اصول مراقبت از دهان و دندان برای افراد مسن

مشکلات دهان و دندان که با بالا رفتن سن بوجود می آید

بالا رفتن سن بسیاری از افراد مسن را در معرض خطر تعدادی از مشکلات سلامت دهان قرار می دهد، از جمله:

• تیره شدن دندان ها. که تا حدودی در نتیجه تغییراتی بروز می یابد که در عاج دندان بوجود می آیند- بافت استخوان مانندی که زیر مینای دندان قرار گرفته است- و با یک عمر مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که باعث لک شدن دندان ها می شوند. علاوه بر این، نازک شدن لایه بیرونی مینای دندان اجازه می دهد عاج دندان که زردتر و تیره تر است خود را نشان دهد. دندان یا دندان هایی که تیره تر هستند می توانند علامت و نشانه مشکلات جدی تر باشند و باید توسط دندانپزشک شما مورد بررسی قرار بگیرند.
• خشکی دهان. که در نتیجه کاهش جریان بزاق دهان بروز پیدا می کند، که می تواند نتیجه درمان های سرطانی باشد که برای آنها از پرتو درمانی در محدوده سر و گردن استفاده می شود، و نیز برخی بیماری های خاص مانند سندروم اسجوگرن، و عوارض جانبی داروها. برخی داروها می توانند موجب خشکی دهان شوند.
• کاهش حس چشایی. گرچه بالا رفتن سن می تواند باعث کاهش حس چایی شود، اما بیماری ها، داروها، و پروتزهای مصنوعی نیز می توانند با این از دست رفتن حس ارتباط داشته باشند.
• پوسیدگی دندان ها. این اتفاق در نتیجه قرار گرفتن ریشه دندان ها در معرض اسیدهایی رخ می دهد که موجب پوسیدگی دندان ها می شوند. با تحلیل رفتن و کنار رفتن بافت لثه از روی ریشه های دندان ها آنها بدون پوشش و در معرض دید قرار می گیرند. ریشه ها هیچ مینایی ندارند تا از آنها محافظت کند و بیشتر از بخش تاج دندان مستعد پوسیدگی هستند.
• بیماری لثه. در نتیجه پلاک بوجود می آید و با باقی ماندن ذرات غذا روی دندان ها، مصرف فراورده های تنباکو، بریج ها و پروتزهایی که به خوبی روی لثه ها قرار نمی گیرند، رژیم غذایی نامناسب، و برخی بیماری های خاص مانند آنمی، سرطان، و دیابت بدتر هم می شود. این اغلب مشکلی است که برای افراد مسن پیش می آید.
• از دست رفتن دندان ها. بیماری لثه اصلی ترین علت از دست رفتن دندان است.
• استخوان فک غیر مسطح. این مشکل در نتیجه از دست رفتن دندان ها و سپس عدم جایگزینی آنها بروز می یابد. این اجازه می دهد بقیه دندان ها بلغزند و به سمت فضای خالی حرکت کنند.
• استوماتیت ناشی از پروتزهای مصنوعی. بد قرار گرفتن پروتزهای مصنوعی، بهداشت بد دهانی، یا انباشته شدن قارچ کاندیدیا آلبیکانز باعث بروز این بیماری می شوند، که التهاب بافت زیر پروتز است.
• برفک دهان. بیماری ها یا داروهایی که روی سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند می توانند رشد بیش از حد قارچ کاندیدیا آلبیکانز را داخل دهان تحریک کنند.

سن به خودی خود عامل اصلی و تنها عامل در تعیین سلامت دهان نیست. با این حال، برخی شرایط خاص پزشکی مانند آرتروز در ناحیه دست ها و انگشتان، ممکن است باعث شود مسواک زدن، یا نخ دندان کشیدن دندان ها دشوار یا حتی غیر ممکن شود. داروها نیز می توانند سلامت دهان را تحت تأثیر قرار دهند و ممکن است باعث شوند تغییر در درمان دندان ها ضروری شود.

