نوشته‌ها

زمانی که لبخند می‌زنید، آیا حاشیه‌ی صورتی رنگ بافت لثه، دندان‌های شما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؟ آیا بافت حجیم لثه باعث می‌شود دندان‌های بالای شما خیلی کوتاه به نظر برسند؟ در این صورت، شما دارای لبخند لثه‌ای یا لثه نما هستید.

لبخند لثه‌ای چیست؟

لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

 

متخصصان دندانپزشکی به لبخند لثه‌ ای یا لثه نما، تحت عنوان “پیدا بودن بیش از حد لثه” اشاره می‌کند. بافت لثه خطوط کناره‌های دهان را تشکیل می‌دهد و دندان‌ها را احاطه می‌کند تا درزگیری فشرده‌ای صورت دهد.

گرچه لبخند لثه‌ ای بیشتر به مسئله‌ی زیبایی مربوط می‌شود، اما در صورتی که بافت لثه در نتیجه‌ی شرایط و مشکلات اساسی بیش از حد معمول قابل مشاهده باشد، ممکن است پیش از اقدام برای حل مشکل لبخند لثه‌ای نیاز باشد مراقبت‌های دندانی بیشتری صورت گیرد. به عنوان مثال، در صورتی که لبخند لثه‌ای نتیجه‌ی رشد ناهنجار دندان‌ها یا مشکل رشد فک باشد، به احتمال زیاد بایت فرد نیز مشکل خواهد داشت که نیاز است برطرف شود.

لبخند لثه‌ ای معمولا توانایی فرد در خوردن یا صحبت کردن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، با این حال، می‌تواند روی ظاهر لبخند فرد تاثیر منفی داشته باشد. در صورتی که مانند بسیاری افراد لبخند لثه‌ ای دارید، ممکن است احساس ‌کنید لبخند شما جذاب نیست و همواره تمایلی به خندیدن نداشته باشید یا لبخند خود را با دست پنهان کنید. خوشبختانه، برای برطرف نمودن لبخند لثه‌ای گزینه‌های درمانی بسیاری در دسترس هستند.

علل ایجاد لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

 

خط لب بلند یکی از شایع‌ترین علل لبخند لثه‌ ای است. داشتن خط لب بلند به این معناست که هنگام خندیدن، لب بالا نسبت به افراد دیگر، بیشتر از حد معمول بالا می‌رود. یک خط لب متوسط تنها دندان‌های فک بالا و بخش‌هایی از لثه را نشان می‌دهد که تا بین دندان‌ها امتداد می‌یابند. در مقایسه، در خط لب بلند، حین لبخند زدن، دندان‌های فک بالا و نیز بخش قابل توجهی از بافت لثه قابل دیدن خواهند بود.

لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

دلایل دیگری نیز موجب لبخند لثه‌ای می‌شوند. ممکن است حین بیرون آمدن دندان‌های دائمی، یا هنگامی که از بافت لثه خارج می‌شوند تا نقاط خالی باقی مانده ناشی از افتادن دندان‌های شیری را پر کنند، مشکلی بروز یابد. رشد ناهنجار و غیر عادی دندان‌ها موجب می‌شود بافت حجیم لثه در اطراف دندانی ایجاد شود که به تازگی رشد کرده است. این اتفاق موجب می‌شود دندان‌ها بسیار کوتاه به نظر برسند در حالی که طول آنها کاملا درست است.

ممکن است مشکل ماهیچه‌ای منشاء لبخند لثه‌ای باشد. ممکن است ماهیچه‌ای که لب بالا را کنترل می‌کند بیش از حد فعالیت داشته باشد، که موجب می‌شود حین لبخند زدن، لب بالا بیشتر از حد معمول بالا برود. رشد نادرست استخوان فک بالا نیز می‌تواند موجب لبخند لثه‌ای شود. برآمدگی بزرگی که جلوتر از فک بالا قرار می‌گیرد نیز ممکن است بافت لثه را رو به پایین و روی دندان‌ها فشار دهد.

