موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس در اطراف ایمپلنت

موکوزیت اطراف ایمپلنت و پری ایمپلنتایتیس چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

موکوزیت اطراف ایمپلنت (peri-implant mucositis) و پری ایمپلنتایتیس (peri-implantitis) هر دو دارای مشخصه ویژه التهاب واکنشی در بافت های پیرامون ایمپلنت های دندانی هستند که می تواند منجر به تخریب بافت و در نهایت، شکست ایمپلنتی شود که به طور کامل با استخوان فک جوش خورده است.

موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس اطراف ایمپلنت

در موکوزیت اطراف ایمپلنت، التهاب به بافت های نرم پیرامون ایمپلنت محدود می شود و هیچ شواهدی مبنی بر تحلیل استخوان وجود نخواهد داشت. این مشکل شباهت بسیاری به ژینژیویت دارد که عبارت است از التهاب بافت لثه پیرامون دندان طبیعی. در حالی که پری ایمپلنتایتیس، مانند بیماری پریودونتیت، منجر به التهاب اطراف بافت نرم و نیز تحلیل تدریجی استخوان خواهد شد. بعلاوه، در صورتی که موکوزیت اطراف ایمپلنت خیلی زود تشخیص داده شود، با استفاده از روش های غیر جراحی می توان آن را با موفقیت درمان کرد، در حالی که برای درمان پری ایمپلنتایتیس معمولاً جراحی نیاز است.

هر چند گزارشات بالینی بسیاری حاکی از موفقیت کاشت ایمپلنت های دندان در دراز مدت هستند، متخصص های کاشت ایمپلنت باید بدانند که عفونت و التهاب اطراف ایمپلنت ممکن است ناشی از عدم شناسایی عوامل خطر یا ریسک فاکتورها، طرح درمان نادرست، شرایط نامطلوب جراحی، یا مواد بی کیفیت، و/ یا مراقبت های نادرست و تجمع پلاک دندانی اطراف ایمپلنت های دندانی باشد. نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که ممکن است بیماران از موکوزیت اطراف ایمپلنت یا پری ایمپلنتایتیس رنج ببرند و دندانپزشک آنها پیوسته باید در پی شناسایی علائم بیماری، درمان و کاهش عوامل خطر باشد.

موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس اطراف ایمپلنت

علائم و نشانه های بالینی

موکوزیت اطراف ایمپلنت

• خونریزی در بافت لثه کنار ایمپلنت در پی استفاده از پروب دندانپزشکی برای معاینه آن.
• التهاب موضعی.
• قرمزی/ اریتم (سرخی نابهنجار پوست به علل گوناگون)
• افزایش درخشندگی سطح بافت نرم
• درد و سوزش

موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس اطراف ایمپلنت

پری ایمپلنتایتیس

پری ایمپلنتایتیس از سطح غشاء پوست آغاز می شود و پس از تحلیل و خوردگی لثه و بافت پیرامون دندان به تدریج به تحلیل مشهود استخوان در قسمت پیرامون ایمپلنت دندان و حتی شکست ایمپلنت منجر خواهد شد. در موارد خفیف، تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت حدود 1-3 میلی متر، با علائم ضعیفی از التهاب مخاط همراه خواهد بود که منجر به بروز درد خفیف خواهد شد. در موارد حاد این استخوان حدود 50% از حجم خود را از دست می دهد و ترشح خون و چرک از اطراف ایمپلنت مشاهده خواهد شد. در موارد بسیار وخیم، تقریباً تمام استخوان اطراف آن تحلیل می رود، و عفونت مداوم و خونریزی زیاد وجود خواهد داشت.

علل بروز موکوزیت اطراف ایمپلنت و پری ایمپلنتایتیس

حفره دهان حاوی میلیون ها باکتری است که عموماً با کمک نوشیدنی ها، غذاها و بزاق دهان شسته می شوند. این باکتری ها می توانند به تمام سطوح سخت داخل دهان بچسبند و در شرایط مطلوب تکثیر شوند. مانند ژینژیویت اطراف ایمپلنت، مهم ترین علت بروز موکوزیت، تجمع بیوفیلم روی بافت نرم پیرامون ایمپلنت دندان، همراه با واکنش بافت حساس به آن است. همین مشکل وقتی پیشرفت می کند و وخیم تر می شود به پری ایمپلنتایتیس تبدیل می شود. در واقع عدم رعایت بهداشت اولین و مهم ترین عامل بروز هر دوی این بیماری ها است.

عوامل خطر یا ریسک فاکتورها

• بیماری پریودنتال قبلی
• کنترل ضعیف پلاک های دندان
• سمان یا چسب اضافی اطراف دندان مصنوعی روی ایمپلنت
• کشیدن سیگار یا مصرف دیگر دخانیات
• عوامل ژنتیکی
• دیابت
• پرتو درمانی
• وجود فشار اکلوزال زیاد
• ترمیم های زیر مخاط
• طراحی دندان مصنوعی روی ایمپلنت به شکلی که دسترسی به برخی قسمت ها برای پاکسازی پلاک های دندانی دشوار باشد.

