ایمپلنت های کوتاه و زاویه دار

دلایل استفاده از ایمپلنت های کوتاه یا زاویه دار

استفاده از ایمپلنت های استاندارد در بیمارانی که تیغه آلوئولار آنها دچار آتروفی (کاهش حجم و اندازه عضو به صورت غیر طبیعی) شده است یا حفره سینوس ماگزیلای آنها دچار پنوماتیزیشن زیادی شده است، مستلزم انجام فرایندهایی برای تقویت بافت سخت است. این فرایندها سالهاست انجام می شوند و میزان موفقیت آنها بالا است. اما بسته به شرایط بیمار ممکن است خطراتی به همراه داشته باشند. به دلایل زیر ممکن است ایمپلنت های کوتاه یا زاویه دار به جای ایمپلنت های استاندارد نیاز باشند.

پنوماتیزیشن

تا زمانی که دندان طبیعی در قسمت جلوی ماگزیلا در جای خود باقی می ماند و عملکرد طبیعی دارد، سینوس ماگزیلا اندازه خود را حفظ می کند، اما با از دست رفتن دندان های این قسمت، افزایش حجم پیدا می کند. سینوس به صورت رو به پایین و مورب گسترده می شود، و منطقه اطراف دندان نیش را مورد حمله قرار می دهد. بعد از دست رفتن دندان ها، حجم استخوان موجود در قسمت جلوی ماگزیلا تا میزان زیادی کاهش می یابد. این پدیده احتمالاً نتیجه آتروفی است که در نتیجه کاهش فشار به استخوان از عملکرد اکلوزال صورت می گیرد. ایمپلنت هایی که زیر کف سینوسی قرار می گیرند که در آن پیوند انجام نشده است، می توانند موجب افزایش روند تشکیل استخوان در قسمت کف سینوس شوند. یکی از معیارهای اصلی برای کاشت موفق ایمپلنت، مهیا بودن مقدار کافی استخوان با ارتفاع مناسب (10 میلی متر به بالا) است. معمولاً در نتیجه بیماری پریودنتال، از دست رفتن دندان، و وسیع شدن سینوس، کمتر از 10 میلی متر استخوان بین سطح تیغه آلوئولار و کف سینوس ماگزیلا وجود دارد. در این بیماران، پدیده ای به نام pneumatic trifurcation مشاهده می شود که در آن سینوس تا ریشه های دندان های جلوی ماگزیلا، نزدیک به قسمت چند شاخه شدگی ریشه (furcation) در منطقه مولر اول، پایین می آید. به خاطر ویژگی های آناتومیک خاص سینوس، در نتیجه کشیدن دندان، تقریباً 4 تا 5 میلی متر از استخوان باقی می ماند. محدودیت ابعاد عمودی استخوان باعث می شود در قسمت میانی تیغه و قسمتی که عرض استخوان آلوئولار کاهش یافته است، کاشت ایمپلنت دشوار باشد.

تحلیل و تراکم اندک استخوان

به طور کلی، تراکم استخوان در قسمت جلوی ماگزیلا ضعیف تر از هر جای دیگری از داخل دهان است. تراکم استخوان جلوی ماگزیلا 5 تا 10 برابر کمتر از تراکم آن در قسمت جلوی مندیبل است. تراکم معدنی استخوان مستقیماً روی میزان تماس بین ایمپلنت و سطح استخوان تأثیر می گذارد، که باعث انتقال بار به استخوان می شود. در استخوان کم تراکم، نسبت به استخوان متراکم تر، الگوی فشار بیشتر به سمت نوک ایمپلنت منتقل می شود. وقتی فشار زیاد است، تحلیل استخوان در استخوان های ترابکولی trabecular در امتداد کل بدنه ایمپلنت اتفاق می افتد تا اینکه تنها در قسمت تیغه رخ دهد، همان اتفاقی که در استخوان های متراکم می افتد.

فشار اکلوزال قوی

فشار اکلوزال در قسمت های عقب دهان بیشتر از قسمت های جلو است. سطح مقطع مولرهای طبیعی فک بالا 200% بیشتر از سطح مقطع دندان های پرمولر است، بعلاوه،  این اختلاف در قطر آنها نیز وجود دارد. این دو عامل موجب کاهش فشار روی مولرها می شوند. با الگو برداری از مدل دندان های طبیعی، حمایت ایمپلنت در قسمت های عقب دهان باید بیشتر باشد. در نتیجه کاهش کیفیت و کمیت استخوان و نیز افزایش فشار بایت باید حین کاشت ایمپلنت در این منطقه ها مد نظر قرار گیرد.

