پیوند لثه یک جراحی پریودنتال متداول است که برای ترمیم و احیاء بافت لثه اطراف دندان آسیب دیده در نتیجه بیماری لثه یا تحلیل لثه به دلیل بالا رفتن سن، استفاده می شود. در حالی که پیوند لثه ممکن است باعث تغییر جزئی در موقعیت دندان های شما شود و در برخی موارد، قرار دادن بریس ها روی دندان ها را تحت تأثیر قرار دهد، پیوند لثه در اکثر موارد قبل از دریافت بریس ها تأثیر قابل توجهی روی تراز دندان های شما ندارد. ارتودنتیست ها اغلب از پیوند لثه به عنوان بخشی از طرح درمان خود برای بیمارانی استفاده می کنند که بافت لثه اطراف دندان های آنها به دلیل بیماری پریودنتال یا تحلیل لثه از دست رفته است.

پیوند لثه و درمان ارتودنسی

پیوند لثه یک فرایند پریودنتال است که برای ترمیم و احیاء بافت تحلیل رفته لثه در اطراف دندان های آسیب دیده در نتیجه بیماری لثه، مسواک زدن بیش از حد محکم یا تحلیل لثه به دلیل افزایش سن استفاده می شود. پیوند لثه یک فرایند ایمن و مؤثر است که می تواند به بهبود سلامت دهان ها و ظاهر بافت لثه شما کمک کند.

زمانی که تحلیل رفتن لثه آنقدر شدید باشد که باعث ناهمراستایی یا جابجایی دندان ها شود، پیوند لثه ممکن است همراه با درمان ارتودنسی مانند بریس ها یا اینویزیلاین برای احیاء موقعیت اصلی دندان هایی استفاده شود که تحت تأثیر قرار گرفته اند. پس از اینکه پیوندهای لثه به درستی بهبود یافتند، متخصص ارتودنسی قبل از قرار دادن هر گونه بریس، از قرار گرفتن دندان ها در محل صحیح خود اطمینان حاصل خواهد کرد.

ارتودنتیست ها اغلب از پیوند لثه به عنوان بخشی از طرح درمان خود برای بیمارانی استفاده می کنند که بافت لثه اطراف دندان های آنها به دلیل بیماری پریودنتال یا تحلیل لثه از دست رفته است. در برخی موارد، پیوند لثه را می توان همزمان با قرار دادن بریس ها انجام داد، اما فقط گاهی اوقات ضروری است.

پیوند لثه چیست؟

پیوند لثه یک روش جراحی است که در آن بافت لثه از ناحیه دیگری از دهان، مانند کام، به ناحیه ای که دچار تحلیل لثه شده است، پیوند زده می شود. این جراحی لثه به احیاء خط لثه و کاهش حساسیت دندان ناشی از تحلیل لثه کمک می کند.

فواید پیوند لثه

مزیت اصلی پیوند لثه این است که می تواند به بازیابی بافت از دست رفته لثه و بهبود سلامت دهان کمک کند. پیوند لثه همچنین به کاهش حساسیت دندان به دلیل تحلیل رفتن لثه کمک می کند و ممکن است مانع از دست دادن استخوان بیشتر یا جابجایی دندان به دلیل بیماری پریودنتال شود.

انواع پیوند لثه

دو نوع اصلی پیوند لثه وجود دارد: پیوند بافت همبند لثه و پیوند آزاد لثه. پیوند بافت همبند لثه شامل برداشتن نوار کوچکی از بافت از سقف دهان و پیوند آن به ناحیه آسیب دیده لثه است. پیوند آزاد لثه شامل برداشتن یک لایه نازک از بافت لثه از ناحیه دیگر دهان و چسباندن آن به ناحیه ای از لثه است که تحت تأثیر قرار گرفته است.

چه انتظاری باید داشت؟

فرایند پیوند لثه، بسته به نوع پیوند لثه ای که انجام می شود، تقریباً 30 دقیقه طول می کشد. پس از جراحی برای کاهش تورم باید از کیسه یخ استفاده شود و برای پیشگیری از عفونت ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. دنبال کردن دستورالعمل های پزشک برای اطمینان از پیوند موفق لثه ضروری است.

آیا می توان بعد از پیوند لثه بریس ها را دریافت کرد؟

در بیشتر موارد، پیوند لثه تأثیر قابل توجهی روی موقعیت یا تراز دندان های شما قبل از دریافت بریس ها ندارد. با این حال، در برخی موارد، پیوند لثه ممکن است باعث ایجاد تغییر جزئی در موقعیت دندان ها شود و روی نحوه قرارگیری بریس ها تأثیر بگذارد. در این موارد، ارتودنتیست می تواند ارزیابی کند که آیا قبل از اقدام به قرار دادن بریس ها درمان اضافی نیاز است یا خیر.

آمادگی برای درمان ارتودنسی

قبل از دریافت بریس ها بعد از پیوند لثه، اطمینان حاصل کردن از اینکه بافت لثه اطراف دندان های شما به درستی ترمیم شده است و دندان های شما در جای درست خود قرار دارند، حیاتی است. بسته به شدت تحلیل لثه یا بیماری لثه، ممکن است قبل از قرار دادن بریس ها، درمان های اضافی لثه ضروری باشند.

دریافت بریس ها بعد از پیوند لثه

هنگامی که بافت لثه بهبود یافت و دندان های شما در موقعیت صحیح خود قرار گرفتند، متخصص ارتودنسی می تواند مشخص نماید که آیا درمان ارتودنتیک مانند بریس ها یا اینویزیلاین ضروری است یا خیر. ارتودنتیست ها اغلب از پیوند لثه به عنوان بخشی از طرح درمان خود برای بیمارانی استفاده می کنند که بافت لثه اطراف دندان های خود را به دلیل بیماری پریودنتال یا تحلیل لثه از دست داده اند.

ریکاوری

پس از دریافت بریس ها بعد از پیوند لثه، دنبال کردن دستورالعمل های ارائه شده توسط ارتودنتیست برای اطمینان از بهبود موفق ضروری است. این دستورالعمل ها ممکن است شامل پرهیز از برخی غذاها، استفاده از تکنیک های خاص تمیز کردن و استفاده از محافظ دهان هنگام خواب باشند.

