کاشت ایمپلنت‌ دندانی چیزی بیشتر از چسباندن چند دندان مصنوعی درون دهان ، یا قرار دادن چیزی شبیه محافظ دندان در دهان است. این فرایند مانند انواع جراحی‌های جزئی دیگر است. اگر با دنیای دندانپزشکی آشنایی نداشته باشید (درست شبیه بسیاری افراد دیگر)، ممکن است به طور کامل درک نکنید که فرایند کاشت ایمپلنت دندانی چگونه است.

اساسا، نکته‌ی جراحی ایمپلنت دندانی این است که دندان‌های از دست رفته یا آسیب دیده با دندان‌ها و ریشه‌های مصنوعی تعویض می‌شوند. ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند جایگزین‌های بسیار راحت‌تری نسبت به دنچرهای کامل سنتی باشند.

چه کسانی گزینه‌های مناسبی برای جراحی ایمپلنت‌های دندانی هستند؟

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

بهترین افراد برای جراحی ایمپلنت‌های دندانی کسانی هستند که دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• از دست دادن یک یا چند دندان
• دندان آسیب دیده
• رعایت بهداشت دهان و دندان به خوبی
• وجود استخوان کافی در فک برای حمایت و نگه داشتن ایمپلنت درون خود
• سلامت عمومی بدن

اینها همگی نکاتی هستند که می‌توانید راجع به آنها با متخصص کاشت ایمپلنت دندانی خود گفتگو نمایید تا ببینید آیا شما گزینه‌ی مناسبی برای کاشت ایمپلنت دندانی هستید یا خیر.

مراحل کاشت ایمپلنت دندانی

این نوع جراحی به گونه‌ای نیست که شما بدون یک یا چند دندان وارد اتاق عمل شوید و با دندان‌های سفید جدید بیرون بیایید. این نوع جراحی نیاز به مراقبت‌های سرپایی دارد و طی چند مرحله انجام می‌شود.

مشاوره‌ی اولیه

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

اولین کاری که باید انجام دهید مراجعه به متخصص کاشت ایمپلنت‌ دندانی است تا تحت مشاوره‌ی اولیه قرار گیرید. طی این جلسه، دندانپزشک با دقت دندان‌ها را معاینه می‌کند، با استفاده از اشعه‌ی ایکس تصویر رادیوگرافی تهیه می‌کند و از دندان‌ها قالب تهیه می‌نماید.

پس از آن، دندانپزشک با شما در خصوص طرح درمان پیشنهادی، مراحل درمان، برنامه‌ی زمانی هر مرحله و کارهایی که باید طی ریکاوری انجام شوند صحبت خواهد کرد. بعلاوه در مورد نیاز شما به پیوند استخوان نیز بحث خواهد کرد.

طی این مشاوره، باید برای انجام نخستین مرحله برنامه‌ریزی کنید.

کشیدن دندان و پیوند استخوان

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

چنانچه دندان خراب یا آسیب دیده هنوز در دهان است، دندانپزشک باید ابتدا آن را بکشد. این مرحله نیاز به بی حسی موضعی دارد و فرایندی مجزا محسوب می‌شود.

پس از آن، ممکن است به پیوند استخوان نیاز داشته باشید، به این معنا که جراح اندکی استخوان از جای دیگری از بدن برمی‌دارد (عموما از چانه یا لگن) و طی جراحی آن را درون استخوان فک قرار می‌دهد. این مرحله تنها در صورتی نیاز خواهد بود که استخوان فک از تراکم کافی برخوردار نباشد تا ایمپلنت را حمایت کند و آن را درون خود نگه دارد.

در صورتی که پیوند استخوان داشته باشید، ممکن است 4 تا 12 ماه طول بکشد تا استخوان فک آمادگی لازم جهت پذیرفتن نخستین ایمپلنت را داشته باشد. طی این زمان استخوان به طور کامل بهبود خواهد یافت.

کاشت ایمپلنت دندانی

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

پس از مدتی که استخوان فک بهبود یافت (پس از جراحی پیوند استخوان)، متخصص کاشت ایمپلنت دندان، ایمپلنت‌های دندانی را درون استخوان فک قرار خواهد داد. ایمپلنت‌ها پیچ‌های فلزی هستند که درون استخوان قرار می‌گیرند و به عنوان لنگر یا تکیه گاه برای تمام دندان‌های مصنوعی عمل می‌کنند. در واقع، ایمپلنت به درون استخوان پیچ می‌شود تا از حداکثر استحکام لازم برخوردار باشد. این فرایند معمولا 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد و تمام این مدت شما بیهوش خواهید بود.

