هایپردنشیا یا دندان اضافی

شما در طول عمر خود دو دسته دندان دارید. در دوران کودکی، شما 20 دندان شیری دارید. این دندان ها می افتند و 32 دندان دائمی یا بالغ جایگزین آنها می شوند. اما برخی افراد در نهایت بیشتر از 32 دندان خواهند داشت. این تحت  عنوان هایپردونشیا hyperdontia شناخته می شود.

دندان های اضافی

تا 8/3% درصد از افراد یک یا چند دندان اضافی دارند. یک دندان اضافی می تواند قابل مشاهده (روییده) یا نهفته (از لثه بیرون نیامده) باشد.

ممکن است متوجه هایپردنشیا در کودکان نشوید. دندان های شیری اضافی طبیعی به نظر می رسند، آنها به طور منظم بیرون می آیند و با بقیه دندان ها هم راستا می شوند.

دندان های اضافی می توانند در هر جایی از دهان شما ایجاد شوند:

• مزیودنس. آنها دندان های اضافی هستند که در پشت دو دندان جلوی شما (دندان های پیشین فک بالا) می رویند. آنها متداول ترین نوع دندان های اضافی هستند.
• دندان های پارامولر. دندان هایی که در کنار دندان های مولر می رویند.
• دندان های دیستومولر. دندان هایی هم راستا با بقیه دندان های مولر می رویند.

یک دندان اضافی می تواند اشکال مختلفی داشته باشد:

• مخروطی. یک دندان کوچک مخروطی شکل. این نوعی دندان است که در پشت دندان های جلوی شما بیرون می آید.
• استوانه ای. این دندان به شکل بشکه استوانه ای است که به صورت جفت بیرون می آید و به ندرت از لثه ها بیرون می آید.
• مکمل. این دندان به شکل یک دندان معمولی است و معمولاً در انتهای یک سری از دندان ها یافت می شود.
• ادنتوم. این زمانی است که بافت دندانی به شکل غیرعادی رشد کرده است.

هایپردنشیا یا دندان اضافی

علل هایپردونشیا

متخصصان از علت دقیق هایپردنشیا مطمئن نیستند. اما در صورت داشتن اختلالاتی مانند موارد زیر ممکن است چندین دندان اضافی داشته باشید:

• سندرم گاردنرGardner . این یک اختلال ارثی است که احتمال ابتلا به تومور را افزایش می دهد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به سندرم گاردنر در سنین پایین خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند.
• بیماری فابری Fabry. اگر این بیماری نادر را دارید، بدن شما قادر به ساخت آنزیمی برای تجزیه مواد چرب نیست. این اختلال باعث درد شدید سوزش دار در دست ها و پاها، بثورات پوستی، درد معده و ناتوانی در تعریق می شود.
• دیزوستوز کلیدوکانیال Cleidocranial dysostosis. این یک بیماری بسیار نادر است که در خانواده ها مشاهده می شود و باعث بدشکلی در استخوان های شما، بویژه جمجمه و استخوان ترقوه می شود.
• شکاف لب یا شکاف کام. این یک حفره در لب بالا یا سقف دهان است. هر دو نقص مادرزادی هستند که در اوایل بارداری اتفاق می افتند. آنها می توانند منجر به بروز مشکلات دیگری مانند عفونت گوش و مشکل در تغذیه، شنوایی و گفتار شوند.

هایپردنشیا یا دندان اضافی

مشکلات ناشی از دندان های اضافی

دندان های اضافی معمولاً دردناک نیستند. اما ممکن است در موقعیت های نامناسب قرار بگیرند و عجیب به نظر برسند. یا ممکن است از لثه عبور نکنند اما همچنان می توانند روی دندان های دیگر شما تأثیر بگذارند.

دندان های اضافی می توانند:

• از بیرون آمدن دندان های معمولی شما جلوگیری کنند.
• دندان های دیگر شما را از موقعیت خارج کنند.
• به ریشه دندان های دیگر شما آسیب وارد کنند.
• باعث فشرده شدن دندان های شما شوند.