آیا انجام پیوند لثه قبل از دریافت بریس ها ضروری است؟

در حالی که پیوند لثه همیشه قبل از قرار گرفتن بریس ها روی دندان ها ضروری نیست، اما در مواردی که تحلیل رفتن یا بیماری لثه باعث ضعیف شدن بافت لثه شده است، ممکن است توصیه شود.

پیوند لثه چقدر طول خواهد کشید؟

فرایند پیوند لثه حدود 30 دقیقه طول می کشد و با بی حسی موضعی قابل انجام است.

بعد از پیوند لثه چه نوع مراقبت هایی ضروری هستند؟

پس از انجام پیوند لثه، پیروی از دستورالعمل های پزشک برای اطمینان از بهبود موفق ضروری است. این ممکن است شامل استفاده از کیسه یخ برای کاهش تورم، مصرف آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت و اجتناب از برخی غذاها باشد. علاوه بر این، استفاده از محافظ دندان هنگام خواب ممکن است به محافظت از ناحیه پیوند شده در برابر آسیب در هنگام خواب کمک کند.

سخن پایانی

پیوند لثه می تواند به احیاء بافت لثه و بهبود سلامت دهان برای افرادی کمک کند که بافت لثه آنها به دلیل تحلیل لثه یا بیماری پریودنتال از دست رفته است. در بیشتر موارد، پیوند لثه قبل از درمان ارتودنسی، تأثیری روی قرار دادن بریس ها ندارد. با این حال، قبل از گرفتن بریس ها بعد از پیوند لثه، مشورت با متخصص ارتودنسی ضروری است تا اطمینان حاصل شود که بافت لثه شما به درستی ترمیم شده و دندان های شما در موقعیت های صحیح قرار دارند.

شکاف کام و لب چیست؟

شکاف های کام و لب، نقص ها، دو نیم شدگی یا جدا شدگی هایی در صورت و دهان کودک هستند که زمانی اتفاق می افتند که کودک درون شکم مادر در حال رشد می باشد. این اتفاق در اوایل دوران بارداری رخ می دهد. یک شکاف زمانی رخ می دهد که بافت ها به درستی با یکدیگر پیوند نمی خورند. شکاف کام و یا شکاف لب چهارمین نقص مادرزادی متداول در دنیا می باشد.

• شکاف لب نوعی جدا شدگی فیزیکی دو طرف لب بالا می باشد، و به شکل یک شکاف باریک یا گسترده در تمام لایه های لب بالا مشاهده می شود. این جدا شدگی می تواند خط لثه یا کام را شامل شود.
• شکاف کام نوعی جدا شدگی در سقف دهان است. شکاف کام می تواند سخت کام (بخش استخوانی جلوی سقف دهان) و یا نرم کام (بخش نرم پشتی سقف دهان) را شامل شود، و می تواند با شکاف لب همراه باشد.

شکاف کام و لب می تواند در یک یا هر دو سمت دهان اتفاق بیفتد. از آنجا که لب و کام به صورت مجزا تشکیل می شوند، این امکان وجود دارد که شکاف لب بدون شکاف کام، یا شکاف کام بدون شکاف لب وجود داشته باشد، یا هر دو شکاف کام و لب با یکدیگر (که احتمال بروز آن بیشتر است) وجود داشته باشند.

چه افرادی بیشتر دچار شکاف کام و یا لب می شوند؟

شکاف کام و یا لب هر ساله از هر 1000 کودک یک نفر را تحت تأثیر قرار می دهد، و چهارمین نقص مادرزادی شایع در دنیا می باشد. شکاف کام و لب بیشتر در کودکانی با نژاد آسیایی اتفاق می افتد.

پسران دو برابر دختران دچار شکاف لب می شوند، هم با و هم بدون شکاف کام. با این حال، دختران دو برابر بیشتر از پسران دچار شکاف کام می شوند، البته بدون شکاف لب.

علل بروز شکاف کام و لب کدامند؟

در اکثر موارد، علل بروز شکاف لب و شکاف کام ناشناخته هستند، و این شرایط قابل پیشگیری نمی باشند. اکثر دانشمندان بر این باورند که شکاف ها در نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی (وراثت) و محیطی (مرتبط با دنیای طبیعی) بوجود می آیند. به نظر می رسد اگر یکی از خواهرها یا برادرها، والدین، و سایر وابستگان که شکاف کام و لب داشته اند، احتمال متولد شدن کودک دیگر با این مشکل افزایش پیدا کند.

دلیل دیگر شکاف کام و لب ممکن است با یک دارو که مادر در طول دوران بارداری استفاده می کرده است ارتباط داشته باشد، از جمله داروهای ضد تشنج/ ضد صرع، داروهای درمان آکنه حاوی Accutane، و یا متروترکسات، دارویی که عموماً برای درمان سرطان، آرتریت، و پسوریازیس استفاده می شود.

عوامل دیگری که می توانند با گسترش شکاف ها ارتباط داشته باشند عبارتند از:

• کمبود ویتامین ها (اسید فولیک)
• سیگار کشیدن در طول دوران بارداری
• سوء مصرف مواد

بعلاوه، این شرایط ممکن است در نتیجه قرار گرفتن در معرض ویروس ها یا مواد شیمیایی، زمانی که کودک درون رحم مادر در حال رشد می باشد بوجود بیاید. در موقعیت های دیگر، شکاف کام و شکاف لب ممکن است بخشی از شرایط پزشکی دیگر باشند.

شکاف کام و لب چگونه تشخیص داده می شوند؟

از آنجا که شکاف ها موجب بروز تغییرات مشهود فیزیکی می شوند، آنها به راحتی قابل تشخیص می باشند. سونوگرافی قبل از زایمان می تواند اکثر شکاف های لب را نشان دهد. تنها در 7 درصد موارد، شکاف کام تنها، از طریق سونوگرافی قبل از زایمان قابل تشخیص می باشد.

در صورتی که شکاف قبل از تولد کودک از طریق سونوگرافی مشخص نشده باشد، معاینه فیزیکی دهان، بینی، و پلیت (کام یا سقف دهان) پس از تولد کودک می تواند انجام شود. گاهی اوقات، در صورت وجود هر گونه ناهنجاری های دیگری، ممکن است لازم باشد تست های دیگری انجام شوند.