پس از آن، یک دوره‌ی بهبود دیگر- تحت عنوان استئواینتگریشن (جوش خوردن ایمپلنت با استخوان پیرامون آن)- باید صبر کنید که حداقل چند ماه، حداکثر 5 ماه برای فک پایین و 7 ماه برای فک بالا طول می‌کشد.

قرار دادن healing Collar و/ یا روکش موقت

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

پس از جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک، شما برای مرحله‌ی بعد آماده خواهید بود، که عبارت است از دریافت healing Collar و یا احتمالا روکش موقت.

دندانپزشک healing Collar (که healing cap نیز نامیده می‌شود) روی سر ایمپلنت قرار خواهد داد- این قطعه به هدایت بافت لثه کمک می‌کند تا در مسیر درست بهبود یابد. این قطعه، تکه‌ی فلزی گردی است که لثه را از ایمپلنت دور نگه می‌دارد. این روکش موقت به مدت 10 تا 14 هفته در جای خود باقی خواهد ماند.

پس از این زمان، که باید بافت لثه‌ی شما بهبود یافته باشد، دندانپزشک آن را برخواهد داشت و به سراغ مرحله‌ی بعد خواهد رفت.

قرار دادن اباتمنت

پس از بهبود کامل، جراح اباتمنت را به ایمپلنت متصل می‌سازد. اباتمنت قطعه‌ای است که به درون ایمپلنت پیچ می‌شود و روکش دندان را حمایت می‌نماید. سپس، پس از بهبود بافت نرم، دندانپزشک برای هر دندان جایگزین، از دندان و استخوان فک شما قالبی تهیه خواهد کرد. سپس روکش موقت روی ایمپلنت قرار می‌گیرد تا در این حین بافت لثه بهبود یافته و مانند لثه‌‌ی اطراف دندان طبیعی به دور دندان مصنوعی شکل بگیرد. روکش‌های موقت به مدت 4 تا  6 هفته در محل خود باقی خواهند ماند. طی این زمان، روکش‌های دائمی دندان آماده خواهند شد. در جلسه‌ی بعد، دندان‌های مصنوعی (روکش‌های دندانی) بالاخره روی اباتمنت قرار خواهند گرفت.

قرار دادن روکش دائم

اکنون نوبت به مرحله‌ی نهایی این فرایند- قرار دادن روکش‌های دائمی- رسیده است. روکش‌های دندان، اجزاء دندان مانندی هستند که یا به درون اباتمنت پیچ می‌شوند یا با سمان دندانپزشکی در جای خود ثابت می‌شوند. گزینه‌ی دوم اصولا بهتر و طبیعی‌تر به نظر می‌رسد زیرا هیچ سوراخی به جای پیچ باقی نمی‌ماند که ممکن باشد از زوایای خاصی قابل مشاهده باشد.

انواع روکش‌های دندانی

به طور کلی، دو نوع روکش وجود دارد که دندانپزشک می‌تواند از بین آنها انتخاب نماید:

روکش‌های متحرک

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

دندان‌های مصنوعی متحرک از مواد پلاستیکی سفید و صورتی ساخته شده‌اند تا مانند دندان و بافت لثه‌ی اطراف آن کاملا طبیعی به نظر برسند. معمولا روی یک چارچوب فلزی سوار می‌شود، که با صدا به درون اباتمنت فرو می‌رود. به این معنا که می‌توان برای پاکسازی روزانه آن را برداشت.

روکش‌های ثابت

کاشت ایمپلنت‌ دندانی

در روکش‌های ثابت، دندان مصنوعی یا به درون اباتمنت پیچ می‌شود یا با سمان به آن متصل می‌شود و به طور دائم در جای خود باقی می‌ماند. شما قادر نخواهید بود برای پاکسازی روکش ثابت را بردارید. اکثر اوقات، این نوع روکش محکم‌تر و با ثبات‌تر از روکش‌های متحرک خواهد بود.

تمام این روند ممکن است چند ماه طول بکشد، که بیشتر این زمان صرف انتظار برای بهبود دهان خواهد بود.

دندانپزشک به شما پیشنهاد داده است تا به پریودنتیست مراجعه نمایید. پریودنتیست متخصصی است که بیماری‌های لثه را درمان می‌نماید. بیماری لثه به عفونت باکتریایی گفته می‌شود که بافت لثه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به بروز التهاب، قرمزی، تورم و تحلیل استخوان اطراف دندان می‌شود. این بیماری می‌تواند یک یا چند دندان را تحت تاثیر قرار دهد. به احتمال زیاد درمان پیشنهادی پریودنتیست جراحی لثه خواهد بود. شاید بخواهید بدانید چه اتفاقی افتاده است که اکنون نیاز دارید به پریودنتیست مراجعه کنید و تحت جراحی لثه قرار گیرید.

