کیست فک چیست؟

کیست فک حفره ای پر از مایع است که داخل استخوان فک شکل می گیرد. این حفره ها می توانند اطراف ریشه های دندان ها یا اطراف دندان هایی که نهفته هستند شکل بگیرند. این کیست ها اساساً ماهیت خوش خیمی دارند و سرطانی نیستند.

چرا کیست های فک شکل می گیرند؟

اکثر کیست های فک در نتیجه خروج عفونت از دندانی که شکسته یا با مشکل مواجه شده است شکل می گیرند. نوع دیگر کیست ها در بافتی شکل می گیرند که اطراف دندان نهفته وجود دارد. برخی از انواع کیست ها با سلول هایی شکل می گیرند که در اصل دندان را شکل داده اند. این ضایعات تنها به فک ها محدود نمی شوند، زیرا می توانند هر جایی داخل یا روی بدن شکل بگیرند.

کیست های فک منجر به بروز چه مشکلاتی می شوند؟

اکثر کیست های فک با روند بسیار آرامی شکل می گیرند و از آنجا که هیچ نشانه ای ندارند ممکن است شما حتی متوجه نشوید که وجود دارد تا زمانی که دندانپزشک به دلیل دیگری تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس بگیرد. از آنجا که این نوع کیست ها داخل استخوان فک وجود دارند، می توانند موجب تضعیف فک شوند و احتمال شکستن آن را بالا ببرند. کیست ها می توانند عفونی شوند و زمانی که این اتفاق رخ می دهد می توانند بسیار دردناک باشند. با رشد کیست ها، دندان های مجاور می توانند آسیب ببینند یا لق شوند. داخل استخوان فک اعصابی وجود دارد که ممکن است آسیب ببینند و این اتفاق می توان منجر به بی حسی یا احساس سوزش در لب ها، لثه ها یا دندان ها شود. وقتی کیست خیلی بزرگ باشد متوجه وجود یک تورم در فک خود خواهید شد.

کیست های لثه و فک

انواع کیست های فک کدامند؟

دسته بندی های مختلفی برای ضایعات کیستی فک استفاده شده اند. یکی از دسته بندی هایی که توسط سازمان جهانی سلامت انجام شده است این ضایعات را به کیست های ادنتوژنیک odontogenic (ناشی از یک دندان یا بافت دندانی) و کیست های غیر ادنتوژنیک non-odontogenic دسته بندی می کند.

اکثر کیست های فک ادنتوژنیک نامیده می شوند، زیرا در اثر اپیتلیوم بافت دندانی شکل می گیرد و در نتیجه از از کیست های غیر ادنتوژنیک (مانند کیست هایی که با اپیتلیومی شکل می گیرند که غیر دندانی است) متمایز هستند. کیست های ادنتوژنیک می توانند بر اساس پاتوژن آنها زیر مجموعه های دیگری مانند کیست های التهابی یا کیست های رشد کننده داشته باشند.

کیست های لثه و فک

کیست ادنتوژنیک

کیست های رادیکولار Radicular کیست های ادنتوژنیک التهابی هستند که در نتیجه عفونتی شکل می گیرند که ناشی از عفونت یا تروما هستند و تحت عنوان کیست های پری آپیکال نیز شناخته می شوند. اینها شایع ترین کیست هایی هستند که در فک بوجود می آیند و اساساً بین دهه های سوم و پنجم زندگی بوجود می آیند.

این نوع کیست ها در نتیجه التهاب دندان و نکروز (مرگ) پالپ دندان شکل می گیرند. در تصویر برداری های رادیوگرافیک، قطر این ضایعات کمتر از یک سانتی متر است و یا یک شکل تقریباً گرد مانند در منطقه پری آپیکال شفاف هستند.

کیست های لثه و فک

کیست های ادنتوژنیک رویشی Eruption، فولیکولی follicular، لثه ای gingival، و غده ای glandular همگی نمونه های کیست های ادنتوژنیک رشد کننده هستند. کیست های رویشی می توانند به صورت خود به خود ناپدید شوند و درست قبل از بیرون آمدن، ریشه در مخاط دندان دارند.

کیست های لثه و فک

کیست های فولیکولی که تحت عنوان کیست های حاوی دندان یا مولد دندان dentigerous cysts نیز شناخته می شوند، با انباشته شدن مایع بین تاج دندان های شکل می گیرد که هنوز بیرون نیامده اند و اپیتلیوم مینای آنها کاهش یافته است. این نوع کیست ها دومین ضایعات کیستی شناخته شده فک هستند و اساساً بین دهه های دوم و چهارم زندگی ظاهر می شوند، بنابراین منحصراً به دندان های دائمی مربوط می شوند.

کیست های لثه و فک

کیست های لثه ای بیشتر در کودکانی که به تازگی متولد شده اند، روی مخاط آلوئولار، و به عنوان بخشی از غشاء دندان بوجود می آیند. اکثر این کیست ها در مندیبل رشد می کنند و به طور خود به خود و با باز شدن داخل حفره دهان از بین می روند. کیست های لثه ممکن است در افراد بزرگسال و بیشتر در دهه های پنج و شش زندگی و در نتیجه سلول های باقی مانده از غشاء دندان بوجود بیایند.

کیست های لثه و فک

کیست های ادنتوژنیک غده ای، ضایعات داخل استخوانی بسیار نادری هستند که به آرامی رشد می کنند و عموماً به طور میانگین حدود دهه پنجم زندگی و در جلوی مندیبل (فک پایین) اتفاق می افتند.

کیست های غیر ادنتوژنیک

کیست های غیر ادنتوژنیک متفاوت هستند و از باقی مانده های اپیتلیوم و مجراهای جنینی هستند که در پایان دوره جنینی به جا می مانند. این نوع کیست ها در عمق مناطقی یافت می شوند که تیغه های اپی تلیال و دیواره های رشد جنینی، و نیز شیارها و شکاف ها زمانی وجود داشته اند.

کیست های لثه چگونه درمان می شوند؟

برای مشاهده ابعاد کیست، گاهی اوقات از تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس و اسکن استفاده می شود. نوع جراحی به اندازه کیست و نوع آن بستگی دارد. معمولاً، داخل لثه روی کیست برشی ایجاد می شود تا پوشش روی آن برداشته شود. در صورتی که کیست خیلی بزرگ نباشد، کل غشاء روی حفره برداشته می شود و به لابراتورا ارسال می شود تا روی آن آزمایش صورت گیرد. سپس لثه ها مجدداً با نخ های بخیه که حل می شونددر جای خود بخیه زده می شوند و حفره داخل استخوان به تدریج چند هفته یا چند ماه پس از آن بهبود پیدا می کنند. دندان هایی که نهفته یا شکسته هستند نیز ممکن است همزمان نیاز به کشیده شدن داشته باشند.

گاهی اوقات یک کیست آنقدر بزرگ است که نمی توان در یک زمان همه غشاء آن را برداشت. در این صورت، جراح بخشی از عشاء را بر می دارد و سوراخ کوچکی داخل حفره به جا می گذارد. حفره شستشو داده می شود و با گاز استریل پوشانده می شود که کمک می کند از بروز عفونت جلوگیری شود و حفره رو به داخل دهان باز بماند. کیست به آرامی و به مرور زمان، طی چند هفته تا چند ماه بعد کوچک و کوچکتر خواهد شد تا زمانی که این امکان وجود داشته باشد که بقیه غشاء برداشته شود و حفره بسته شود.