شکاف کام و لب با چه مشکلاتی همراه هستند؟

• مشکل در خوردن هر چیزی: با وجود یک شکاف یا مجرا درون سقف دهان، غذا و مایعات می توانند از دهان به بینی ورود پیدا کنند. معمولاً کودکان به سرعت یاد می گیرند چگونه غذا بخورند و غذا دادن به کودک مشکل بزرگی نخواهد بود.
• عفونت های گوش و از دست دادن شنوایی: کودکانی که شکاف کام و لب دارند بیشتر در معرض خطر عفونت های گوش قرار دارند، زیرا آنها بیشتر مستعد تجمع مایعات در گوش میانی می باشند. اگر آنها درمان نشوند، عفونت های گوش می توانند موجب از دست رفتن قدرت شنوایی شوند.
• مشکلات گفتاری: کودکانی که شکاف کام و لی دارند ممکن است در حرف زدن نیز مشکل داشته باشند. صدای این کودکان به خوبی منتقل نمی شود، صدای آنها به صورت تو دماغی به گوش می رسد، و پس از ترمیم پلیت ممکن است فهمیدن گفتار بیمار دشوار باشد. البته، همه کودکانی که شکاف کام و لب دارند این مشکل را ندارند، و ممکن است بتوان با انجام جراحی این مشکل را به طور کامل برطرف کرد.
• مشکلات دندانی: کودکانی که شکاف دارند بیشتر مستعد بسیاری از مشکلات دندانی می باشند، از جمله:
  • تعداد بیشتر حفره های دندانی؛
  • فقدان دندان، وجود دندان اضافی، بد شکلی یا جابجا شدگی دندان ها که نیاز به درمان خواهند داشت؛
  • نقص در تیغه آلوئولار، لثه استخوانی فک بالا که دندان ها داخل آن قرار دارند. نقص در تیغه آلوئولار می تواند: موجب جابجا شدن، منحرف شدن، یا چرخیدن دندان های دائمی شود؛ مانع بیرون آمدن دندان های دائمی شود؛ مانع تشکیل تیغه آلوئولار شود؛ و موجب از دست رفتن پیش از موعد دندان های نیش و پیشین در حال رویش شود.

کدام متخصصان در درمان کودکان دارای شکاف کام و لب نقش دارند؟

از آنجا که تعداد زیادی مشکلات پزشکی و سلامت دهان با شکاف کام و لب همراه است، یک تیم از پزشکان و متخصصان دیگر معمولاً با یکدیگر کار می کنند تا طرحی برای مراقبت از هر بیمار ایجاد کنند. اعضای تیم درمان شکاف کام و لب معمولاً اعضای زیر را شامل می شود:

• جراح پلاستیک برای ارزیابی و انجام جراحی های ضروری روی لب و با پلیت.
• ارتودنتیست برای صاف کردن و تغییر موقعیت دندان ها.
• دندانپزشکی برای انجام مراقبت های روتین دندانی.
• متخصص بیماری های لثه و کاشت ایمپلنت به منظور انجام جراحی و کاشت ایمپلنت های دندانی در صورت عدم وجود برخی دندان ها.
• دندانساز برای ساخت دندان های مصنوعی و نیز ابزارهای دندانی برای بهبود ظاهر و نیز ایجاد تغییرات مورد نیاز برای غذا خوردن و حرف زدن.
• گفتار درمانگر برای ارزیابی نحوه حرف زدن و برطرف نمودن مشکلات گفتاری.
• متخصص گوش و حلق و بینی برای بررسی مشکلات شنوایی و نیز در نظر گرفتن گزینه های درمان برای مشکلات شنوایی.
• پرستار هماهنگ کننده برای نظارت روی سلامت کودک.
• متخصص ژنتیک برای کمک به والدین و بیماران بزرگسال که بدانند احتمال به دنیا آوردن کودکانی با این شرایط برای آنها چقدر می باشد.
• مددکار اجتماعی/ روانشناس برای حمایت از خانواده و توجه به مشکلات سازگاری.

درمان معمولاً در دوران نوزادی آغاز می شود و اغلب تا اوایل دوران نوجوانی ادامه پیدا می کند.

شکاف کام و لب چگونه درمان می شود؟

شکاف لب، بسته به میزان (کامل یا ناقص بودن) و گستردگی شکاف (باریک یا عریض بودن) اغلب به دو جراحی نیاز دارد. جراحی نخست معمولاً زمانی انجام می شود که کودک هنوز 3 ماهه است.

تکنیک های مختلفی وجود دارند که اگر قبل از جراحی به درستی انجام شوند می توانند نتایج ترمیم های شکاف کام و لب (لب شکری) را بهبود دهند. آنها غیر تهاجمی و به شکلی باور نکردنی شکل لب، بینی، و دهان کودک را تغییر می دهند:

• یک دوره چسب زدن به لب می تواند فاصله شکاف لب کودک را کاهش دهد.
• از یک الواتور بینی برای کمک به شکل دهی صحیح بینی کودک استفاده می شود.
• استفاده از ابزار قالب گیری آلوئولار- بینی (NAM) برای کمک به قالب گیری بافت های لب در موقعیت مطلوب تری در آماده سازی برای ترمیم لب.

نخستین جراحی، برای بستن لب، معمولاً زمانی انجام می شود که کودک بین 3 تا 6 ماهگی است. جراحی دوم، در صورت لزوم، معمولاً زمانی انجام می شود 6 ماهه است.

فیستول دهان-بینی حفره ای بین دهان و بینی می باشد که در برخی موارد، فیستول عمداً پس از ترمیم اولیه شکاف کام باقی گذاشته می شود یا به دلیل بهبود ضعیف این منطقه بوجود می آید. فیستول می تواند مشکل آفرین باشد زیرا اجازه می دهد مواد داخل دهان، مانند مایعات و غذاها به داخل حفره بینی وارد شوند، و منجر به بروز عفونت شوند. در برخی موارد نادر، وقتی فیستول خیلی بزرگ شود، می تواند مشکلات گفتاری نیز ایجاد کند.

