اگر متوجه شدید که در طول روز فک خود را به هم فشار می دهید یا در حالی از خواب بیدار می شوید که حساسیت دندان، سوزش فک، یا سر درد دارید، احتمالاً از براکسیسم یا دندان قروچه – ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر رنج می برید.

این عادت دندان قروچه و کلنچینگ فک شرایط شایعی است که بیش از یک سوم افراد بزرگسال را در طول روز و از هر 10 فرد بزرگسال 1 نفر را در طول خواب تحت تأثیر قرار می دهد.

دندانپزشکان با این شرایط به عنوان یک مشکل پزشکی برخورد نمی کنند که نیاز به درمان دارد، بلکه به بیماران کمک می کنند بهترین راه برای مدیریت آن را پیدا کنند.

افراد در واکنش به استرس یا اضطراب دندان قروچه یا براکسیسم را انجام می دهند، اما این عادت اغلب در طول دوره های آرام تر زندگی بیشتر ادامه می یابد- و می تواند خسارات زیادی به بدن وارد کند. اما درمان های طولانی مدت می توانند به بیماران کمک کنند تا به منشاء دندان قروچه پی ببرد و بهتر به مدیریت آن فائق بیاید.

اغلب دندانپزشکان و روانشاسان با همکاری یکدیگر در غالب یک تیم می توانند راهکارهایی برای کمک به بیماران برای کاهش تأثیرات این شرایط ارائه دهند.

چرا دندان قروچه اتفاق می افتد؟

علت بروز دندان قروچه برای هر فرد منحصر بفرد است و پزشکان تلاش می کنند مشخص نمایند آیا شرایط جسمی، عاطفی، یا عوامل ژنتیکی در این میان نقش ایفا می کنند یا خیر.

دندان قروچه در طول روز معمولاً در نتیجه استرس، اضطراب، تنش، یا حتی تمرکز بروز پیدا می کند. دندان قروچه شبانه گاهی اوقات به بیش فعالی، آپنه خواب، یا رفلاکس اسید مربوط می شود و می تواند به عنوان یکی از عوارض جانبی برخی داروهای خاص ظاهر شود که هدف آنها درمان افسردگی است.

علاوه بر این، تنباکو، کافئین، الکل، و داروهای غیر قانونی می توانند احتمال خطر دندان قروچه شبانه را افزایش دهند.

دندان قروچه و ایمپلنت

عوارض و خطرات ناشی از دندان قروچه

• درد: دندان قروچه و براکسیسم فشار زیادی به مفاصل فک و عضلات پیرامون آن وارد می کند. احتمالاً شما درد و خشکی فک، درد صورت، و حتی گوش درد ناشی از ساییدن مداوم دندان ها روی یکدیگر را تجربه خواهید کرد. اغلب بیماران زمانی برای درمان مراجعه می کنند که درد به شقیقه ها یا گوش ها منتشر شده باشد، یا دندانپزشک متوجه الگوی فرسایش روی دندان ها مطابق با فشار مداوم شود.
• اختلالات فک: دندان قروچه می تواند ساختارهای مفاصل و عضلاتی که فک را تشکیل می دهند را تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMD) شود. TMD می تواند موجب بروز دردهای شدید صورت، گردن، و شانه شود، و منجر به دشواری در جویدن، حرف زدن، و بلع شود.
• آسیب به دندان ها. آسیب به دندان ها یکی از عوارض جانبی اصلی دندان قروچه و براکسیسم است. دندان قروچه مداوم می تواند موجب ساییدگی سطوح دندان ها و مینای دندان ها شود و موجب کاهش ارتفاع دندان ها و افزایش بروز حساسیت دندان ها شود. بعلاوه، استرس و فشار مداوم روی دندان ها می تواند موجب لب پر شدن، ترک خوردن، یا شکستن دندان ها شود. علاوه بر این، دندان قروچه می تواند به پر شدگی های دندان ها، روکش ها، یا بریج هایی که قبلاً دریافت کرده اید نیز آسیب وارد کند.
• تحلیل لثه ها. براکسیسم علت اصلی تحلیل لثه ها است. دندان قروچه موجب جابجا شدن یا لق شدن دندان ها می شود، که باعث ایجاد پاکت اطراف دندان ها می شود، جایی که باکتری ها وارد می شوند و باعث کنار رفتن لثه ها از روی دندان ها می شوند.
• سر درد. دندان قروچه می تواند موجب بروز میگرن های دردناک و سر دردهای تنشی ناشی از استرس مداوم و فشاری شود که به عضلات صورت و فک وارد می شوند.

