در صورتی که یک یا چند دندان طبیعی خود را از دست داده اید، مهم است که هر چه سریعتر از بهترین گزینه برای جایگزینی آنها استفاده نمایید. آیا باید از ایمپلنت های دندانی استفاده کنید یا بریج ها؟ برای آنکه مطمئن شوید کدام گزینه برای شما انتخاب مناسبی است، لازم است راجع به آنها طلاعات کافی داشته باشید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب نمایید.

قرار دادن جایگزین برای دندان های از دست رفته نه تنها به احیای لبخند و اعتماد به نفس شما کمک می کند بلکه تأثیرات منفی از دست رفتن دندان روی لثه ها، استخوان فک، و دیگر دندان های باقی مانده نیز به حداقل می رسد، که عبارتند از جابجا شدن دندان ها، مشکل در درست حرف زدن، تغییر اکلوژن (بایت) و بالا رفتن خطر پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال.

در این مقاله قصد داریم ایمپلنت ها و بریج های دندانی را با یکدیگر مقایسه کنیم و از مزایا و معایب آنها برای شما بگوییم تا به شما کمک کنیم تصمیم بگیرید کدام گزینه برای وضعیت شما بهتر است.

 

بریج دندانی چیست؟

بریج یکی از رایج ترین ترمیم های دندانی است که با به اصطلاح پل زدن بین دندان های باقی مانده، می تواند جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته شود. بریج های ثابت دندانی به صورت دائم در جای خود چسبانده می شوند و تنها دندانپزشک می تواند آنها را بردارد. بریج از یک یا چند دندان مصنوعی به نام “پونتیک” (برای هر دندان از دست رفته یک پونتیک طراحی می شود) در وسط، و یک یا چند روکش تکیه گاه به نام دندان های “اباتمنت” در طرفین تشکیل شده اند. پونتیک ها (که از پرسلاین، طلا، زیرکونیا، آلیاژها، و غیره تشکیل می شوند) فواصل و شکاف ها را پر می کنند، در حالی که دندان های اباتمنت یا تکیه گاه روی دندان های طبیعی مجاور فضای خالی قرار می گیرند تا بریج را در جای خود نگه دارند.

برای اتصال بریج به دندان های طبیعی مجاور، دندان های طبیعی باید تراشیده شوند تا جای کافی برای همراستا قرار گرفتن روکش با دندان های مقابل ایجاد شود و نیز اینکه سطوح کافی ایجاد شود تا یک پیوند/ اتصال قوی بوجود بیاید. برای انجام این کار، دندان های طبیعی باید نسبتاً سالم باشند (از نظر ساختاری بی عیب باشند و فاقد پوسیدگی باشند). بزرگترین نقطه ضعف این فرایند غیر قابل بازگشت بودن آن است. وقتی در دندان های طبیعی تغییراتی ایجاد می شود، دیگر هرگز نمی توان از آنها به عنوان دندان های معمولی استفاده کرد.

اگر لازم است برای بیش از سه دندان کنار هم جایگزین قرار دهید، گزینه مناسبی برای پروتزهای مصنوعی متحرک یا ثابت هستید. اینجاست که می توانید پروتزهای مصنوعی و ایمپلنت های دندانی را مقایسه کنید.

بریج یک طرفه در صورتی می تواند استفاده شود که امکان قرار گیری روکش در هر دو طرف فضای خالی وجود نداشته باشد. این نوع بریج ها (بسته به مقدار حمایتی که لازم دارند، و نیز طول بریج) به دو یا چند روکش به عنوان تکیه گاه نیاز دارند. در این صورت، پونتیک ها در هر دو طرف خود باله هایی دارند که با استفاده از چسب های رزین کامپوزیت، به سطوح پشتی دندان های مجاور چسبانده می شوند.

این بریج ها به اندازه انواع دیگر محکم یا دائمی نیستند بنابراین در صورتی که تحت فشار یا ساییدگی زیادی قرار بگیرند، می توانند کنده شوند. با این حال، این مشکل چندان بزرگ نیست زیرا دندانساز به راحتی می تواند آن را پاکسازی کند و مجدداً آن را در جای خود قرار دهد. مزیت دیگر این است که بر خلاف بریج های سنتی، دندان های تکیه گاه، تغییرات بسیار اندکی نیاز دارند.

 

ایمپلنت دندانی چیست؟

ایمپلنت دندانی نوعی ریشه (یا “پست”) مصنوعی دندان است که از تیتانیوم ساخته می شود و به استخوان فک پیوند می خورد و روکش را حمایت می کند. پست پس از قرار گیری داخل استخوان فک از طریق یک فرایند جراحی کوتاه، باید با استخوان فک جوش بخورد، به گونه ای که به شکلی محکم در جای خود قرار بگیرد.

با تکمیل روند اسئواینتگریشن (که چیزی بین 3 تا 6 ماه طول می کشد)، اباتمنت به پست متصل می شود. اباتمنت از سطح خط لثه بالا می آید و سطحی فراهم می آورد که روکش دندان با چسب یا پیچ به آن متصل می شود.