ترمیم شکاف پلیت یا کام در 12 ماهگی کودک انجام می شود و کام را به صورت عملی در می آورد و بستن فیستول با جراحی احتمال ورود مایعات به داخل گوش میانی و بینی را کاهش می دهد. برای این ترمیم بافت از سقف دهان یا داخل گونه برداشته می شود. برای جلوگیری از ورود مایع به داخل گوش میانی، کودکانی که شکاف کام دارند معمولاً نیاز به لوله های مخصوصی دارند که در پرده صماخ آنها تعبیه می شود تا به تخلیه مایع کمک کند، بعلاوه شنوایی آنها سالی یک مرتبه چک می شود. پس از جراحی، ممکن است نیاز باشد بیمار برای مدت کوتاهی در بیمارستان بستری شود، بعلاوه، برای دو تا سه هفته محدودیت های غذایی را رعایت نماید.

حدود 30 درصد از کودکانی که شکاف کام و لب دارند، برای بهبود گفتار خود نیاز به جراحی های بیشتری دارند. گفتار معمولاً بین سنین 4 تا 5 سالگی ارزیابی می شود. اغلب بررسی نازوفارنکس (بینی و حلق) برای بررسی حرکات پلیت و حلق انجام می شود. در صورتی که برای بهبود گفتار جراحی نیاز باشد، همراه با گفتار درمانگر، تصمیم گیری انجام می شود. این جراحی معمولاً حدود 5 سالگی انجام می شود.

کودکانی که شکاف کام و لب دارند و خط لثه آنها درگیر شده است نیز ممکن است وقتی 6 تا 10 ساله هستن نیاز به پیوند استخوان داشته باشند تا خط لثه قدامی آنها کامل شود، به گونه ای که بتواند ایمپلنت های دندانی که قرار است کاشته شوند یا دندان های دائمی که بیرون بیایند را حمایت کند و فک بالا را تثبیت نماید. این فرایند شامل برداشتن مقدار اندکی استخوان از جای دیگر- معمولاً لگن، سر، دنده، یا پا- و جایگذاری آن درون منطقه ای است که شکاف وجود دارد.

اهداف انجام پیوند استخوان عبارتند از:

• فراهم آوردن حمایت برای لب و بینی و بهبود تقارن؛
• ایجاد یک تیغه متصل لثه فوقانی، خلق ظاهری طبیعی تر، و افزودن ثبات به تیغه؛
• بهبود ثبات بخش جلویی سقف دهان، در صورت وجود شکاف در هر دو سمت.

وقتی دندان های دائمی بیرون آمدند، اغلب برای صاف و یکدست شدن و قرار گرفتن آنها در یک راستا، و یا جابجا کردن دندان های موجود به جلوی دهان، باید از بریس های ارتودنسی استفاده کرد، و برای وسیع کردن عرض کام اکسپندر نیاز خواهد بود.

بسیاری از افرادی که شکاف کام و لب دارند، یک یا چند دندان کم دارند. بعلاوه، دندان هایی که نزدیک شکاف قرار دارند معمولاً استخوان کافی برای حمایت از آنها وجود ندارد. در چنین مواردی ایمپلنت های دندانی بهترین گزینه برای آنها می باشند. به این ترتیب، در انتهای درمان های دهان و دندان، بیماری دو ردیف دندان کاملاً یکدست خواهد داشت.

برای بهبود ظاهر لب، بینی، بستن شکاف های بین دهان و بینی، کمک به تنفس، و تثبیت و استحکام بخشیدن به فک ممکن است جراحی های دیگری نیاز باشند.

روز به روز شواهد بیشتری به این نکته اشاره دارند که بیماری لثه موجب افزایش خطر دیگر مشکلات برای سلامت، از جمله فشار خون بالا، می شود. مطالعه جدیدی که به مرور تحقیقات گذشته پرداخته است حاکی از این است که هر چه بیماری لثه شکل وخیم تری داشته باشد، خطر بالا رفتن فشار خون نیز افزایش خواهد یافت.

بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، 2/47 درصد از افراد 30 ساله و بالاتر یکی از اشکال بیماری لثه را دارند، و حدود 32 درصد از همه افراد بزرگسال در ایالات متحده فشار خون بالا دارند.

گرچه ممکن است اینگونه به نظر برسد که این دو وضعیت هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، اما مطالعات اخیر حاکی از این هستند که بین وجود بیماری لثه و افزایش خطر فشار خون بالا ارتباطی خیره کننده وجود دارد. اکنون، مطالعه ای روی تحقیقات اخیر که به این موضوع پرداخته بودند تأیید می کند که، بر اساس شواهدی که تاکنون بدست آمده اند، افرادی که پریودنتیت دارند- یکی از اشکال پیشرفته بیماری لثه- به نظر می رسد که بیشتر در معرض خطر فشار خون بالا باشند.

علاوه بر این، طبق یافته های این بررسی که در مجله قلب و عروق به چاپ رسیده است، هر چه پریودنتیت وخیم تر باشد، خطر بالا رفتن فشار خون نیز افزایش خواهد یافت. در حقیقت، فشار خون بالا می تواند عامل اصلی حمله قلبی و سکته در بیمارانی باشد که پریودنتیت دارند.

تحقیقات پیشین حاکی از این بودند که بین پریودنتیت و فشار خون بالا ارتباط وجود دارد و درمان های دندانپزشکی موجب بهبود فشار خون می شوند، اما تا به امروز یافته ها بی نتیجه بوده اند.

ارتباط مستقیم بین بیماری لثه و فشار خون

محققان شواهدی که 81 مطالعه از 26 کشور ارائه داده بودند را مرور و تجزیه و تحلیل کردند. تحقیقات حاکی از این هستند که فشار خون متوسط شریانی در افراد مبتلا به پریودنتیت به طور قابل توجهی بالاتر است. بویژه، در بین افرادی که بیماری لثه داشتند، فشار خون سیستولیک (فشار خون در طول ضربان های قلب) و فشار خون دیاستولیک (فشار خون بین ضربان های قلب) به ترتیب 5/4 میلی متر جیوه (mm Hg) و 2 میلی متر جیوه بالاتر از افرادی بود که مشکل بیماری لثه را نداشتند.