چگونه فرد نیازمند جراحی لثه می‌شود؟

جراحی لثه

بیماری لثه از وجود یک باکتری در دهان آغاز میشود که به دندان‌ها متصل می‌شود. باکتری‌ها انباشته و تکثیر می‌شوند و لایه‌ای نازک تحت عنوان پلاک دندان تشکیل می‌دهند. در صورت به جا ماندن این پلاک روی دندان، بافت‌های لثه‌ی مجاور دندان متورم می‌شوند، که منجر به بروز ورم و التهاب لثه می‌شود که مرحله‌ی اولیه‌ی بیماری لثه محسوب می‌شود. کشیدن نخ دندان به صورت روزانه و دو مرتبه در روز مسواک زدن با خمیردندانی که بتواند با باکتری‌ها مبارزه نماید می‌تواند از التهاب لثه‌ها پیشگیری نماید. پلاک دندان و ذرات غذا با رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می‌شوند بنابراین سعی کنید سطح دندان‌ها را پاکیزه نگه دارید و پلاک‌های باکتریایی روی خط لثه‌ی دندان‌ها را از بین ببرید. از آنچه گفته شد کاملا مشهود است که التهاب لثه مرحله‌ی آغازین بیماری لثه است که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به پریودنتیت، یکی از بیماری‌های جدی لثه، شود. اگر پلاک و ذرات غذا برطرف نشوند و بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، التهاب لثه رو به وخامت خواهد رفت و التهاب و ورم بافت لثه افزایش خواهد یافت، خونریزی لثه اتفاق خواهد افتاد، عمق منطقه‌ی بین دندان و بافت لثه افزایش خواهد یافت که در نهایت منجر به تشکیل پاکت پرودنتال و بروز بیماری پریودنتال خواهد شد.

با انباشته شدن باکتری‌های پلاک روی یکدیگر و انتقال آنها به زیر خط لثه، پاکت پریودنتال گسترش می‌یابد. در این مرحله، مراقبت‌های خانگی در برطرف نمودن پلاک دندان چندان موثر واقع نمی‌شوند. در صورتی که این مشکل توسط دندانپزشک یا متخصص دندان درمان نشود، باکتری‌ها در زیر خط لثه منتشر می‌شوند و درون پاکت را عفونی می‌کنند. این گونه باکتری‌ها موجب آسیب به بافت نرم و سخت اطراف دندان خواهد شد که به بیماری پیشرفته‌ی پریودنتال تبدیل خواهد شد که ریشه‌ی دندان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و موجب عفونت آنها خواهد شد. ممکن است دندان لق شود و فرد احساس ناراحتی کند. در این مرحله جراحی لثه ضروری خواهد بود. درمان‌های اولیه‌ی بیماری پاکت پریودنتال، جرم‌گیری و هموار کردن سطح ریشه هستند. درمان‌های دیگر، انواع جراحی هستند که برای درمان بافت بیمار لثه صورت می‌گیرند.

علاوه بر جراحی‌هایی که جنبه‌ی درمانی دارند، برخی از جراحی‌های لثه با هدف ایجاد تغییر در ظاهر فرد و زیبایی بخشیدن به لبخند انجام می‌شوند.

انواع جراحی لثه

جراحی فلپ لثه یا کاهش پاکت پریودنتال (Gingival Flap Surgery or Pocket Reduction )

جراحی لثه

در صورتی که عمق پاکت‌های اطراف دندان به بیش از 5 میلی‌متر برسد، پریودنتیست با استفاده از جراحی فلپ لثه عمق پاکت پریودنتال را کاهش می‌دهد. اکثر بیمارانی که پریودنتیت متوسط تا وخیم در آنها تشخیص داده شود تحت این جراحی قرار می‌گیرند. پریودنتیست در بافت لثه برشی ایجاد خواهد کرد تا آن را از دندان جدا نماید. سپس با استفاده از یک دستگاه جرمگیری ماوراء صوت (ultrasonic scaling device) و نیز ابزارهای دستی برای برطرف نمودن جرم و پلاک از زیر پاکت‌ها، اقدام به پاکسازی عمق پاکت‌ها خواهد نمود.