از دو یا چند ایمپلنت دندانی می توان برای خلق بریج بر پایه ایمپلنت استفاده کرد.

 

مزایا و معایب بریج های دندانی

مزایای استفاده از بریج های دندانی عبارتند از:

ظاهر طبیعی

از آنها می توان برای بهبود رنگ و شکل دندان هایی استفاده کرد که به جای آنها قرار می گیرند یا آنها را پوشش می دهند. پرسلاین های مدرن بسیار پیچیده هستند و یک دندانپزشک ماهر می تواند آنها را به گونه ای بسازد که ظاهری شبیه دندان های طبیعی داشته باشند و به اندازه آنها رنگ های متنوعی داشته باشند.

 

فرایند مستقیم

بریج ها راهکار بسیار شایعی برای از دست رفتن دندان ها هستند، و فرایندی که برای بسیاری از دندانپزشک ها عادی است.

 

قابلیت استطاعت

هر واحد بریج سنتی حدود 200 تا 300 دلار هزینه دارد.

 

خطر اندک

در صورت مواجه شدن بریج با شکست، نسبتاً به سرعت و بدون درد می توان روکش ها و پونتیک ها را تعویض کرد.

 

سرعت بالا

معمولاً کل فرایند را می توان ظرف چند هفته تکمیل کرد.

 

نقاط ضعف بریج های دندانی عبارتند از:

آسیب به دندان های طبیعی

آماده سازی دندان ها عبارت است از برداشتن حجم قابل توجهی از ساختار دندان های طبیعی مجاور. وقتی این کار انجام شود، این دندان ها هرگز نمی توانند مثل قبل و مانند دندان های طبیعی استفاده شوند و باید روی آنها روکش قرار بگیرد.

 

بالا رفتن خطر پوسیدگی و حفره های دندانی

برداشتن مقداری از ساختار دندان موجب بالا رفتن خطر پوسیدگی و نیاز به انجام درمان ریشه (عصب کشی) در آینده می شود.

 

لازم است به صورت دوره ای تعویض شوند

معمولاً هر 5 تا 7 سال یک مرتبه لازم است بریج ها تعویض شوند.

 

مقایسه بریج و ایمپلنت دندانی

هنگام تصمیم گیری برای انتخاب از بین بریج ها و ایمپلنت های دندانی، عوامل زیر را باید مد نظر قرار داد:

 

پوشش بیمه درمانی

بریج ها تحت پوشش اکثر طرح های بیمه های خدمات درمانی هستند، بنابراین درصد بالایی از هزینه ها را می توانید پس بگیرید. از سوی دیگر، ایمپلنت های دندانی به ندرت تحت پوشش خدمات بیمه های درمانی هستند. با این حال، ممکن است بتوانید حداقل بخشی از هزینه های روکش های آنها را پس بگیرید.

 

دوام آنها

ایمپلنت های دندانی با مراقبت صحیح سالهای سال دوام خواهند داشت و عموماً برای یک بیمار 45 ساله، برای یک عمر می توانند کار کنند. بواسطه ساییدگی طبیعی، لازم است هر 10 تا 15 سال روکش تعویض شود، اما خود ایمپلنت دائمی است و می تواند در برابر موقعیت های غیر قابل کنترل مانند حوادث و تصادف ها و بیماری ها مقاومت کند. عموماً لازم است بریج ها هر 5 تا 7 سال تعویض شوند، اما رعایت بهداشت می توانند بیش از 10 سال دوام داشته باشند.

 

سلامت دهانی طولانی مدت

تحلیل بافت های استخوان و لثه زیر بریج ها اتفاق می افتد، در جایی که دندان از دست رفته یا کشیده شده است، که می تواند روی دندان های مجاور تأثیر کاهش ثبات داشته باشد. در حالی که ایمپلنت، با فشارهایی که در نتیجه جویدن بوجود می آیند، با تحریک منطقه اطراف، ریشه های دندان های طبیعی را تحریک می کند، که موجب حفظ استخوان ها و لثه ها می شود.

 

بهداشت دهانی

برای پاکسازی زیر پونتیک و نگه داشتن منطقه عاری از پلاک، نوع خاصی نخ دندان و احتمالاً دیگر ابزارهای بهداشت دهانی لازم هستند. ایمپلنت های دندانی نیز بهداشت دهانی فوق العاده نیاز دارند، اما می توان به شکلی آنها را مسواک زد و نخ دندان کشید که انگار دندان های طبیعی هستند.

 

ظاهر

بریج های جدید ظاهر خیلی طبیعی دارند، اما از آنجا که بافت های استخوان و لثه به مرور زمان تحلیل می روند، زیر پونتیک ها فاصله هایی می تواند بوجود بیاید. ایمپلنت ها می توانند بالاترین کیفیت زیبایی را فراهم آورند. روکش های ایمپلنت می توانند دقیقاً شبیه دندان های طبیعی به نظر برسند.