مشخص نمودن خط لبخند

لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

چندین عامل وجود دارند که نواحی مهم از نظر زیبایی، یا خط لبخندی که بیشتر در معرض دید قرار دارد را مشخص می‌نمایند. منطقه‌ی زیبایی دندان‌هایی را شامل می‌شود که هنگام لبخند زدن قابل مشاهده هستند. شکل و اندازه‌ی لب‌ها، ماهیچه‌های صورت و بافت لثه همگی در داشتن بهترین خط لبخند، که کمترین میزان بافت لثه را به نمایش می‌گذارد، نقش دارند. برای داشتن زیباترین خط لبخند، باید بخشی از لثه که قابل دیدن است، حتی خطوط کناری که لب بالا را تکمیل می‌کنند، متعادل باشند.

درمان لبخند لثه‌ای

دندانپزشک می‌تواند تایید کند که لبخند شما لثه‌ای است، علت قابل مشاهده بودن بخش زیادی از لثه را مشخص نماید و در آخر، طرح درمان لبخند لثه‌ای را ایجاد نماید تا مشکل آن را برطرف کند. طی مراجعه به دندانپزشک، تحت معاینه قرار خواهید گرفت که ممکن است تصویر برداری رادیو گرافی با اشعه‌ی ایکس نیز انجام شود تا دندانپزشک از این طریق قادر باشد نگاه نزدیک‌تر و دقیق‌تری به دندان‌ها و استخوان فک داشته باشد. حتی ممکن است دندانپزشک از دندان‌ها و لثه‌ها قالب تهیه نماید.

برای لبخندهای لثه‌ای متفاوت، درمان‌های مختلفی ارائه خواهد شد. متخصصان جراحی لثه بهترین گزینه برای حل مشکل لبخند لثه‌ای هستند و برای افرادی که حجم زیادی از لثه‌ی آنها قابل مشاهده است،  قادرند فرایندهای پیشرفته‌ی درمان لبخند لثه‌ای را انجام دهند. بسته به ویژگی‌های لبخند لثه‌ای شما، درمان آن ممکن است شامل یک یا چند مورد از گزینه‌های زیر باشد:

  • درمان پریودنتال با استفاده از لیزر
لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

  • تغییر وضعیت لب با فرایند جراحی
لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

  • استفاده از بریس‌های ارتودنسی لبخند لثه‌ای برای جابجا کردن دندان‌ها به موقعیتی بهتر
لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

  • جراحی لبخند لثه‌ای برای تراشیدن و شکل دهی خط منار بافت‌های لثه و استخوان
لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

  • جراحی فک و صورت برای تغییر وضعیت استخوان
لبخند لثه‌ای

لبخند لثه‌ای

در هر یک از این درمان‌ها، که تحت عنوان فرایند افزایش طول تاج دندان شناخته می‌شوند، بافت لثه‌ای که قابل مشاهده می‌باشد را کاهش می‌دهند تا هنگام لبخند زدن، تاج سفید دندان‌ها بیشتر قابل مشاهده باشد.

اصلاح و درمان لبخند لثه‌ای حس راحتی بیشتری به شما خواهد داد و موجب افزایش اعتماد به نفس شما حین لبخند زدن، غذا خوردن و صحبت کردن خواهد شد.

علائم مرگ دندان

تشخیص زنده بودن یا مرگ دندان همیشه کار راحتی نیست. تنها یک متخصص دهان و دندان قادر است با اطمینان خاطر صحت این موضوع را تایید کند. اما خودتان نیز می‌توانید با تشخیص و معاینه‌ی شخصی تا حدودی آن را تشخیص دهید.

دو علامت و نشانه‌ی اصلی مرگ دندان درد و تغییر رنگ دندان می‌باشند. ممکن است یک یا هر دو نشانه را در دندان خود مشاهده نمایید.

نکته: اگر دندان شما از دست رفته است یا در حال از دست رفتن است، دامنه‌ی درد از عدم وجود درد تا درد شدید خواهد بود.

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

هرگاه عفونتی در دندان وجود داشته باشد، معمولا شدت درد افزایش می‌یابد. چنانچه عفونت منجر به ایجاد آبسه در دندان شود، ممکن است علائم دیگری مانند مزه‌ یا بوی بد در دهان خود حس کنید یا روی لثه‌ی شما ضایعه‌ی جوش-مانندی مشاهده شود.