ایمپلنت های کوتاه و زاویه دار

ایمپلنت های کوتاه

با توجه به پیش نیازهای زیادی که جراحی و درمان بازسازی کننده (جراحی تقویت استخوان) برای کاشت ایمپلنت نیاز دارد، در حال حاضر، در شرایطی که ارتفاع عمودی استخوان کافی نباشد، استفاده از ایمپلنت های کوتاه رو به افزایش است. بر اساس ملاحضات بیومکانیکی (از جمله نسبت روکش به ایمپلنت)، باید انتظار داشت میزان فشاری که می تواند به ایمپلنت های کوتاه وارد شود باید کمتر از مقدار ایده آلی باشد که به ایمپلنت های استاندارد وارد می شود. اما این باور وجود دارد که پیشرفت ویژگی های ایمپلنت ها (طراحی و سطح) و استفاده از گزینه های درمان خاص موجب شده اند خطرات درمان به کمترین میزان خود برسند.

ایمپلنت های کوتاه، متوسط و بلند

اغلب ایمپلنت هایی کوتاه تلقی می شوند که ارتفاع آنها کمتر از 8 میلی متر باشد. ارتفاع ایمپلنت های متوسط 9-13 میلی متر است، و ایمپلنت های بلند معمولاً بیش از 13 میلی متر ارتفاع دارند. در مقایسه، مقداری که برای تمایز بین ایمپلنت های باریک و قطور استفاده می شود، تقریباً 4 میلی متر است.

نکات استفاده از ایمپلنت های کوتاه

در صورتی که در قسمت های جلویی ماگزیلا و مندیبل، حجم استخوان عمودی کاهش یافته باشد اما هنوز عرض استخوان از مقدار کافی برخوردار باشد اما ساختار آناتومیک آن محدودیت داشته باشد (سینوس ماگزیلا، کانال مندیبل)، اساساً ایمپلنت های کوتاه مورد استفاده قرار می گیرند. قرار دادن ایمپلنت هایی با این شکل جایگزینی برای فرایند تقویت استخوان است.

میزان موفقیت کاشت ایمپلنت های کوتاه

یافته های تحقیقاتی که روی میزان موفقیت کاشت ایمپلنت های کوتاه در بلند مدت انجام شده اند حاکی از این هستند که نرخ موفقیت آنها حداقل 94 و حداکثر 96 درصد است. این تحقیقات نشان داده اند که با کاهش ارتفاع و قطر ایمپلنت باید انتظار داشت نرخ شکست آن افزایش یابد، که پس از 3-5 سال به 10% نیز می رسد. با این حال، مقدار شواهد اندک است.

پیشگیری از شکست ایمپلنت های کوتاه

برخی محققان پیشنهاداتی می دهند که با انجام آنها می توان از بروز مشکلات آتی پیشگیری نمود، که بسیاری از آنها به ماهیت بیومکانیکی آنها مربوط می شود. این پیشنهادات عبارتند از:

• ایمپلنت های کوتاه ماشینی شده نباید استفاده شوند.
• اگر استخوان از حجم کافی برخوردار باشد، نباید از ایمپلنت های کوتاه استفاده کرد.
• استفاده از پونتیک های (بریج) یک طرفه باید پرهیز شود.
• استفاده از سطوح هادی برای جابجایی های جانبی باید پرهیز شود.
• ایمپلنت های کوتاه نباید برای بیماران دارای عادات پارافانکشنال (مانند جویدن ناخن یا دندان قروچه) استفاده شوند.
• جراح ایمپلنت و دندانپزشک زیبایی باید تجربیات بالینی کافی داشته باشند.

ایمپلنت های کوتاه و زاویه دار

ایمپلنت های زاویه دار

در صورتی که ارتفاع استخوان عمودی محدود باشد، می توان از ایمپلنت های زاویه دار استفاده کرد. هدف کاشت یک ایمپلنت به صورت مورب، استفاده از استخوان تا حد امکان، و عبور از کنار ساختار مجاور است که در معرض خطر می باشد (مثلاً بطن های مغز در مندیبل یا سینوس ماگزیلا در فک بالا)، و نیز افزایش سطح تماس برای حمایت از عضو ترمیمی (با تغییر در زاویه ایمپلنت). عضو ترمیمی را می توان با استفاده از اباتمنت زاویه دار روی این نوع ایمپلنت ها قرار داد.

توصیه هایی برای استفاده از ایمپلنت های زاویه دار

• استفاده از ایمپلنت های زاویه دار باید مختص وضعیت هایی باشد که استخوان از کیفیت کافی برخوردار است.
• ایمپلنت های زاویه دار باید تنها پس از طراحی سه بعدی مناسب، کاشته شوند، تا راهنمایی برای درمان سه بعدی باشد.
• شیب زیاد ایمپلنت می تواند منجر به افزایش میزان فشار روی حد فاصل ایمپلنت- استخوان و ایمپلنت- اباتمنت شود. بنابراین، نباید ایمپلنت با شیب زیاد کاشته شود.
• شیب ایمپلنت باید تنها به یک سطح مقطع سه بعدی محدود شود تا قرار گرفتن ترمیم های زیبایی تسهیل شود.
• باید از قرار دادن ترمیم های دندان تکی و بریج های یک طرفه روی ایمپلنت های زاویه دار پرهیز شود، و هدف باید اسپلینت کردن ایمپلنت باشد.