 

طول دوره درمان

از ابتدا تا انتها، بریج ها ظرف مدت دو تا سه بار مراجعه به دندانپزشک، طی بازه زمانی چند هفته تکمیل می شوند. در حالی که برای ایمپلنت ها لازم است طی بازه زمانی 3 تا 6 ماه چندین مرتبه به دندانپزشک مراجعه نمایید و فرایندهایی اضافی دیگری مانند پیوند استخوان و لیفت سینوس در برخی موارد لازم هستند.

 

مقایسه هزینه ایمپلنت و بریج های دندانی

بریج های دندانی

هزینه بریج های دندانی بر اساس عوامل زیر می تواند متفاوت باشد:

·        موادی که از آن ساخته می شود (رزین کامپوزیت، آلیاژ فلزات با پوشش پرسلاین، زیرکونیا، و غیره).

·        تعداد دندان هایی (واحدهایی) که نیاز به جایگزین دارند، و مکانی که داخل دهان هستند.

·        وضعیت و شرایط دندان های مجاور/ تکیه گاه.

·        تجربه و شهرت دندانپزشک شما.

·        محل زندگی شما.

بریج های مریلند (باند شده با رزین)

هر باله می تواند بین 70 تا 100 دلار هزینه داشته باشد، در حالی که هر دندان جایگزین می تواند بین 100 تا 200 دلار هزینه داشته باشد. یک بریج معمولی با دو باله و یک دندان جایگزین بین 180 تا 250 دلار هزینه در بر دارد.

بریج های کانتی لور یا سنتی

یک بریج سنتی یا کانتی لور هزینه ای بین 200 تا 450 دلار برای هر واحد، یا بین 300 تا 700 دلار برای یک بریج سه واحده ( یک دندان مصنوعی و دو روکش تکیه گاه) هزینه در بر دارد.

 

ایمپلنت های دندانی

شاید در مراحل ابتدایی هزینه های بریج های دندانی پایین تر باشد، اما روی هم رفته و در دراز مدت، ایمپلنت ها مقرون به صرفه تر هستند. عواملی که روی هزینه های کاشت ایمپلنت ها تأثیر می گذارند عبارتند از:

·        پیچیدگی جراحی

·        برای چه تعداد و کدام دندان ها جایگزین قرار داده شده است.

·        چه برند و موادی که برای ساخت روکش ها، اباتمنت، و پست استفاده شده است.

·        محل دندانی که جایگزین نیاز دارد.

·        تخصص جراح، تجربه و شهرت او.

یک ایمپلنت تکی عموماً حدود 550 دلار (شامل روکش و اباتمنت) هزینه دارد. در صورتی که برای قرار گرفتن به عنوان بریج استفاده شود، هزینه های 2 تا 6 ایمپلنت دندانی به اضافه بریج، می تواند بین 500 تا 8500 دلار یا بیشتر هزینه در بر داشته باشد. یک بریج 3-4 واحده که تحت حمایت دو ایمپلنت دندانی قرار دارد می تواند بین 700 تا 2100 دلار هزینه داشته باشد.

 

تصمیم گیری- کدامیک را انتخاب کنید:

ایمپلنت ها

در صورتی که گزینه مناسبی برای دریافت ایمپلنت های دندانی هستید و استطاعت پرداخت هزینه های آنها را دارید، بهترین گزینه هستند. ایمپلنت ها روش هایی با دوام برای جایگزینی دندان ها هستند و بهترین نتایج را از نظر زیبایی ظاهری ارائه می دهند. آنها مقداری پر هزینه هستند، اما بهترین روش موجود ترمیم دندان ها هستند و در دراز مدت هزینه کمتری در بر خواهند داشت زیرا به اندازه بریج های دندانی، یا حتی هرگز، نیاز به تعویض ندارند. بعلاوه، ایمپلنت ها استخوان فک و بافت لثه را حفظ می کنند و به تراشیده شدن چند دندان سالم نیاز ندارند. در صورتی که مسئله پول باشد، می توانید در مورد نحوه پرداخت آن با دندانپزشک یا جراح خود صحبت کنید.

بریج های دندانی

در صورتی بهترین گزینه هستند که در پی راهکاری فوری باشید و بخواهید از انجام جراحی بپرهیزید. جراحی ایمپلنت برای هر کسی مناسب نیست. افرادی که با مشکلات پزشکی مواجه هستند که سیستم ایمنی بدن و سرعت بهبود آنها را با مشکل مواجه می کند، بیشتر با خطر ریسک شکست ایمپلنت های دندانی مواجه هستند. در چنین وضعیتی، بریج های دندانی نتایجی قابل پیش بینی تر و مثبت تر ارائه خواهند داد. علاوه بر این، بریج در صورتی گزینه خوبی است که بخواهید از انجام جراحی تهاجمی بپرهیزید یا ترجیح دهید به جای چند ماه، ظرف مدت چند هفته برای دندان های از دست رفته خود جایگزین قرار دهید.