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

به تغییر رنگ دندان به زرد، خاکستری یا سیاه توجه کنید. با از دست رفتن گلبول‌های قرمز خون این تغییر رنگ در دندان ایجاد می‌شود. این رنگ شباهت بسیاری به رنگ زخم و جراحت دارد. در صورتی که این تغییر رنگ دندان درمان نشود، به مرور زمان افزایش خواهد یافت.

خوشبختانه، دندانی که در حال از دست رفتن است الزاما نیاز نیست کشیده شود. به همین دلیل، اصطلاح “دندان مرده” به غلط انتخاب شده است.

دندان غیر زنده چیست؟

در اصطلاح متخصصان دندانپزشکی به دندانی که درون آن عصب زنده وجود نداشته باشد، دندان غیرزنده گفته می‌شود.

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

اگر از نظر اصطلاح “زندگی یا حیات” به لغت غیر زنده نگاه کنیم، به معنای عدم اهمیت دندان نمی‌باشد، صرفا به این دلیل که هیچ عصب زنده‌ای درون آن وجود ندارد. دندان‌های غیر زنده هم هنوز وظیفه‌ی خود را به درستی انجام می‌دهند درست مانند دندان‌های دیگر که بخش وسیعی از آنها به نوعی غیر زنده است.

دندان‌ها از چند لایه تشکیل شده‌اند. درونی‌ترین بخش دندان پالپ است. پالپ رگ‌های خونی و عصب را در بر می‌گیرد. این بخش از دندان تنها بخشی است که به عنوان بخش زنده تلقی می‌شود.

بنابراین، استفاده از لفظ دندان مرده یا غیر زنده تا حدودی گمراه‌کننده است. اعصاب درون دندان به ما کمک می‌کنند سرما یا گرما را حس کنیم. وجود درد نیز می‌تواند نشان‌دهنده‌ی پوسیدگی باشد. با این حال، از دست رفتن حس درون دندان الزاما به معنای از دست رفتن کل دندان- یا عدم کاربری آن نیست. بلکه تا حدودی بستگی به علت از دست رفتن عصب درون دندان دارد.

علل مرگ دندان

عصب و دیگر بافت‌های زنده معمولا در نتیجه‎ی عدم وجود جریان خون از دست می‌روند.

تمام سلول‌های زنده‌ی بدن، از جمله پالپ دندان، از مواد موجود در خون تغذیه می‌کنند. با از دست رفتن تدریجی پالپ دندان، به تدریج باکتری از بخشی که در حال پوسیده شدن است تغذیه می‌کند. این باکتری‌ها درون دندانی که به تازگی توخالی شده است رشد می‌کنند و درد شدید ایجاد می‌نمایند. این وضعیت عموما به دو طریق بوجود می‌آید.

پوسیدگی دندان

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

در صورتی که حفره‌ی درون دندان بسیار عمیق شود، منجر به مرگ دندان خواهد شد. پوسیدگی دندان از بیرونی‌ترین لایه‌ی دندان آغاز می‌شود. چنانچه این پوسیدگی‌ها به حال خود رها شوند و مورد رسیدگی قرار نگیرند، ممکن است به درون لایه‌های عمقی‌تر دندان نفوذ پیدا کنند و در نهایت به پالپ برسند.

در نتیجه‌ی پوسیدگی حفره‌ها، باکتری تولید خواهد شد. حفره‌های عمیق برای باکتری‌ها مسیر مستقیمی به درون بافت‌های زنده‌ی داخل دندان ایجاد خواهند کرد. بدن با یک واکنش التهابی، تمام تلاش خود را برای مبارزه با عفونت خواهد کرد. با این وجود اگر طی این واکنش به بدن کمک نشود، گلبول‌های سفید خون با شکست مواجه خواهند شد. در نهایت، ممکن است جریان خون ورودی به دندان به طور کامل متوقف شود و عصب تغذیه نشود. در این صورت، احتمالا درد شدیدی در دندان خود احساس خواهید کرد.

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

اکنون کاملا واضح است که چرا مراقبت‌های دندانی، هم به صورت تخصصی و هم در منزل، تا این اندازه مهم هستند. تمام تلاش خود را به کار ببندید تا از پوسیدگی دندان پیشگیری کنید. اما در صورت مشاهده‌ی کوچکترین پوسیدگی، در مراجعه به دندانپزشک تردید نکنید.