مراقبت های دندانی برای افراد مسن

نکات بهداشتی دهان و دندان برای افراد مسن

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه دندان های طبیعی برای نگهداشتن آنها در وضعیت خوب سلامت دهان ضروری است. پلاک ها می توانند خیلی سریع روی دندان های افراد مسن انباشته شوند، مخصوصاً اگر بهداشت دهان نادیده گرفته شود، و منجر به پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه شود.

برای حفظ سلامت خوب دهان، مهم است همه افراد- صرف نظر از سن، کارهای زیر را انجام دهند:

• حداقل دو مرتبه در طول روز با خمیر دندان های حاوی فلوراید مسواک بزنند.
• حداقل یک مرتبه در طول روز نخ دندان بکشند.
• روزی یک یا دو مرتبه دهان خود را با دهانشویه های ضد عفونی کننده شستشو دهند.
• برای پاکسازی تخصصی و حرفه ای دندان ها و معاینه دهان به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند.

دهانشویه های آنتی باکتریال می توانند باکتری هایی که موجب تشکیل پلاک و بیماری لثه می شوند را کاهش دهند.

مراقبت های دندانی برای افراد مسن

افراد مسن در طول ویزیت دندانپزشکی چه انتظاری می توانند داشته باشند؟

اگر شما فرد بزرگسالی هستید و قصد مراجعه به دندانپزشک را دارید، باید سابقه دقیق پزشکی و دندانپزشکی خود را تهیه کنید. پرسش هایی که در طول این ویزیت از شکا پرسیده می شوند عبارتند از:

• تاریخ تقریبی آخرین ویزیت دندانپزشکی شما و علت مراجعه
• آیا اخیراً متوجه هیچ تغییری در دهان خود شده اید؟
• آیا متوجه لق شدن یا حساسیت دندان های خود شده اید؟
• آیا متوجه هیچ مشولی در مزه، جویدن، یا بلع شده اید؟
• آیا هیچ درد، ناراحتی، زخم، یا خونریزی داخل دهان خود دارید؟
• آیا متوجه هیچ برجستگی، حباب، یا تورمی داخل دهان خود شده اید؟

در طول ویزیت دندانپزشکی، دندانپزشک موارد زیر را چک خواهد کرد: صورت و گردن شما (برای تغییر رنگ پوست، خال، زخم)؛ بایت شما (برای هر گونه مشکل در نحوه قرار گیری دندان ها روی یکدیگر هنگام باز و بسته کردن دهان)؛ فک شما (برای علائم و نشانه های قفل صدای کلیک یا بیرون آمدگی در مفاصل فکی گیجگاهی)؛ غدد  لنفاوی و غدد بزاقی (برای علائم و نشانه های تورم یا غده)؛ داخل گونه ها (برای عفونت، زخم ها، و حوادث تروماتیک)؛ زبان شما و دیگر سطوح داخلی دهان- کف دهان، نرم کام و سخت کام، بافت لثه ( برای علائم و نشانه های عفونت و سرطان دهان)؛ و دندان های شما (برای پوسیدگی، وضعیت پر شدگی ها، و ترک ها).

اگر پروتز مصنوعی یا ابزارهای دیگر استفاده می کنید، (در صورت متحرک بودن آنها) دندانپزشک چند سؤالی از شما در مورد زمان هایی که از پروتز خود استفاده می کنید و آنها را در می آورید خواهد پرسید. علاوه بر این، هر گونه حساسیت یا مشکل در منطقه داخل دهان که در اثر برخورد ابزار با آن بروز پیدا کرده باشد را جستجو خواهد کرد، خود پروتز یا ابزار شما را بررسی خواهد کرد (و همه قسمت هایی که دچار ساییدگی یا شکستگی شده باشد را، در صورت وجود، پیدا خواهد کرد).