 

 

هیچ کس انجام جراحی های دندانی را دوست ندارد، اما گاهی اوقات آنها ضروری هستند. اگر روزی در شرایطی قرار گرفتید که نیاز به ایمپلنت های دندانی داشتید، اما به شما گفته شد به دلیل کمبود استخوان در فک بالای خود گزینه مناسبی برای دریافت ایمپلنت ها در این قسمت ها نیستید، شاید به این نتیجه برسید که واقعاً نمی توانید ایمپلنت دریافت کنید و کار دیگری نمی توان انجام داد. با این حال، به لطف پیشرفت هایی که در فناوری صورت گرفته است، تحقیقات منجر به ابداع ایمپلنت هایی تحت عنوان “زیگوماتیک” شده اند. چند دقیقه صرف خواندن این مطلب کنید تا بیشتر راجع به آنها بدانید.

ایمپلنت زیگوماتیک چیست؟

ایمپلنت های زیگوماتیک جایگزینی برای ایمپلنت های سنتی و معمولی هستند که با استفاده از دریل و ایجاد حفره به صورت مستقیم در استخوان فک کاشته می شوند. به جای آنها می توان از ایمپلنت های زیگوماتیک استفاده کرد که از ایمپلنت های معمولی بلندتر هستند. ایمپلنت های زیگوماتیک به صورت ویژه برای افرادی طراحی و ساخته شده اند که تحلیل یا پوکی استخوان شدید داشته اند. این نوع ایمپلنت ها علاوه بر آنکه از ایمپلنت های سنتی بلندتر هستند، کج نیز می باشند. این نوع ایمپلنت ها داخل استخوانی از فک بالا قرار می گیرند که به توده متراکم استخوان زیگوما نزدیک است.

این تفاوت در محل کاشت ایمپلنت به این معناست که ایمپلنت های زیگوماتیک می توانند پایه ای امن و بی خطر برای ایمپلنت دندانی شما فراهم آورند در حالی که ایمپلنت های دندانی ممکن است نتوانند چنین امکانی را فراهم آورند. در مواردی که افراد با تخریب شدید فک ممکن است نتوانند این جراحی را انجام دهند، پیشرفت هایی که منجر به ابداع ایمپلنت های زیگوماتیک شده اند، بهره مند شدن از ایمپلنت های دندانی را برای آنها ممکن ساخته است.

ایمپلنت های زیگوماتیک چگونه عمل می کنند؟

همانطور که قبلاً نیز گفته شد، ایمپلنت های زیگوماتیک به قسمتی از استخوان فک متصل می شوند که به استخوان زیگوما نزدیک است. سه روز پس از جراحی، روکش دندانی ثابت روی ایمپلنت را می توان کار گذاشت. زمان بهبود معمول پس از این فرایند حدود چهار ماه است. پس از این بازه زمانی، می توان روکش نهایی را روی ایمپلنت قرار داد تا فرایند به طور کامل به اتمام برسد. نتیجه نهایی دندان های جدیدی است که فرد قبل از ایمپلنت های زیگوماتیک نمی توانست آنها را داشته باشد.

آیا می توان از پیوند استخوان بهره مند شد؟

بیمارانی که تحلیل استخوان داشته اند، به شکل سنتی نیاز به پیوند استخوان دارند که 6 ماه تا یک سال به طول درمان می افزاید و نرخ شکست بالاتری دارد. اما با ایمپلنت های زیگوماتیک، کل فرایند احیاء دندان های از دست رفته بیمار یک روز به طول خواهد انجامید و هیچ پیوند استخوانی نیاز نخواهد بود.

مزایای ایمپلنت های زیگوماتیک

ثبات اولیه فوق العاده برای عملکرد فوری

ایمپلنت های زیگوماتیک به گونه ای طراحی شده اند که فرایندهای ترمیمی را حمایت می کنند که بارگذاری سریع (قرار گیری روکش روی ایمپلنت بلافاصله پس از کاشت) را ممکن می سازند. این اجازه می دهد بیمارانی که تحلیل استخوان شدید داشته اند بلافاصله پس از جراحی کاشت ایمپلنت، روکش روی ایمپلنت آنها قرار بگیرد، و نیاز نیست به طور میانگین 9 ماه صبر کرد و تحت جراحی های مختلف قرار گرفت.

علاوه بر سرعت بالای عملکرد جراح برای تکمیل فرایند کاشت ایمپلنت و بارگذاری آن، بیمار نیز ناراحتی کمتری تحمل خواهد کرد. از آنجا که روکش تحت حمایت ایمپلنت است، و روی بافت نرم محل جراحی قرار ندارد، این بافت پس از جراحی کمتر تحت فشار قرار می گیرد در نتیجه بیمار درد و ناراحتی کمتری خواهد داشت. علاوه بر این، با تکمیل سریع تر فرایند کاشت، بیمار اعتماد به نفسی که با از دست رفتن دندان ها از دست داده بود را خیلی سریع تر بدست خواهد آورد.

دیگر مزایای ایمپلنت های زیگومایتک عبارتند از تعداد مراجعات کمتر به جراح و دندانپزشک، و مداخلات تهاجمی کمتر برای فرایندهای پیوند استخوان.