آسیب به دندان

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

تعجبی ندارد که آسیب به دندان دیگر علت شایع مرگ دندان باشد. وقتی به دندان ضربه‌ی شدیدی وارد می‌شود، ممکن است رگ‌های خونی درون دندان پاره شوند. که منتج به قطع جریان خون و در نهایت مرگ عصب و دیگر بافت‌های زنده‌ی درون پالپ خواهد شد.

اگر ضربه به حدی شدید باشد که موجب پریده شدن لبه‌ی دندان یا ترک آن شود، احتمالا درد شدیدی را احساس خواهید کرد. اگر دچار حادثه‌ای شدید که به دندان شما آسیب رسید، عاقلانه است که به دندانپزشک مراجعه نمایید.

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

مرگ دندان (از دست رفتن دندان)

 

از سوی دیگر، فشردن و ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر می‌تواند به دندان آسیب بزند. بنابراین، کسانی که به شدت دندان‌های خود را روی یکدیگر فشار می‌دهند یا در خواب دندان قروچه دارند، با افزایش سن، خطر مرگ دندان در آنها بیشتر خواهد بود.

بسته به علل و عوامل منجر به از دست رفتن تدریجی دندان‌ها، گزینه‌های درمانی مختلفی در دسترس شما خواهد بود که در مقاله‌ی بعد به آنها اشاره خواهیم کرد.

بسیاری از افراد با نگاه کردن به آینه و پی بردن به این موضوع که لثه‌هایشان به صورت کاملا مشهود در حال تحلیل رفتن می‌باشند، ناراحت و افسرده می‌شوند. علاوه بر تاثیر گذر زمان و افزایش سن روی چهره و ظاهر فرد، تحلیل لثه‌ها نیز تاثیری منفی روی ظاهر فرد خواهد داشت که البته علامت و نشانه‌ی مشکلات مربوط به سلامت دهان و دندان است که رو به افزایش می‌باشند. مسئله این است که لثه‌های تحلیل رفته به مرور زمان آشکار می‌گردند، در حالی که ممکن است مدت‌ها پیش، بیماری در مراحل پیشرفته‌ی خود قرار گرفته باشد.

مانند دیگر علائم سلامت دهان و دندان، تحلیل لثه‌ها لزوما نشانگر مشکل حاد و جدی نمی‌باشد اما حقیقت آن است که به تدریج به مشکلی جدی تبدیل خواهد شد. بنابراین مهم است که به محض مشاهده‌ آن با دندانپزشک یا متخصص جراحی لثه مشورت نمایید. هر چه بیشتر تحلیل لثه را بشناسید، برای متوقف ساختن  روند آن و نیز از دست رفتن دندان در موقعیت بهتری خواهید بود.

تحلیل لثه به فرایندی اطلاق می‌گردد که طی آن کناره‌ها یا حاشیه‌های بافت لثه‌ی پیرامون دندان به مرور زمان ساییده می‌شوند یا عقب‌نشینی می‌کنند که باعث می‌شود بخش بیشتری از دندان، و یا ریشه‌ی دندان در معرض دید قرار گیرند. با بوجود آمدن بیماری تحلیل لثه، بین دندان‌ها و خط لثه “پاکت” یا شکاف ایجاد می‌شود که محل مناسبی برای رشد باکتری‌های بیماری‌زا خواهند بود. در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است به ساختار بافت و استخوانی که دندان‌ها را حمایت می‌کنند آسیب شدید وارد شود، که در نهایت منجر به از دست رفتن دندان خواهد شد.

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

تحلیل لثه یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی است. اکثر افراد نمی‌دانند مبتلا به بیماری تحلیل لثه هستند زیرا به تدریج بروز می‌یابد. معمولا نخستین نشانه‌ی تحلیل لثه حساسیت دندان است، و یا ممکن است دندان‌ها دیگر طبیعی به نظر نرسند. عموما، ممکن است شکاف یا بریدگی نزدیک خط لثه احساس شود.

تحلیل لثه چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اگر حس می‌کنید لثه شما در حال تحلیل رفتن است، به دندانپزشک مراجعه نمایید. با درمان لثه می‌توان لثه را درمان نمود و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری به عمل آورد.