تفاوت ها قابل چشم پوشی نیستند. افزایش متوسط 5 میلی متر جیوه فشار خون با 25 درصد از موارد افزایش خطر مرگ ناشی از حمله قلبی یا سکته ارتباط دارد.

بعلاوه، محققان دریافتند که بین پریودنتیت متوسط تا وخیم و 22 درصد خطر بالاتر فشار خون ارتباط وجود دارد، در حالی که آنها پریودنتیت وخیم را به 49 درصد خطر بالاتر این مشکل ربط می دهند.

آنها ابراز داشته اند که یک ارتباط خطی بین این دو مشاهده کرده اند- هر چه پریودنتیت وخیم تر باشد، احتمال بالا رفتن فشار خون بیشتر می شود. یافته ها حاکی از این هستند که بیمارانی که بیماری لثه دارند باید از این خطرات مطلع باشند و توصیه های لازم برای تغییر سبک زندگی برای پیشگیری از بالا رفتن فشار خون، مانند ورزش کردن و داشتن رژیم غذایی سالم به آنها داده شود.

علاوه بر این، محققان می خواهند ببینند آیا هیچ شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه بین درمان پریودنتیت و کاهش فشار خون ارتباطی وجود دارد یا خیر. این تیم خاطر نشان کردند که شواهد مربوط به این موضوع هنوز بدون نتیجه هستند، زیرا از بین 12 مطالعه مداخله گرانه ای که در این بررسی مرور شدند، تنها 5 مطالعه به این نتیجه رسیده بودند که به نظر می رسد درمان بیماری لثه منجر به کاهش فشار خون می شود.

به نظر می رسد که بین سلامت دهان و فشار خون یک تسلسل وجود داشته باشد، که در وضعیت های سالم و بیماری وجود دارد. شواهد حاکی از این هستند: اینکه درمان پریودنتیت می تواند فشار خون را کاهش دهد، هنوز بدون نتیجه مانده است.

تقریباً در تمام مطالعات مداخله گرانه، فشار خون نتیجه اصلی نبود. برای تعیین تأثیر درمان پریودنتال روی فشار خون، آزمایشات تصادفی لازم هستند.

آیا عامل التهاب، حلقه گمشده است؟

محققان بر این باورند که شاید التهاب در مرکز ارتباط چشمگیر بین سلامت دهان و سلامت قلبی عروقی قرار می گیرد. فرضیه پردازی آنها به این گونه ایت که، باکتری های دهانی که مسئول بیماری لثه هستند می توانند موجب بروز این التهاب شوند، که در عوض، می تواند احتمال بالا رفتن فشار خون را افزایش دهد.

دیگر توضیحات احتمالی می توانند وجود برخی ویژگی های ژنتیکی یا قرار گرفتن در معرض برخی ریسک فاکتورها باشند که هم برای پریودنتیت و هم برای فشار خون بالا شایع هستند، از جمله عادت کشیدن سیگار یا چاقی.

در بسیاری کشورها در سراسر دنیا، سلامت دهان به طور منظم بررسی نمی شود، و بیماری لثه سال ها درمان نشده باقی می ماند. فرضیه این است که این وضعیت التهاب دهانی و سیستمیک و واکنش به باکتری ها، در صدر جدول عوامل خطرزای موجود قرار دارند.

بعلاوه، گرچه تاکنون این فرض وجود داشته است که ممکن است پریودنتیت یک عامل خطر برای فشار خون بالا باشد، اما ممکن است عکس این رابطه نیز وجود داشته باشد: فشار خون بالا ممکن است یک عامل خطر برای بیماری لثه باشد.

تحقیقات بیشتر لازم است تا بررسی شود آیا بیمارانی که فشار خون بالا دارند احتمال بیماری لثه در آنها بیشتر است یا خیر. شاید ارائه توصیه های بهداشتی دهان و دندان به بیمارانی که فشار خون بالا دارند کار عاقلانه ای باشد.

جراحی های دهان، مخصوصاً زمانی که بی حسی یا بیهوشی نیاز دارند، می توانند دور نمای ترسناکی برای بسیاری افراد بوجود بیاورند. با این حال، وقتی توسط یک جراح دهان و دندان یا جراح ماگزیلا فیشیال مجرب و دوره دیده انجام می شود، بی حسی کاملاً بی خطر است و به تسکین درد و اضطراب ناشی از جراحی دهان کمک می کند. دندانپزشکی تا به امروز پیشرفت های زیادی داشته است تا جایی که درد به بخشی از گذشته تبدیل شده است. داروهای قدرتمند تسکین دهنده درد که تحت عنوان بی حسی شناخته می شوند به بیمار کمک می کنند از درد و ناراحتی هایی که در طول فرایند و نیز پس از آن بوجود می آیند دور بماند.

دندانپزشکان می دانند برخی بیماران قبل از فرایند جراحی دهانی خود استرس و اضطراب دارند- و این کاملاً طبیعی و عادی است! به همین دلیل آنها همراه با تیم بیهوشی همکار خود تلاش می کنند حس راحتی را تا حد امکان بوجود بیاورند، به همین دلیل است که وقتی تحت فرایند جراحی قرار می گیرید گزینه های مختلفی در اختیار بیماران خود قرار می دهند تا بسته به شرایط خود از بین آنها انتخاب نمایند. روشی که استفاده می شود، تا میزان زیادی به ترجیح بیمار و ماهیت فرایندی بستگی دارد که قرار است انجام شود.

انواع اصلی بی حسی که عموماً در جراحی های دهان استفاده می شوند

همیشه اطمینان حاصل کنید که دستورات آماده سازی و نیز مراقبت های بعدی را طبق دستورالعمل جراح خود انجام می دهید تا مطمئن شوید فرایند بی خطر و موفقیت آمیزی خواهید داشت. انواع بی حسی ها عبارتند از:

آرام بخش ها

آرامبخش ها تسکین دهنده های درد نیز نامیده می شوند و شامل داروهای غیر مخدر می شوند مانند ایبوپروفن و تیلنول. آرام بخش ها معمولاً برای موارد خفیف درد و ناراحتی استفاده می شوند و عموماً پس از فرایندهایی مانند درمان ریشه یا کشیدن دندان تجویز می شوند.