انعطاف پذیری بیشتر در انجام جراحی

ایمپلنت های زیگوماتیک به گونه ای طراحی شده اند که در استخوان زیگوماتیک قرار بگیرند و گزینه ای فوق العاده برای عبور از تحلیل شدید ماگزیلا باشند. علاوه بر این، بدنه این نوع ایمپلنت ها رزوه ندارد (دندانه دار نیست) در نتیجه با بافت نرم در تماس است، و بسته به موقعیت آناتومیک اجزاء بدنه ایمپلنت، می تواند خارج از سینوس ماگزیلا قرار بگیرد بدون آنکه برای بافت نرم مشکلی بوجود بیاورد. به منظور ایجاد حمایت بیشتر برای ایمپلنت، بخش بالایی ایمپلنت باید تحت حمایت استخوان قرار داشته باشد. صاف و مستقیم بودن سر ایمپلنت اجازه می دهد در طول جایگذاری انعطاف پذیری بیشتری داشته باشد.

ایمپلنت های زیگوماتیک در ارتفاع های مختلفی وجود دارند، از 30 میلی متر گرفته تا 5/52 میلی متر، که همه آنها اتصال هگز خارجی دارند. 

نکته آخر اینکه، دو زاویه متفاوت ایمپلنت اجازه می دهند روکشی که روی ایمپلنت قرار می گیرد انعطاف بیشتری داشته باشد. این یک گام بسیار مهم است که با تکنیک زیگوماتیک امکان پذیر شده است.

کمک به خدمات رسانی بهتر به تعداد بیماران بیشتر

ایمپلنت زیگوماتیک به گزینه ای مناسب برای مواردی تبدیل شده است که ماگزیلا دچار تحلیل شدید شده است. بدون این نوع ایمپلنت ها، بسیاری از بیماران به فرایند تهاجمی پیوند استخوان نیاز خواهند داشت تا حجم کافی استخوان برای قرار گیری ایمپلنت های سنتی فراهم شود. با استفاده از ایمپلنت های زیگوماتیک عملکرد و زیبایی ایمپلنت پس از جراحی بیشتر خواهد بود.

دندانپزشک به شما پیشنهاد داده است تا به پریودنتیست مراجعه نمایید. پریودنتیست متخصصی است که بیماری‌های لثه را درمان می‌نماید. بیماری لثه به عفونت باکتریایی گفته می‌شود که بافت لثه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به بروز التهاب، قرمزی، تورم و تحلیل استخوان اطراف دندان می‌شود. این بیماری می‌تواند یک یا چند دندان را تحت تاثیر قرار دهد. به احتمال زیاد درمان پیشنهادی پریودنتیست جراحی لثه خواهد بود. شاید بخواهید بدانید چه اتفاقی افتاده است که اکنون نیاز دارید به پریودنتیست مراجعه کنید و تحت جراحی لثه قرار گیرید.

چگونه فرد نیازمند جراحی لثه می‌شود؟

 

بیماری لثه از وجود یک باکتری در دهان آغاز میشود که به دندان‌ها متصل می‌شود. باکتری‌ها انباشته و تکثیر می‌شوند و لایه‌ای نازک تحت عنوان پلاک دندان تشکیل می‌دهند. در صورت به جا ماندن این پلاک روی دندان، بافت‌های لثه‌ی مجاور دندان متورم می‌شوند، که منجر به بروز ورم و التهاب لثه می‌شود که مرحله‌ی اولیه‌ی بیماری لثه محسوب می‌شود. کشیدن نخ دندان به صورت روزانه و دو مرتبه در روز مسواک زدن با خمیردندانی که بتواند با باکتری‌ها مبارزه نماید می‌تواند از التهاب لثه‌ها پیشگیری نماید. پلاک دندان و ذرات غذا با رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می‌شوند بنابراین سعی کنید سطح دندان‌ها را پاکیزه نگه دارید و پلاک‌های باکتریایی روی خط لثه‌ی دندان‌ها را از بین ببرید. از آنچه گفته شد کاملا مشهود است که التهاب لثه مرحله‌ی آغازین بیماری لثه است که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به پریودنتیت، یکی از بیماری‌های جدی لثه، شود. اگر پلاک و ذرات غذا برطرف نشوند و بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، التهاب لثه رو به وخامت خواهد رفت و التهاب و ورم بافت لثه افزایش خواهد یافت، خونریزی لثه اتفاق خواهد افتاد، عمق منطقه‌ی بین دندان و بافت لثه افزایش خواهد یافت که در نهایت منجر به تشکیل پاکت پرودنتال و بروز بیماری پریودنتال خواهد شد.

با انباشته شدن باکتری‌های پلاک روی یکدیگر و انتقال آنها به زیر خط لثه، پاکت پریودنتال گسترش می‌یابد. در این مرحله، مراقبت‌های خانگی در برطرف نمودن پلاک دندان چندان موثر واقع نمی‌شوند. در صورتی که این مشکل توسط دندانپزشک یا متخصص دندان درمان نشود، باکتری‌ها در زیر خط لثه منتشر می‌شوند و درون پاکت را عفونی می‌کنند. این گونه باکتری‌ها موجب آسیب به بافت نرم و سخت اطراف دندان خواهد شد که به بیماری پیشرفته‌ی پریودنتال تبدیل خواهد شد که ریشه‌ی دندان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و موجب عفونت آنها خواهد شد. ممکن است دندان لق شود و فرد احساس ناراحتی کند. در این مرحله جراحی لثه ضروری خواهد بود. درمان‌های اولیه‌ی بیماری پاکت پریودنتال، جرم‌گیری و هموار کردن سطح ریشه هستند. درمان‌های دیگر، انواع جراحی هستند که برای درمان بافت بیمار لثه صورت می‌گیرند.