جراحی عملکردی یا زیبایی لثه (Gingivectomy)

جراحی لثه

این نوع جراحی برای برداشتن بافت اضافی لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد که ممکن است روی دندان رشد کرده باشد. از این طریق دسترسی بهتری به دندان وجود خواهد داشت در نتیجه تمیز نمودن آن ساده‌تر خواهد بود. پریودنتیست با بی‌حس نمودن بافت لثه‌ی بیمار بخش‌های اضافی لثه را برش خواهد داد و آنها را حذف خواهد کرد.

جراحی ترمیم پلاستیک لثه یا پیوند بافت نرم (Gingivoplasty or Soft Tissue Graft)

جراحی لثه

این نوع جراحی برای تغییر شکل لثه‌ی سالم اطراف دندان انجام می‌شود تا ظاهر آن را بهبود بخشد. در صورتی که فرد به تحلیل لثه مبتلا باشد، در جاهایی که لثه از روی دندان عقب رفته باشد می‌توان با استفاده از جراحی ترمیم پلاستیک لثه آن را اصلاح نمود. با استفاده از پیوند لثه می‌توان از سقف دهان بافتی برداشت و آن را به اطراف دندانی بخیه نمود که لثه‌ی روی آن تحلیل رفته است.

جراحی بازسازی (Regeneration)

جراحی لثه

در این نوع جراحی، پریودنتیست بخشی از لثه که با تجمع باکتری بیمار شده است را برش می‌دهد و با کنار زدن آن باکتری‌های انباشته شده را تخلیه می‌نماید سپس پروتئین‌های پیوند استخوان، غشاء و تقویت کننده‌ی رشد بافت لثه (یا ترکیبی از این سه) را در محل برش خورده قرار می‌دهد تا به بازسازی بافت لثه کمک کند در حدی که اطراف دندان‌ها را بپوشاند.

جراحی افزایش طول تاج دندان (Crown lengthening)

جراحی لثه

طی فرایند جراحی افزایش طول تاج دندان، پریودنتیست بافت لثه‌ی روی دندان‌ها را برداشته سپس بخشی از آن را با استفاده از جراحی حذف می‌کند تا طول ظاهری دندان افزایش یابد. این نوع جراحی از جمله جراحی‌های زیبایی است که البته برای درمان بیماری لثه نیز کاربرد دارد.

بسیاری از افراد با نگاه کردن به آینه و پی بردن به این موضوع که لثه‌هایشان به صورت کاملا مشهود در حال تحلیل رفتن می‌باشند، ناراحت و افسرده می‌شوند. علاوه بر تاثیر گذر زمان و افزایش سن روی چهره و ظاهر فرد، تحلیل لثه‌ها نیز تاثیری منفی روی ظاهر فرد خواهد داشت که البته علامت و نشانه‌ی مشکلات مربوط به سلامت دهان و دندان است که رو به افزایش می‌باشند. مسئله این است که لثه‌های تحلیل رفته به مرور زمان آشکار می‌گردند، در حالی که ممکن است مدت‌ها پیش، بیماری در مراحل پیشرفته‌ی خود قرار گرفته باشد.

مانند دیگر علائم سلامت دهان و دندان، تحلیل لثه‌ها لزوما نشانگر مشکل حاد و جدی نمی‌باشد اما حقیقت آن است که به تدریج به مشکلی جدی تبدیل خواهد شد. بنابراین مهم است که به محض مشاهده‌ آن با دندانپزشک یا متخصص جراحی لثه مشورت نمایید. هر چه بیشتر تحلیل لثه را بشناسید، برای متوقف ساختن  روند آن و نیز از دست رفتن دندان در موقعیت بهتری خواهید بود.

تحلیل لثه به فرایندی اطلاق می‌گردد که طی آن کناره‌ها یا حاشیه‌های بافت لثه‌ی پیرامون دندان به مرور زمان ساییده می‌شوند یا عقب‌نشینی می‌کنند که باعث می‌شود بخش بیشتری از دندان، و یا ریشه‌ی دندان در معرض دید قرار گیرند. با بوجود آمدن بیماری تحلیل لثه، بین دندان‌ها و خط لثه “پاکت” یا شکاف ایجاد می‌شود که محل مناسبی برای رشد باکتری‌های بیماری‌زا خواهند بود. در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است به ساختار بافت و استخوانی که دندان‌ها را حمایت می‌کنند آسیب شدید وارد شود، که در نهایت منجر به از دست رفتن دندان خواهد شد.

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

تحلیل لثه یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی است. اکثر افراد نمی‌دانند مبتلا به بیماری تحلیل لثه هستند زیرا به تدریج بروز می‌یابد. معمولا نخستین نشانه‌ی تحلیل لثه حساسیت دندان است، و یا ممکن است دندان‌ها دیگر طبیعی به نظر نرسند. عموما، ممکن است شکاف یا بریدگی نزدیک خط لثه احساس شود.