بی حسی موضعی

اگر تاکنون حفره دندانی داشته اید، این احتمال وجود دارد که نیاز به بی حسی موضعی داشته باشید. بی حس کننده موضعی نوعی داروی بی حس کننده است که مستقیماً به داخل منطقه ای که قرار است درمان شود تزریق می شود، معمولاً لثه های اطراف دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است.

بی حسی موضعی عموماً در طول جراحی های جزئی کاربرد دارد که می توانند به سرعت انجام شوند، از جمله پر کردن حفره های دندانی. شما در طول فرایند دندانپزشکی هشیار خواهید بود و هیچ دردی احساس نخواهید کرد، تنها فشار ناشی از ابزار دندانپزشکی را احساس خواهید کرد. گاهگاهی اکسید نیتروز همراه با بی حسی موضعی استفاده خواهد شد . این روش عموماً تحت عنوان “گاز خنده” به آن اشاره می شود، و ترکیبی از اکسید نیتروز و اکسیژن است که شما از طریق ماسکی که روی بینی شما قرار می گیرد آن را استنشاق می کنید. با اکسید نیتروز شما هشیار باقی خواهید ماند. احساس راحتی خواهید داشت و در طول فرایند دردی احساس نخواهید کرد. به محضی که ماسک برداشته شود، تأثیرات اکسید نیتروز به سرعت از بین خواهند رفت.

این روش بی حسی بسیار بی خطر بوده و برای بسیاری از فرایندهای دندانپزشکی مؤثر واقع خواهد شد. بی حس کننده های موضعی بی خطر هستند و عوارض جانبی اندکی دارند. ممکن است به مدت چند ساعت پس از انجام فرایند در ناحیه گونه ها، لب ها، و لثه های خود احساس بی حسی را خواهند داشت. مراقب باشید دهان خود را خیلی محکم نبندید!

داروهای خوراکی

داروهای خوراکی یا قرص ها گام بعدی در بی حسی در حالت هوشیاری هستند. داروهای متنوعی می توانند استفاده شوند، والیوم Valium، Halcion، و آتیوان Ativan از جمله داروهای بی حس کننده شایع هستند. مزیت استفاده از داروهای خوراکی آرام بخش این است که این روش مؤثرتر از اکسید نیتروز است و از نظر هزینه ای نیز ارزان تر هستند. معمولاً بیمار دارو را نیم ساعت قبل از آغاز فرایند دریافت می کند و طول مدت تأثیر گذار بودن آن متفاوت خواهد بود. اما در همه موارد، بیماران باید برای بازگشت به منزل همراه داشته باشند. گرچه این روش مؤثرتر از اکسید نیتروز است، اما زمان حداکثر تأثیرگذاری قابل پیش بینی نخواهد بود.

بی حسی درون وریدی

بی حسی درون وریدی نوعی بی حسی عمیق تر است که در آن کاتتر داخل وریدی جایگذاری می شود و دارو عیار سنجی می شود تا نتیجه آن یک دوره کوتاه اما مؤثر بی حسی باشد. گاهی اوقات بیماران ابراز می دارند که در ابتدا و انتهای فرایند بخشی از گفتگوهای اطراف خود را به خاطر می آورند اما این تنها بخش کوچکی از اتفاقاتی بوده است که واقعاً در طول جراحی اتفاق افتاده اند.

بیهوشی عمومی

بیهوشی عمومی همان چیزی است که تحت عنوان خوابیدن در طول کل فرایند جراحی شناخته می شود. در این نوع بی حسی از بی حس کننده های درون وریدی مانند آرام بخش های درون وریدی استفاده می شود، اما تجربه بیهوشی عمیق تری ایجاد خواهد کرد بدون آنکه واقعاً هیچ چیزی از فرایند در ذهن باقی مانده باشد. این روش عموماً برای فرایندهای تهاجمی تر کاربرد دارد مانند کشیدن و خارج کردن دندان های عقل نهفته، جایگذاری ایمپلنت های دندانی، یا هر گونه جراحی بزرگ دهانی.

در طول این فرایند شما کاملاً بیهوش خواهید بود. پس از قرار گرفتن تحت بیهوشی کامل، فرد قادر نخواهد بود رانندگی کند، بنابراین، اطمینان حاصل نمایید که یکی از دوستان یا آشنایان برای همراهی با شما تا منزل حضور داشته باشد.

برای حصول اطمینان از بی خطر و موفقیت آمیز بودن فرایندی که انجام می دهید، به یک جراح مجرب و با تجربه و معتبر مراجعه کنید.

فرنوم چیست؟

فرنوم یا فرنولوم بافت همبندی است که دو بخش بدن را به یکدیگر متصل می کند تا در کنار یکدیگر بهتر عمل کنند. این بخشی از مهندسی هوشمند آناتومی بدن است. اما اگر فرنوم خیلی بلند، کوتاه، یا خیلی قوی باشد، حرکات را محدود می کند که تأثیرات مخربی دارد. تأثیرات مخرب فرنوم های دهانی عبارتند از مشکل در حرف زدن، غذا خوردن، بلند شدن بافت سالم لثه، اختلال ایجاد کردن در درمان ارتودنسی. علاوه بر این ممکن است بیمار در معرض خطرات خاصی مانند بیماری پریودنتال یا تحلیل لثه قرار داشته باشد. خوشبختانه، فرنکتومی (برداشت یا تغییر وضعیت فرنوم) یک فرایند سرپایی ساده است که معمولاً در اوایل دوران کودکی انجام می شود و می تواند فرنوم را اصلاح نماید.

فرنوم زبانی

فرنوم زبانی بافت نازکی است که زیر زبان را به کف دهان متصل می کند. زبان یکی مهم ترین ماهیچه ها برای حرف زدن و عمل بلع است. داشتن فرنوم زبانی کوتاه می تواند باعث شود عمل بلع- مخصوصاً برای کودکان و نوزادان- و حرف زدن به سختی انجام شود. نوزادانی که با یک فرنوم کوتاه متولد می شوند ممکن است در شیر خوردن مشکل داشته باشند، که می تواند در وزن گرفتن آنها اختلال ایجاد کند.