علاوه بر جراحی‌هایی که جنبه‌ی درمانی دارند، برخی از جراحی‌های لثه با هدف ایجاد تغییر در ظاهر فرد و زیبایی بخشیدن به لبخند انجام می‌شوند.

انواع جراحی لثه

جراحی فلپ لثه یا کاهش پاکت پریودنتال (Gingival Flap Surgery or Pocket Reduction )

 

در صورتی که عمق پاکت‌های اطراف دندان به بیش از 5 میلی‌متر برسد، پریودنتیست با استفاده از جراحی فلپ لثه عمق پاکت پریودنتال را کاهش می‌دهد. اکثر بیمارانی که پریودنتیت متوسط تا وخیم در آنها تشخیص داده شود تحت این جراحی قرار می‌گیرند. پریودنتیست در بافت لثه برشی ایجاد خواهد کرد تا آن را از دندان جدا نماید. سپس با استفاده از یک دستگاه جرمگیری ماوراء صوت (ultrasonic scaling device) و نیز ابزارهای دستی برای برطرف نمودن جرم و پلاک از زیر پاکت‌ها، اقدام به پاکسازی عمق پاکت‌ها خواهد نمود.

جراحی عملکردی یا زیبایی لثه (Gingivectomy)

 

این نوع جراحی برای برداشتن بافت اضافی لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد که ممکن است روی دندان رشد کرده باشد. از این طریق دسترسی بهتری به دندان وجود خواهد داشت در نتیجه تمیز نمودن آن ساده‌تر خواهد بود. پریودنتیست با بی‌حس نمودن بافت لثه‌ی بیمار بخش‌های اضافی لثه را برش خواهد داد و آنها را حذف خواهد کرد.

جراحی ترمیم پلاستیک لثه یا پیوند بافت نرم (Gingivoplasty or Soft Tissue Graft)

 

این نوع جراحی برای تغییر شکل لثه‌ی سالم اطراف دندان انجام می‌شود تا ظاهر آن را بهبود بخشد. در صورتی که فرد به تحلیل لثه مبتلا باشد، در جاهایی که لثه از روی دندان عقب رفته باشد می‌توان با استفاده از جراحی ترمیم پلاستیک لثه آن را اصلاح نمود. با استفاده از پیوند لثه می‌توان از سقف دهان بافتی برداشت و آن را به اطراف دندانی بخیه نمود که لثه‌ی روی آن تحلیل رفته است.

جراحی بازسازی (Regeneration)

 

در این نوع جراحی، پریودنتیست بخشی از لثه که با تجمع باکتری بیمار شده است را برش می‌دهد و با کنار زدن آن باکتری‌های انباشته شده را تخلیه می‌نماید سپس پروتئین‌های پیوند استخوان، غشاء و تقویت کننده‌ی رشد بافت لثه (یا ترکیبی از این سه) را در محل برش خورده قرار می‌دهد تا به بازسازی بافت لثه کمک کند در حدی که اطراف دندان‌ها را بپوشاند.

جراحی افزایش طول تاج دندان (Crown lengthening)

 

طی فرایند جراحی افزایش طول تاج دندان، پریودنتیست بافت لثه‌ی روی دندان‌ها را برداشته سپس بخشی از آن را با استفاده از جراحی حذف می‌کند تا طول ظاهری دندان افزایش یابد. این نوع جراحی از جمله جراحی‌های زیبایی است که البته برای درمان بیماری لثه نیز کاربرد دارد.

اغلب تصور می‌کنیم بیماری لثه شرایطی است که مختص بزرگسالان می‌باشد، اما صحت ندارد. نوجوانان و حتی کودکان کم سن‌تر نیز در معرض خطر بیماری لثه، از موارد شدید تا خفیف آن، قرار دارند که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. در صورتی که این مشکل در این سن برطرف نشود، می‌توان موارد بیماری لثه در افراد زیر 18 سال را نیز به 50 درصد افراد بزرگسالی افزود که با این بیماری(بیماری لثه در کودکان) دست به گریبان هستند.

بیماری لثه در کودکان چیست؟

 

بیماری لثه شرایطی است که از انباشته شدن باکتری و باقی‌مانده‌ی مواد غذایی روی دندان‌ها ایجاد می‌شود که نتیجه‌ی آن تشکیل یک لایه‌ی چسبناک تحت عنوان پلاک روی دندن‌ها می‌باشد. پلاک روی دندان با سفت شدن تبدیل به رسوب می‌شود و منجر به جذب پلاک‌های بیشتر می‌شود. در نهایت، این شرایط منجر به قرمزی و تورم لثه‌ها می‌شود. تشدید این وضعیت می‌تواند باعث لق شدن دندان‌ها شود زیرا به بافت نرم و استخوان زیر دندان آسیب می‌رساند. ابتلا به بیماری جدی لثه در کودکان چندان شایع نیست، اما موارد خفیف آن چندان دور از انتظار نیست.