تحلیل لثه چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اگر حس می‌کنید لثه شما در حال تحلیل رفتن است، به دندانپزشک مراجعه نمایید. با درمان لثه می‌توان لثه را درمان نمود و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری به عمل آورد.

خطرات بروز تحلیل لثه

آنچه باعث می‌شود تحلیل لثه مضر و خطرناک باشد نحوه‌ی ایجاد شکاف بین خط لثه و دندان است، که منجر به آشکار شدن ریشه‌ی دندان خواهد شد. به مرور زمان، باکتری‌ها در این شکاف‌ها انباشته می‌شوند، که برطرف کردن آنها را – حتی با بهترین مسواک‌های برقی در بازار – دشوار خواهد کرد. این مشکل آنقدر وخیم خواهد شد که استخوان و بافت پیرامون دندان آسیب خواهند دید، تا جایی که دندان لق خواهد شد و در نهایت خواهد افتاد.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تحلیل لثه آن است که این مشکل پوشیده باقی می‌ماند تا جایی که به مراحل پیشرفته و حاد خود می‌رسد. بخش خوب این مسئله آن است که دندانپزشک به سادگی می‌تواند علائم و نشانه‌های آن را شناسایی نماید، که به جلوگیری از پیشرفت آن پیش از بروز و آشکار شدن کمک خواهد نمود.

علل تحلیل لثه

در بسیاری موارد، تحلیل لثه نتیجه‌ی افزایش سن می‌باشد. به مرور زمان و با افزایش سن، احتمال تحلیل لثه افزایش خواهد یافت، بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان در سنین بالا نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

علاوه بر روند افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند موجب تحلیل لثه شوند، از جمله:

بیماری‌های لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

عفونت‌های باکتریایی لثه می‌توانند بافت لثه و استخوان محافظی که دندان‌ها را در محل خود قرار می‌دهند تخریب کنند. بیماری لثه مهمترین علت تحلیل لثه می‌باشد.

ژنتیک

ممکن است برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد تحلیل لثه باشند. در واقع، مطالعات حاکی از آن است که بدون توجه به میزان مراقبت افراد از دندان‌هایشان، ممکن است 30 درصد آنها به واسطه‌ی ژنتیک خود در معرض تحلیل لثه باشند.

مسواک زدن خشن

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

مسواک زدن دندان‌ها به صورت خیلی خشن یا نادرست باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت تحلیل لثه خواهد شد.

بهداشت ناکافی دندان‌ها

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به میزان ناکافی و عدم شستشوی دهان با دهانشویه‌های آنتی باکتریال باعث می‌شود پلاک‌های دندان به سادگی تبدیل به رسوب دندان شوند. رسوب دندان‌ها مواد سختی هستند که داخل و بین دندان‌ها تشکیل می‌شوند و تنها با شستشوی تخصصی دندان‌ها برطرف می‌شوند. این رسوبات می‌توانند منجر به تحلیل لثه شوند.

تغییرات هورمونی

تغییرات در سطوح هورمون‌های زنانه در طول عمر زنان، از قبیل بلوغ، بارداری و یائسگی نیز می‌تواند منجر به حساسیت بیشتر لثه شود که در نتیجه لثه را بیشتر در معرض تحلیل لثه قرار خواهد داد.

دخانیات

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند بیشتر از سایرین روی دندان‌های خود پلاک چسبناک دارند. برداشتن این نوع پلاک‌ها از روی دندان دشوارتر است و می‌تواند تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

ساییدن و فشردن دندان‌ها روی یکدیگر

فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر می‌تواند فشار زیادی به دندان‌ها وارد آورد، که منجر به بروز تحلیل لثه خواهد شد.

دندان‌های کج یا فشرده شده

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

در صورتی که دندان‌ها به طور یکدست کنار یکدیگر قرار نگیرند، می‌تواند فشار زیادی به لثه‌ها و استخوان وارد آورد، و تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

پیرسینگ (ایجاد سوراخ در عضو به منظور استفاده از جواهرات) لب یا زبان

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

انجام پیرسینگ و استفاده از جواهرات در نقاطی که با لثه و دندان‌ها برخورد دارند می‌تواند منجر به سایش لثه‌ها و ایجاد سوزش و تحریک آنها شوند تا جایی که بافت لثه ساییده شود.

در مقاله‌ی بعد به روشهای درمان تحلیل لثه خواهیم پرداخت.