افرادی که این مشکل را دارند اصطلاحاً گفته می شود گره زبانی دارند، شرایطی که در دنیای پزشکی تحت عنوان انکیلوگلاسیا شناخته می شود. این شرایط ممکن است در کودکان منجر به بروز مشکلات دندانی شود.یکی از راه های درمان بیمارانی که گره زبانی دارند فرایندی به نام فرنکتومی زبانی است.

فرنکتومی زبانی

فرنکتومی لینگوال یا زبانی نوعی فرایند جراحی است که در آن فرنوم زبانی برداشته می شود. این فرایند بیمارانی را درمان می کند که در غذا خوردن یا حرف زدن مشکل دارند. در طول جراحی، پزشک برش کوچکی در فرنوم ایجاد می کند تا زبان را رها سازد. این فرایند تحت عنوان فرنولوپلاستی نیز شناخته می شود. جراح دهان (پریودنتیست) و متخصص گوش و حلق و بینی فرنکتومی زبانی را انجام می دهند.

مزایای فرنکتومی زبانی

مزایای فرنکتومی زبانی عبارتند از:

• فرایند سریع. تنها چند دقیقه طول می کشد.
• بهبود سریع. تنها چند روز ناراحتی بوجود می آورد.
• بهبود در گفتار.
• برطرف شدن مشکلات در شیر خوردن و غذا خوردن (در نوزادان).

فرنوم لبی

فرنوم لبی بافت نازکی است که لب بالا را به لثه بالای دو دندان جلوی فک بالا و لب پایین را به دو لثه بالای دندان جلوی فک پایین متصل می کند. فرنوم باکال نیز وجود دارد که لثه ها را به داخل گونه ها متصل می کند. اگر لب بالای خود را بالا بیاوردی، می توانید این نوار را ببینید. همه کودکان با این بافت متولد می شوند، اما سطح پیوند با لثه ها در افراد مختلف متفاوت است. به طور کلی، بر اساس مطالعاتی که روی سلامت دهان کودکان انجام می شود مشخص شده است، کودکان کم سن تر نسبت به کودکان بزرگ تر فرنوم برجسته تری دارند.

 

فرنوم لبی در کودکان

اگر اتصال فرنوم در یک نوزاد فشرده باشد، احتمالاً با مشکلی به نام گره لب بالا مواجه است. در حالی که این شرایط غیر عادی است، کودکانی که در آنها گره لبی تشخیص داده می شود در شیر خوردن مشکل دارند. در اکثر موارد، این مسئله به مرور زمان با بزرگ شدن کودک به طور خود به خود اصلاح می شود. با این حال، در موارد وخیم، این گره می تواند بین دو دندان جلو فاصله ایجاد کند که در دندانپزشکی دیاستم نامیده می شود. در اکثر موارد، یک فرنوم لبی متوسط می تواند با فرایند جراحی تحت عنوان فرنکتومی لبی اصلاح شود.

فرنکتومی لبی

فرنکتومی لبی عبارت است از فرایندی که یک متخصص آموزش دیده- اغلب با یک تیغ جراحی- برشی در بافت فرنوم لبی ایجاد می کند تا اتصال آن را آزاد کند. عموماً، کودک قادر خواهد بود بلافاصله غذا بخورد، و گره لبی که رها شده است اجازه می دهد دهان خود را بازتر کند. تعداد اندکی از کودکان بعد از جراحی دارو نیاز دارند. برای حصول اطمینان از اینکه منطقه به درستی بهبود پیدا می کند، والدین باید به مدت چند هفته، چند مرتبه در طول روز محل جراحی را بکشند و و ماساژ دهند تا اطمینان حاصل شود بافت مجدداً نمی چسبد.

 

آسیب به فرنوم

آسیب های فرنوم لبی در بین کودکان نوپایی که در حال یادگیری راه رفتن هستند نسبتاً شایع است. کودکان نوپا اغلب با دهان باز زمین می خورند و ممکن است به یک شیء سفت برخورد پیدا کنند که می تواند منجر به کبودی و حتی پارگی فرنوم شود. مهم تر از همه اینکه، آسیب به فرنوم لبی نیز می تواند علامت و نشانه خوردن شیر با شیشه شیر با زور باشد، بنابراین، اگر کودکی دیدید که دچار پارگی فرنوم شده است و اخیراً زمین هم نخورده است، ممکن است لازم باشد پیگیر باشید. در اکثر موارد، فرنوم پاره نگران کننده نیست و به صورت خود به خود ترمیم خواهد شد. اگر زخم عمیق است، ممکن است لازم باشد پزشک آن را بخیه بزند.

گرچه خیلی نادر است، اما مشکلات مربوط به فرنوم لبی می توانند روی شیر خوردن نوزادان تأثیر بگذارند. گره های لبی لازم است هر چه سریع تر توسط دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک کودکان شناسایی شوند. والدین باید فرزند خود را همزمان با اولین جشن تولد او نزد دندانپزشک ببرند، نه تنها کودک را به رفتن نزد دندانپزشک عادت دهند، بلکه هر چه سریع تر هر گونه ناهنجاری هایی مانند گره لبی یا زبانی شناسایی شوند. اگر دندانپزشک تأیید کند کودک شما فرنوم غیر عادی دارد، بخواهید مشکلاتی که در شیر خوردن یا غذا خوردن دارد را تشخیص دهد و بهترین راهکار را برای حفظ سلامت دهان کودک پیشنهاد دهد.

 

شایع ترین منشاء آسیب به فرنوم ها مواد و ابزارهای خارجی هستند که داخل دهان قرار می گیرند. بریس های ارتودنسی (یکی از ابزارهای ارتودنسی که در آن براکت ها روی دندان ها چسبانده می شوند و یک سیم روی همه آنها قرار می گیرد تا با کمک آنها دندان ها صاف شوند) و پروتزهای مصنوعی می توانند با بافت فرنوم برخورد داشته باشند و منجر به بروز زخم، سوزش، یا خونریزی شوند. مسواک زدن محکم نیز می تواند به فرنوم آسیب بزند و منجر به بروز مشکلاتی شود که نیاز به ترمیم لثه خواهند داشت.