علائم و نشانه‌های بیماری لثه در کودکان

علائم اولیه‌ی بیماری لثه عبارتند از پف کردن و قرمز و متورم شدن لثه‌ها. لثه‌ها حین زدن مسواک یا کشیدن نخ دندان به راحتی خونریزی خواهند کرد. بوی بد دهان مزمن که با زدن مسواک و کشیدن نخ دندان هم بهبود پیدا نمی‌کند نیز یکی از علائم این عارضه است. با پیشرفت بیماری، ممکن است دندان‌هایی که در کودک رشد می‌کنند لق شوند. در بخش‌هایی از زیر لثه‌ی اطراف دندان که پلاک به تدریج روی هم انباشته می‌شود، ممکن است پاکت پریودنتال ایجاد شود. پاکت پریودنتال به افزایش عمق شیار بین لثه و دندان‌ها در نتیجه‌ی تخریب بافت آن در اثر تجمع باکتری اطلاق می‌گردد.

علل بیماری لثه در کودکان

نوجوانان ممکن است طی دوران بلوغ خود مشکلات لثه را تجربه کنند. افزایش سطح پروژسترون و احتمالا استروژن می‌تواند منجر به افزایش جریان خون در لثه‌ها شود که باعث افزایش حساسیت آنها خواهد شد. در مورد کودکان، اصلی‌ترین علت بیماری لثه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. با این حال، برخی بیماری‌های خاص نیز می‌توانند موجب تشدید این عارضه در کودکان شوند، بیماری‌هایی از قبیل دیابت نوع 1، سندروم کیندلر – Kindler syndrome (نوعی اختلال وراثتی با نشانه‌هایی همچون تاول‌های پوستی، حساسیت به نور، چروک شدن پوست در دوران نوزادی، آتروفی لثه و دندان‌های ضعیف و نارس)، سندروم داون – Down syndrome و سندروم پاپیلون لفور – Papillon–Lefèvre syndrome (اختلالی مادرزادی با علائم افزایش ضخامت لایه‌ی شاخی پوست کف دست و پا و نیز بیماری پیشرفته پریودنتال در دندان‌های شیری و دائمی). ژنتیک نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری لثه در کودکان را افزایش دهد، بنابراین اگر در پیشینه‌ی خانوادگی خود سابقه‌ی بیماری لثه را دارید، حتما آن را با دندانپزشک کودک خود در میان بگذارید.

درمان و پیشگیری از بیماری لثه در کودکان

 

نخستین گام در پیشگیری از بیماری لثه در کودکان ترغیب آنها به حفظ بهداشت دهان و دندان است. کودک شما باید حداقل دو مرتبه در روز مسواک بزند. در کنار آن، عادت کشیدن نخ دندان حداقل یک مرتبه در روز نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. پیشنهاد می‌شود کودک خود را از یک سالگی نزد دندانپزشک ببرید. پس از آن مراجعه‌ی 6 ماه یک بار به دندانپزشک برای چکاپ و پاکسازی دندان‌ها ضروری است. بعلاوه، تلاش کنید در زمینه‌ی مراقبت از دهان و دندان، الگوی خوبی برای کودک خود باشید.

اگر کودک شما به موارد خفیف بیماری لثه دچار شد، می‌توان از طریق پاکسازی تخصصی دندان‌ها و با حفظ عادات بهداشت دهان و دندان آن را درمان نمود. اما در صورت تشدید این شرایط، ممکن است انجام درمان بیماری لثه برای کودک ضرورت پیدا کند که شامل پاکسازی عمیق، شستشوی دهان و مصرف آنتی‌بیوتیک و دیگر داروها می‌باشد. در موارد پیشرفته، ممکن است انجام جراحی ضروری باشد.

درمان تحلیل لثه

تحلیل لثه‌ی خفیف از طریق پاکسازی عمقی منطقه‌ای که به این عارضه دچار شده است امکان پذیر خواهد بود. این پاکسازی توسط دندانپزشک انجام می‌شود. طی پاکسازی عمقی – که جرمگیری دندان (tooth scaling) و هموار کردن ریشه ( root planing) نیز نامیده می‌شود – پلاک و رسوبی که روی سطح دندان و ریشه در قسمت زیر خط لثه تشکیل شده‌اند، به دقت برطرف می‌شوند و بخشی از ریشه که هیچ پوششی ندارد، صاف و مسطح می‌شود تا اتصال باکتری به آن دشوارتر شود. ممکن است از آنتی‌بیوتیک استفاده شود تا دیگر باکتری‌های مضر که به جا مانده‌اند از بین بروند.