پیشگیری و نگهداری

بهترین کار برای پیشگیری از بروز موکوزیت اطراف ایمپلنت و پری ایمپلنتایتیس، مراقبت صحیح از ایمپلنت است که شامل پاکسازی منظم ایمپلنت و دندان مصنوعی روی آن و نیز دندان های مجاور توسط خود بیمار و نیز دندانپزشک است. استفاده از دهانشویه های آنتی باکتریال می تواند به کاهش پلاک و خونریزی اطراف ایمپلنت دندان کمک کند.

مکانیزم های مختلفی برای برداشتن باکتری ها و رسوب از اطراف ایمپلنت های دندان وجود دارند که فرد می تواند آنها را در منزل انجام دهد، از جمله استفاده از مسواک های بین دندانی نایلونی، مسواک های نرم و دیگر ابزارهای پاکسازی که از جنس پلاستیک فشرده هستند.

جرمگیری یا رسوب زدایی تخصصی دندان ها و نیز پولیش از دیگر روش های مراقبت از ایمپلنت های دندان هستند که با کمک کورت curettes (قاشقک دندانپزشکی)، و پس از آن پولیش با فشار هوا با استفاده از پودر گلیسین  glycine و مسواک پروفیلاکسی prophylaxis، انجام می شوند که می توانند تفاوت چشمگیری در عمق پاکت های اطراف ایمپلنت دندان ایجاد نمایند.

موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس اطراف ایمپلنت

درمان موکوزیت اطراف ایمپلنت های دندانی

در صورتی که پیشگیری از بروز موکوزیت اطراف ایمپلنت های دندانی موفقیت آمیز نباشد، برای درمان آن چندین گزینه در دسترس هستند. از آنجا که موکوزیت یکی از بیماری های برگشت پذیر پیرامون ایمپلنت دندان است، اگر زود شناسایی شود می توان آن را درمان کرد.

شستشوی دهان با دهانشویه کلرهگزیدین chlorhexidine می تواند به کاهش مؤثر پلاک های روی دندان ها و ایمپلنت های دندانی و نیز کاهش خونریزی از کناره های بافت نرم پیرامون ایمپلنت  کمک کند. تحقیقات حاکی از آن هستند که برای کاهش پلاک های دندانی و نیز خونریزی خط لثه، دهانشویه های لیسترین Listerine به نحو چشمگیری، بهتر و مؤثرتر از دیگر داروهایی هستند که هیچ تأثیری ندارند. در یکی از تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است، در صورتی که در کنار کارهای معمولی روزانه که برای رعایت بهداشت دهان و دندان ها انجام می شوند، دو مرتبه در روز به مدت 30 ثانیه از دهانشویه لیسترین استفاده شود، میزان پلاک های دندان ها تا 54% و خونریزی خط لثه تا 34% کاهش می یابد و دهانشویه کلرهگزیدین 20% پلاک های دندانی و 35% خونریزی خط لثه را کاهش می دهد.

موکوزیت و پری ایمپلنتایتیس اطراف ایمپلنت

درمان پری ایمپلنتایتیس

از آنجا که باکتری های دهان پیوسته در حال تکثیر هستند و در هر لحظه میلیون ها باکتری جدید تولید می کنند، تمام تلاش هایی که برای پاکسازی منطقه عفونی صورت می گیرند، ممکن است بی اثر بمانند. تلاش برای “پولیش کردن” سطح زبر داخل دهان نیز بی نتیجه خواهد بود، زیرا از آنجا که طی فرایند پولیش کردن بقایای مواد پولیش در عمق پاکت های کنار ایمپلنت باقی می مانند و بروز التهاب جدید را تشدید می کنند، انجام این فرایند در نزدیکی استخوان ممکن نیست.

در برخی موارد، با رسیدن تحلیل استخوان به “منطقه استخوانی مقاوم در برابر تحلیل”، پری ایمپلنتایتیس به صورت خود به خود متوقف خواهد شد. با کمک لیزر برای پاکسازی باکتری ها نیز تا حدودی می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری نمود.

در فناوری جدیدی که برای درمان پری ایمپلنتایتیس ابداع شده است با تحریک بازسازی استخوان پیرامون ایمپلنت می توان از پیشرفت آن پیشگیری نمود. این کار با قرار دادن ابزاری که از خود انرژی الکترومغناطیس ساتع می کند داخل اباتمنت ایمپلنت انجام می شود. از این طریق، استخوان پیرامون ایمپلنت سه برابر سریع تر از حالت عادی رشد می کند.