برخی از ساختارهای بافت فرنوم بزرگتر از بقیه هستند، ممکن است خیلی بزرگ باشند، یا ممکن است خیلی خوب یا به اندازه کافی متصل نشده باشند. همه این ناهنجاری ها می توانند در کارهایی مانند حرف زدن و غذا خوردن مشکل بوجود بیاورند. مثلاً، اگر یک بیمار “گره زبانی” دارد اغلب فرنوم زبانی او نازک و کوتاه است که حرکات زبان را محدود می کند و آن را به کف دهان متصل نگه می دارد.

پیدا کردن مسائل مربوط به فرنوم دهانی ممکن است دشوار باشد، زیرا معمولاً فرد با ابزارهای دندانی ابتدا احساس راحتی دارد. ممکن است با بریس ها احساس خیلی بدی نداشته باشد و بهنظر برسد پروتز مصنوعی به خوبی روی لثه قرار گرفته است. با این حال، وقتی بیمار حرف می زند و زبان خود را در اطراف دهان حرکت می دهد، ممکن است فرنوم خیلی حساس شود، آسیب ببیند، یا زخم شود.

متأسفانه ثبت این حرکات با تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس یا هر نوع تصویر برداری دیگری می تواند دشوار باشد. مشاهده با دقت فرنوم، چکاپ های روتین دندان ها و لثه ها، و مشورت با یک تیم دندانپزشکی بهترین راه هایی هستند که می توان قبل از آسیب های جدی به مشکلات پی برد.

اطلاعات کلی در خصوص جراحی فرنکتومی

علائم گره لبی یا زبانی و بررسی آنها

همه افراد فرنوم دارند، اما همه فرنوم ها “گره” نیستند. برای آنکه بدانید آیا یک فرنوم مشکل آفرین است یا خیر، بررسی فیزیکی و عملکردی باید تکمیل شود. در خانواده هایی که نوزاد از سینه مادر شیر می خورد، هم مادر و هم نوزاد باید مورد بررسی قرار بگیرند. علائم عبارتند از:

• قرار گیری بد لب ها به دور سینه یا سر شیشه شیر
• نشت شیر از دهان حین شیر خوردن
• در رفتن نوک سینه از داخل دهان یا به خواب رفتن حین تلاش برای گرفتن سینه
• علائم کولیک (قولنج یا درد شکمی)
• علائم رفلاکس (بازگشت محتویات معده به مری)
• وزن گیری ضعیف
• نیاز مکرر به شیر خوردن یا طولانی شدن شیر خوردن
• جویدن یا لثه زدن به نوک سینه
• عدم توانایی گرفتن پستانک یا شیشه شیر
• لب های پیج خورده/ لبخند نازک
• خونریزی نوک سینه ها
• التهاب سینه های مادر
• زخم نوک سینه ها
• پوسیدگی دندان های کودک

 

خطرات یا عوارض جانبی فرنکتومی کدامند؟

همه پزشکان قبل از فرایند جراحی راجع به عوارض جانبی و خطرات احتمالی آن توضیح می دهند. خطرات معمول فرنکتومی عبارتند از:

• خطرات کلی ناشی از بیهوشی (در صورت استفاده در طول فرایند)
• خونریزی
• عفونت
• آسیب به اعصاب دهان و زبان
• تورم
• درد
• اتصال مجدد فرنوم (در موارد نادر)

آماده سازی برای انجام جراحی

پزشک دستورالعمل های لازم برای آماده شدن جهت انجام جراحی را ارائه خواهد داد. بسته به اینکه برای فرایند شما از بی حسی موضعی استفاده می شود یا بیهوشی عمومی، ممکن است از شما خواسته شود چند ساعت قبل از انجام جراحی از خوردن آب و غذا خودداری نمایید. قبل از آغاز جراحی نسخه ای که پزشک تجویز می کند را تهیه نمایید تا هنگام بازگشت به منزل آماده باشند.

فرایند فرنکتومی

فرنکتومی می تواند در مطب پزشک، دندانپزشکی یا بیمارستان انجام شود. فرایند انجام آن نیز به قرار زیر است:

• بی حس کردن اطراف فرنوم با داروی بی حسی موضعی. اگر قرار است جراحی برای کودک انجام شود، ممکن است از بیهوشی استفاده شود.
• با استفاده از لیزر یا تیغ جراحی. جراح یک برش کوچک در فرنوم ایجاد خواهد کرد تا زبان رها شود.
• استفاده از چند بخیه در دهان تا کمک شود منطقه بهبود پیدا کند.

چه زمانی می توان از نتایج مطلع شد؟

تقریباً خیلی زود می توانید شاهد نتیجه جراحی باشید. اگر از بی حس کننده موضعی استفاده شده باشد، قبل از آنکه نتایج قابل مشاهده باشند، لازم است چند ساعت صبر شود تا اثرات داروی بی حس کننده از بین برود.

مراقبت های پس از جراحی فرنکتومی

پس از جراحی فرنکتومی:

• کودک نباید روی شکم گذاشته شود. این باعث می شود به فک فشار وارد شود و در روند بهبود اختلال ایجاد شود.
• بیمار نباید به مدت 24 ساعت دهان خود را شستشو دهد. پس از یک روز یا بیشتر، باید دهان را چند مرتبه در طول روز با محلول آب و نمک شستشو داد.
• پس از چند روز باید برای چک کردن محل جراحی مجدداً مراجعه نمایید. این جلسه حدود یک هفته بعد خواهد بود.

در طول دوره بهبود چه انتظاری باید داشت؟

در طول بهبود:

• ممکن است محل جراحی مقداری خونریزی داشته باشد. اگر متوجه شدید خونریزی متوقف نمی شود، از یک گاز استریل استفاده کنید و آن را به آرامی روی محل جراحی فشار دهید تا زمانی که خونریزی متوقف شود.
• ممکن است بیمار تورم و درد را تجربه کند. ممکن است پزشک داروی مسکن تجویز کند تا به کاهش درد در طول دوره بهبود کمک کند. همه داروها را باید طبق تجویز پزشک استفاده کرد.
• بیمار ظرف چند روز می تواند فعالیت های معمول خود را از سر بگیرد. زمان دوره بهبود حدود یک هفته است.