اکثر بیماران متوجه نمی شوند دندان قروچه شبانه دارند، تا اینکه یکی از نزدیکان یا کسی که با آنها در یک اتاق می خوابد از صدای ایجاد شده این نکته را به آنها اطلاع دهد یا با سر دردهای میگرنی یا خشکی یا سوزش عضلات از خواب بیدار شوند.

دندان قروچه و ایمپلنت

تأثیر براکسیسم روی ایمپلنت های دندانی

اگر شما نیز یک یا چند دندان از دست رفته دارید، ایمپلنت های دندانی درمان های با ثبات و استثنائی برای جایگزینی آنها هستند که می توانید به آنها فکر کنید. این ریشه های مصنوعی دندان ها می توانند روکش های دندانی، بریج های دندانی، و پروتزهای مصنوعی را درست مانند ریشهه های دندان های طبیعی در جای خود نگهدارند.

بسیاری از بیمارانی که برای دریافت ایمپلنت های دندانی مراجعه می کنند به این فکر می کنند که آیا ایمپلنت های دندانی برای آنها مناسب هستند یا خیر. در حالی که بسیاری افراد می توانند ایمپلنت های دندانی را دریافت کنند، اما نگرانی هایی برای سلامت دندان ها وجود دارند که می توانند مشکل برانگیز تشخیص داده شوند. یکی از این مشکلات براکسیسم است.

پس از قرار گرفتن تحت جراحی دهان برای دریافت ایمپلنت های دندانی، یک روند درمان طولانی مدت چند ماهه وجود دارد که فرد باید آن را سپری کند. این فرایند عبارت است از جوش خوردن ایمپلنت های دندانی با استخوان فک، که تحت عنوان اسئواینتگریشن osseointegration شناخته می شود. در واقع موفقیت یا عدم موفقیت کاشت ایمپلنت های دندانی به این بستگی دارد که ایمپلنت چگونه با استخوان فک جوش بخورد. این فرایند به سرعت اتفاق نمی افتد، و چند ماه طول می کشد تا روند جوش خوردن تکمیل شود. تنها زمانی که این روند تکمیل شده باشد، ایمپلنت دندانی برای حمایت از یک ابزار آماده است.

اگر بیمار از براکسیسم رنج ببرد، دندانپزشک ابتدا اطمینان حاصل خواهد کرد که بیمار بافت کافی استخوان فک برای تحمل فشار اضافی روی ایمپلنت را دارد. در غیر اینصورت احتمالاً قبل از کاشت ایمپلنت دندانی فرایند پیوند استخوان را انجام خواهد داد. وقتی اطمینان حاصل شد که استخوان فک می تواند فشار را تحمل کند، ایمپلنت دندانی کار گذاشته خواهد شد.

اگر بیمار در ماه های ابتدایی پس از جراحی دهان دندان های خود را روی یکدیگر فشار دهد، به احتمال زیاد طی این مرحله حیاتی درمان به ایمپلنت های دندانی خود آسیب خواهد زد. ایمپلنت های دندانی و استخوان فک ممکن است جوش نخورند. اگر دندان قروچه حتی باعث شکست کاشت ایمپلنت های دندانی هم نشود، می تواند منجر به طولانی شدن مدت زمان روند بهبود پس از درمان شود.

حتی پس از آنکه اسئواینتگریشن اتفاق می افتد نیز، موارد جدی براکسیسم می توانند منجر به بروز مشکلاتی برای ایمپلنت های دندانی شوند. دندان قروچه یا براکسیسم می تواند موجب بروز مشکلاتی برای استخوان فک یا بافت های لثه شود، که منجر به شکست درمان کاشت ایمپلنت های دندانی در آینده، یا بروز مشکلات جدی در مورد ثبات ایمپلنت های دندانی خواهد شد.

آسیب های احتمالی به ترمیم ها و ابزارهای دندانی

دندان قروچه یا براکسیسم، علاوه بر آنکه به ایمپلنت های دندانی، و استخوان و بافت لثه اطراف آن آسیب وارد می کند، اگر بیمارها مراقب نباشند، می تواند موجب بروز آسیب به ابزارهای دندانی نیز شود.گرچه مواد جدید و با دوام تری برای ساخت ابزارهای دندانی استفاده می شوند، اما حتی این مواد نیز ممکن است به اندازه کافی قوی نباشند تا در برابر فشارهای مکرر ناشی از دندان قروچه دوام بیاورند.

