، مقدار کمی از بافت لثه از سقف دهان یا از محل های اهداء کننده در لثه ها برداشته می شود. سپس مواد پیوند با دقت روی نواحی تحلیل رفته بخیه زده می شوند.

در برخی موارد، غشاء های مصنوعی یا جایگزین های بافت بر پایه کلاژن ممکن است به جای مواد پیوند طبیعی برای تحریک رشد بافت جدید استفاده شوند.

با یک پیوند موفق، پوشش لثه ریشه دندان ترمیم می شود. با ورود مجدد خون به محل های پیوند، بافت سازگار شده و محکم به دندان ها می چسبد. این می تواند حاشیه طبیعی لثه اطراف دندان را بازسازی کند. دندانپزشکان معمولاً پس از تثبیت پریودنتیت با درمان، روی فرایندهای پیوند تمرکز می کنند.

بهداشت مداوم دهان و پاکسازی منظم دندان ها پس از پیوند برای مدیریت باکتری ها و جلوگیری از تحلیل اضافی همچنان مورد نیاز است. ترک سیگار نیز نتایج را بهینه می کند.

بهداشت خوب دهان و دندان برای مدیریت پاکت های لثه

اقدامات روزانه بهداشت دهان و دندان برای مدیریت افزایش عمق پاکت و جلوگیری از تحلیل رفتگی بیشتر لثه ها حیاتی است. مراقبت های خانگی عالی عبارتند از:

• به آرامی دو مرتبه در روز با یک مسواک نرم یا خیلی نرم مسواک بزنید. مراقب باشید که خیلی محکم مسواک نزنید و لثه ها بیشتر تحلیل نروند.
• یک مرتبه در روز نخ دندان بکشید تا باکتری ها از بین دندان ها پاک شوند. هنگام استفاده از نخ دندان در نزدیکی لثه های دارای خونریزی یا درد احتیاط کنید.
• استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده حاوی موادی مانند کلرید ستیل پیریدینیم برای کاهش پلاک.
• شستشوی روزانه با آب نمک گرم برای افزایش بهبودی.
• اگر فرچه مسواک فرسوده به نظر می رسد، مسواک ها را هر 3 تا 4 ماه یا زودتر تعویض کنید. مسواک برقی ممکن است به کاهش پلاک و التهاب لثه کمک کند.
• برای جلوگیری از تشکیل پلاک، یک رژیم غذایی متعادل حاوی غذاهای شیرین و کم کربوهیدرات مصرف کنید.
• ترک سیگار و محصولات تنباکو برای حمایت از سلامت لثه و پاسخ به درمان.
• مصرف هر گونه آنتی بیوتیک تجویز شده طبق دستور برای از بین بردن کامل عفونت ها.
• خود مراقبتی روزانه دهان همراه با درمان تخصصی مؤثرترین راه برای کنترل بیماری لثه و احیاء ساختارهای نگهدارنده است. هرچه عمق پاکت ها زودتر مدیریت شود، نتایج بهتری حاصل می شوند.

سؤالات متداول

در خانه چگونه می توان فهمید که پاکت لثه عمیق است؟

فقط با نگاه کردن نمی توانید تشخیص دهید. تحلیل رفتن لثه می تواند با حداقل علائم رخ دهد. معاینات منظم دندانپزشکی برای پروب کردن، همراه با اطلاع دادن هرگونه تورم، خونریزی یا حساسیت لثه که می تواند نشان دهنده ایجاد پاکت باشد به دندانپزشک، نیاز است.

اگر اندازه گیری های پاکت عمیق تر را نادیده بگیرم چه اتفاقی می افتد؟

نادیده گرفتن افزایش عمق پاکت 4 میلی متری یا بیشتر باعث بدتر شدن روند عفونت می شود. تحلیل رفتن غیر قابل برگشت مداوم استخوان در نهایت منجر به لق شدن و از دست رفتن دندان می شود. تحقیقات همچنین پریودنتیت درمان نشده را با افزایش التهاب سیستمیک و خطر بالای بیماری قلبی، عوارض دیابت و برخی سرطان ها مرتبط می دانند.

آیا پاکت لثه بعد از درمان می تواند بازگردد؟

آری، ایجاد پاکت های جدید یا تکرار شونده در طول زمان پس از درمان امکان پذیر است، بخصوص اگر بهداشت دهان و دندان ضعیف باشد. عوامل خطر مانند سیگار کشیدن و دیابت باید کنترل شوند. پاکسازی تخصصی هر 3 تا 4 ماه یک مرتبه، همراه با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه عالی می توانند به حفظ نتایج طولانی مدت پس از درمان کاهش پاکت کمک کنند.

آیا درمان با آنتی بیوتیک راه حلی برای پاکت های عمیق است؟

آنتی بیوتیک ها ممکن است در کوتاه مدت برای درمان عفونت های فعال مرتبط با پاکت های عمیق مناسب باشند. با این حال آنها نمی توانند پاکت ها را به طور کامل برطرف کنند. آنتی بیوتیک ها تنها بخشی از مدیریت بیماری های پریودنتال پیشرفته هستند، و همراه با پاکسازی عمیق، لیزر درمانی، جراحی لثه، بهداشت دهان و نظارت مداوم استفاده می شوند.

بهبودی پس از پیوند لثه چگونه است؟

با مراقبت مناسب، بهبود پیوند لثه چندین هفته طول می کشد. تورم در عرض 7 تا 14 روز فروکش می کند. بخیه ها ظرف مدت 1 تا 2 هفته حل می شوند. حساسیت و تحریک پذیری معمولاً پس از 1 ماه به طور قابل توجهی بهبود می یابد. بهبود کامل بافت، بلوغ و بازسازی ممکن است به مدت 4 تا 6 ماه ادامه یابد. از ایجاد مزاحمت در طول بهبودی در نواحی پیوند شده خودداری کنید.

نتیجه گیری

پاکت های پریودنتال بیشتر از 3 تا 4 میلی متر نشان دهنده ابتلا به پریودنتیت هستند که نیاز به مداخله درمانی را ضروری می کنند. پاکت ها اغلب رو به عمق پیشروی می کنند که در صورت عدم کنترل، منجر به تحلیل غیرقابل برگشت استخوان در اطراف دندان می شود. این در بیماری پیشرفته در نهایت می تواند منجر به لق شدن دندان و از دست دادن دندان شود. انجام معاینات منظم پریودنتال و پروب برای تشخیص زود هنگام و درمان افزایش عمق پاکت قبل از آسیب دیدگی بسیار مهم است. مدیریت صحیح بیماری پریودنتال همچنین به کاهش خطرات بیماری های سیستمیک کمک می کند. با درمان تخصصی همراه با بهداشت روزانه دهان، می توان عمق پاکت لثه را کاهش داد و برای حفظ دندان ها آنها را کنترل کرد.