خطرات بروز تحلیل لثه

آنچه باعث می‌شود تحلیل لثه مضر و خطرناک باشد نحوه‌ی ایجاد شکاف بین خط لثه و دندان است، که منجر به آشکار شدن ریشه‌ی دندان خواهد شد. به مرور زمان، باکتری‌ها در این شکاف‌ها انباشته می‌شوند، که برطرف کردن آنها را – حتی با بهترین مسواک‌های برقی در بازار – دشوار خواهد کرد. این مشکل آنقدر وخیم خواهد شد که استخوان و بافت پیرامون دندان آسیب خواهند دید، تا جایی که دندان لق خواهد شد و در نهایت خواهد افتاد.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تحلیل لثه آن است که این مشکل پوشیده باقی می‌ماند تا جایی که به مراحل پیشرفته و حاد خود می‌رسد. بخش خوب این مسئله آن است که دندانپزشک به سادگی می‌تواند علائم و نشانه‌های آن را شناسایی نماید، که به جلوگیری از پیشرفت آن پیش از بروز و آشکار شدن کمک خواهد نمود.

علل تحلیل لثه

در بسیاری موارد، تحلیل لثه نتیجه‌ی افزایش سن می‌باشد. به مرور زمان و با افزایش سن، احتمال تحلیل لثه افزایش خواهد یافت، بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان در سنین بالا نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

علاوه بر روند افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند موجب تحلیل لثه شوند، از جمله:

بیماری‌های لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

عفونت‌های باکتریایی لثه می‌توانند بافت لثه و استخوان محافظی که دندان‌ها را در محل خود قرار می‌دهند تخریب کنند. بیماری لثه مهمترین علت تحلیل لثه می‌باشد.

ژنتیک

ممکن است برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد تحلیل لثه باشند. در واقع، مطالعات حاکی از آن است که بدون توجه به میزان مراقبت افراد از دندان‌هایشان، ممکن است 30 درصد آنها به واسطه‌ی ژنتیک خود در معرض تحلیل لثه باشند.

مسواک زدن خشن

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

مسواک زدن دندان‌ها به صورت خیلی خشن یا نادرست باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت تحلیل لثه خواهد شد.

بهداشت ناکافی دندان‌ها

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به میزان ناکافی و عدم شستشوی دهان با دهانشویه‌های آنتی باکتریال باعث می‌شود پلاک‌های دندان به سادگی تبدیل به رسوب دندان شوند. رسوب دندان‌ها مواد سختی هستند که داخل و بین دندان‌ها تشکیل می‌شوند و تنها با شستشوی تخصصی دندان‌ها برطرف می‌شوند. این رسوبات می‌توانند منجر به تحلیل لثه شوند.

تغییرات هورمونی

تغییرات در سطوح هورمون‌های زنانه در طول عمر زنان، از قبیل بلوغ، بارداری و یائسگی نیز می‌تواند منجر به حساسیت بیشتر لثه شود که در نتیجه لثه را بیشتر در معرض تحلیل لثه قرار خواهد داد.

دخانیات

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند بیشتر از سایرین روی دندان‌های خود پلاک چسبناک دارند. برداشتن این نوع پلاک‌ها از روی دندان دشوارتر است و می‌تواند تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

ساییدن و فشردن دندان‌ها روی یکدیگر

فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر می‌تواند فشار زیادی به دندان‌ها وارد آورد، که منجر به بروز تحلیل لثه خواهد شد.

دندان‌های کج یا فشرده شده

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

در صورتی که دندان‌ها به طور یکدست کنار یکدیگر قرار نگیرند، می‌تواند فشار زیادی به لثه‌ها و استخوان وارد آورد، و تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

پیرسینگ (ایجاد سوراخ در عضو به منظور استفاده از جواهرات) لب یا زبان

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

انجام پیرسینگ و استفاده از جواهرات در نقاطی که با لثه و دندان‌ها برخورد دارند می‌تواند منجر به سایش لثه‌ها و ایجاد سوزش و تحریک آنها شوند تا جایی که بافت لثه ساییده شود.

در مقاله‌ی بعد به روشهای درمان تحلیل لثه خواهیم پرداخت.