چنانچه در نتیجه‌ی از دست رفتن بخش گسترده‌ای از استخوان و نیز وجود پاکت‌های بسیار عمیق (در حالت پیشرفته‌ی بیماری‌های لثه، شیار طبیعی لثه‌ی اطراف دندان که باید بین صفر تا یک میلی‌متر عمق داشته باشد، عمیق می‌شود که به آن پاکت گفته می‌شود)، پاکسازی عمقی قادر به درمان تحلیل لثه نباشد، ممکن است برای اصلاح و ترمیم آسیب بوجود آمده در اثر تحلیل لثه، نیاز به جراحی لثه باشد.

نوع جراحی مورد استفاده در درمان تحلیل لثه

فرایندهای جراحی زیر در درمان تحلیل لثه مورد استفاده قرار می‌گیرند:

جرمگیری با فلپ (توده‌ای از بافت) باز و هموار کردن ریشه: طی این فرایند، دندانپزشک یا جراح لثه بافتی از لثه که دچار تحلیل شده است را بالا می‌آورد، باکتری‌های مضر را از درون پاکت‌ها برطرف می‌سازد، سپس به بهترین نحو ممکن بافت لثه را محکم در جای خود روی ریشه‌ی دندان قرار می‌دهد و می‌بندد، که از این طریق پاکت‌ها از بین خواهند رفت یا اندازه‌ی آنها کاهش خواهد یافت.

ترمیم بافت: اگر در نتیجه‎ی تحلیل لثه، استخوان محافظ دندان تخریب شود، ممکن است فرایند ترمیم استخوان و بافت از دست رفته پیشنهاد شود. مانند کاهش عمق پاکت، دندانپزشک بافت لثه را بالا می‌آورد و باکتری‌ها را برطرف خواهد نمود. سپس مواد ترمیم‌کننده از قبیل غشاء، بافت پیوند، یا پروتئین تحریک‌کننده‌ی رشد بافت به کار خواهد برد تا به بدن در ترمیم مجدد طبیعی استخوان و بافت در آن ناحیه کمک کند. پس از قرار گرفتن مواد ترمیم‌کننده در محل، بافت لثه محکم روی ریشه‌ی ‌دندان یا دندان‌ها قرار می‌گیرد و بسته می‌شود.

پیوند بافت نرم: چندین روش برای پیوند بافت لثه مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما روشی که بیش از سایر روش‌ها استفاده می‌شود”پیوند بافت همبند” است. در این روش، یک فلپ (توده‌ای از بافت که قسمتی از آن را با عمل جراحی جدا کرده و جهت پیوند به قسمت دیگر بدن به کار می‌برند) از پوست از سقف دهان (کام) بریده می‌شود و بافت زیر فلپ، به نام بافت همبند زیر اپی تلیایی (subepithelial )، برداشته می‌شود و به بافت لثه‌ی پیرامون ریشه‌ی بدون پوشش بخیه خواهد شد.پس از برداشتن بافت همبند –پیوند- از زیر فلپ، مجددا فلپ را با بخیه در جای خود قرار می‌دهند.

 

طی نوع دیگری از پیوند، تحت عنوان پیوند آزاد لثه، به جای آنکه بافت از زیر پوست برداشته شود، مستقیما از سقف دهان برداشته می‌شود. گاهی اوقات، اگر بافت لثه اطراف منطقه‌ی آسیب دیده به میزان کافی باقی‌مانده باشد، دندانپزشک قادر خواهد بود لثه را از نزدیک دندان پیوند دهد، و بافتی از کام برداشته نخواهد شد. این نوع پیوند تحت عنوان پیوند انگشتی شناخته شده است.

دندانپزشک بر اساس نیازهای شخصی هر فرد بهترین روش را انتخاب خواهد کرد.

پیشگیری از تحلیل لثه

 

بهترین راه برای پیشگیری از تحلیل لثه رعایت بهداشت و مراقبت از دهان و دندان‌ها می‌باشد. هر روز دندان‌های خود را مسواک بزنید ، نخ دندان بکشید و در صورت نیاز از دهانشویه‌ها استفاده نمایید، حداقل دو مرتبه در سال، یا طبق نظر پزشک به طور منظم به دندانپزشک یا جراح لثه مراجعه نمایید. اگر لثه‌های شما تحلیل رفته‌اند، ممکن است نیاز باشد دفعات بیشتری به دندانپزشک مراجعه نمایید. از مسواک نرم استفاده کنید و از دندانپزشک بخواهید نحوه‌ی صحیح مسواک زدن را به شما یاد دهد. اگر مشکلات بایت یا فشردن دندان‌ها روی یکدیگر علت تحلیل لثه است، با دندانپزشک خود راجع‌به روش‌های اصلاح و درمان آنها گفتگو کنید. دیگر راه‌های پیشگیری از تحلیل لثه عبارتند از:

• در صورتی که سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید.
• تغذیه‌ای سالم و متعادل داشته باشید.
• به تغییرات در دهان و دندان خود دقت نمایید.

با مراقبت از دندان‌های خود می‌توانید برای همیشه لبخندی زیبا و سالم داشته باشید.