دندان قروچه و ایمپلنت

آیا افرادی که براکسیسم دارند می تواند ایمپلنت دندانی دریافت کنند؟

در برخی موارد آری، گرچه این باید بر اساس مورد به مورد در نظر گرفته شود. گاهی اوقات یک دندانپزشک ممکن است قبل از درمان دریافت ایمپلنت های دندانی، درمانی برای براکسیسم توصیه کند. این اغلب شامل استفاده از بایت گارد یا محافظ دندان برای کاهش استرسی است که به دندان ها وارد می شود، همینطور درمان هایی که به علت زمینه ای دندان قروچه (مانند تکنیک های آرام کننده، درمان های ارتودنسی) می پردازند.

علاوه بر این راهکارها، دندانپزشک شما می تواند ایمپلنت های دندانی شما را با در نظر گرفتن براکسیسم شما طراحی کند. همه دندانپزشکان می خواهند کاشت ایمپلنت های دندانی آنها موفق باشد؛ بنابراین، ایمپلنت های دندانی را در حالی طراحی می کنند که براکسیسم شما را در نظر می گیرند. یکی از راه های انجام این کار، با انتخاب رزوه برای پیچ های تیتانیومی است. رزوه های درست و مناسب باعث خواهد شد سطح مقطع بیشتری بوجود بیاید که به جذب فشار ایجاد شده با ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر در بیماران مبتلا به براکسیسم کمک می کند.

علاوه بر این، دندانپزشک ممکن است انتخاب کند که از روکش های باریک تر برای آن دسته بیمارانی استفاده کند که از براکسیسم شدید رنج می برند. جایگذاری روکش های باریک می تواند به توزیع یکدست تر نیروی بایت روی پیچ های تیتانیومی کمک کند و می تواند در به حداقل رساندن خطر شکست ایمپلنت های دندانی کمک کند.

برای برخی بیماران، با توجه به وخامت دندان قروچه آنها، ممکن است درمان کاشت ایمپلنت های دندانی ایده آل نباشد. اما هنوز هم ممکن است راهکارهایی وجود داشته باشند که کاشت ایمپلنت های دندانی را ممکن می سازند.

طی جلسه مشاوره، دندانپزشک شما همه گزینه های ممکن را برای مراقبت مد نظر قرار خواهد داد، تا شما بتوانید یک مرتبه دیگر با اعتماد به نفس لبخند بزنید.

دندان قروچه و ایمپلنت

درمان های دندان قروچه

دندانپزشکان اغلب برای بیمارانی که دچار براکسیسم یا دندان قروچه هستند محافظ دندان شبانه (ابزاری شبیه ریتینر که در طول شب روی دندان ها قرار می گیرد) را برای پیشگیری از آسیب به دندان ها و دهان توصیه می کنند، اما این ابزار دندان قروچه را متوقف نمی کند. در واقع ابزار جادویی نیست و لازم است به علت بنیادی بروز براکسیسم پرداخته شود.

بر اساس علائم و نشانه های خاص بیمار و عوامل استرس زا، پزشک یکی از راهکارهای زیر را ارائه می دهد:

• دارو: شل کننده عضلات می توانند به شل شدن فک و توقف دندان قروچه های شبانه کمک کنند. اگر شما داروی ضد افسردگی خاصی مصرف می کنید، که شما را در معرض خطر دندان قروچه قرار می دهد، پزشک معالج شما می تواند داروی شما را تعویض کند و نمونه ای برای شما تجویز کند که این خطر را در شما بوجود نمی آورد. علاوه بر این، در صورتی که داروها بتوانند به شما کمک کنند عوامل استرس زا را تحمل کنید که موجب بروز دندان قروچه در شما می شوند، پزشک ممکن است شروع مصرف داروهای ضد افسردگی (که با خطر براکسیسم همراه نیستند) را برای شما مناسب تشخیص دهد.
• فرایندها: تزریق بوتاکس عضلات فک را که در طول ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر استفاده می شوند بی حس می کند، گرچه این مورد تأیید سازمان غذا و دارو یا تحت پوشش بیمه های خرمات درمانی نیست، اما از دهه 1990 مورد استفاده قرار گرفته است و بی خطر و بسیار مؤثر می باشد و ظاهر صورت را تغییر نمی دهد.

راهکارهای رفتاری: روانشناسان برای تشخیص عامل زمینه ای بروز دندان قروچه و پرداختن به آن، از طریق مدیریت استرس و آموزش آرام سازی روی بیماران کار می کنند. برخی پزشکان از بیوفیدبک برای نظارت روی تنش عضلانی استفاده می کنند و تأثیرات آرام کنندگی تکنیک های آرام بخش و کششی فک، گردن و سر را توضیح می دهند.