ممکن است کیست در اطراف دندان های اضافی شما ایجاد شود. یک مطالعه نشان داد که 11% از افرادی که دندان اضافی داشته اند، کیست هم داشتند. در موارد بسیار نادر، دندان های شما ممکن است در حفره بینی رشد کنند.

علائمی که نشان دهنده وجود دندان های اضافی هستند

معمولاً تا زمانی که برای معاینه معمول به دندانپزشک خود مراجعه نکنید، دندان های اضافی یا هایپردنشیا تشخیص داده نمی شوند.

با این حال، برخی از علائم وجود دارند که می توانند به شما نشان بدهند که باید بدانید که دندان های اضافی دارید. آنها به شرح زیر هستند:

• مشکلات اکلوژن مانند فشردگی دندان دارید.
• شما دارای کیست در فولیکول های دندان های اضافی یا پوسیدگی در دندان های مجاور هستید.
• رویش برخی از دندان ها خیلی طول می کشد.
• تحلیل ریشه رخ می دهد.

هایپردنشیا یا دندان اضافی

تشخیص هایپردنشیا

اگر دندان های اضافی شما بیرون آمده باشند، مشاهده آنها و تشخیص هایپردنشیا آسان است. اما برای بسیاری از افراد، دندان های اضافی ممکن است تنها پس از عکس برداری با رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس یا زمانی که دندان مورد انتظار بیرون نمی آید، کشف شود.

همچنین ممکن است برای تشخیص هایپردنشیا از سی تی اسکن استفاده شود.

درمان هایپردونشیا

درمان دندان های اضافی به نوع و موقعیت آنها بستگی دارد. همچنین به تأثیر آنها روی دندان های مجاور بستگی دارد. برخی از موارد هایپردونشیا به درمان نیاز ندارند. در عوض، دندانپزشک شما آنها را تحت نظر خواهد داشت و در صورت لزوم از آن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس می گیرد. دندانپزشک شما ممکن است کشیدن دندان های اضافی را در موارد زیر توصیه کند:

• از بیرون آمدن دندان مجاور جلوگیری کند یا آن را از جای خود خارج کند
• برای انواع دیگر درمان های دندانپزشکی مانند بریس ها مشکل ایجاد کند
• باعث بروز مشکلات مرتبط مانند کیست یا آسیب به ریشه دندان های مجاور می شود
• ناگهان بیرون بیاید (رویش خود به خود)
• در مسیر پیوند استخوان یا کاشت ایمپلنت قرار بگیرد
• از نخ دندان کشیدن یا مسواک زدن خوب جلوگیری کند زیرا دندان های اضافی شما در وضعیت نامناسبی قرار دارند. این منجر به افزایش خطر پوسیدگی خواهد شد.
• شما را از ظاهرتان ناراضی کند.

کارشناسان در مورد زمان انجام کشیدن دندان اضافی، بویژه در کودکان، اختلاف نظر دارند. برخی از متخصصان می گویند که دندان های اضافی باید بلافاصله پس از تشخیص خارج شوند.

برخی دیگر می گویند که جراحی هایپردنشیا باید تا زمانی که کودک شما بین 8 تا 10 سالگی باشد به تعویق بیفتد. این باعث می شود که ریشه دندان های معمولی شکل بگیرد. و این به نوبه خود آسیب به دندان های معمولی را هنگام حذف دندان های اضافی به حداقل می رساند.

اگر دندان های اضافی شما قابل مشاهده هستند، ممکن است کشیدن آنها آسان باشد، درست مانند کشیدن یک دندان معمولی. اما اگر آنها توسط چیزی مانند لثه شما یا با لایه ای از استخوان پوشیده شده باشند، جراح دهان باید ابتدا لثه را بردارد یا لایه استخوانی را جدا کند. پس از خارج کردن دندان، لثه شما بخیه می شود یا استخوان بهبود می یابد.

اگر دندان اضافی با دندان بعدی جوش خورده باشد، چه در بالا و چه در سطح ریشه، ممکن است بیرون آوردن دندان اضافی دشوار باشد.

ممکن است 6 ماه تا 3 سال پس از کشیدن دندان های اضافی کودک طول بکشد تا دندان های معمولی بیرون بیایند.