تحلیل دندان چیست و چرا بروز پیدا می کند؟

تصور کنید یک دندانپزشک به شما گفته باشد دچار تحلیل دندان شده اید. در این صورت، احتمالاً پرسش های زیادی به ذهن شما خطور می کنند، از جمله اینکه تحلیل دندان به چه معناست؟؛ چگونه تشخیص داده می شود؟؛ و چه درمان هایی دارد؟

گرچه اصطلاح تحلیل دندان در دندانپزشکی چندان شناخته شده نیست، اما آنقدر هم که به نظر می رسد راز آلود نیست.

در دندانپزشکی، تحلیل رفتگی اصطلاحی است که زمانی استفاده می شود که به تغییراتی اشاره دارد که در رابطه با ریشه های دندان های شما اتفاق می افتند و صرفاً نتیجه پوسیدگی یا شکستگی نیز نیستند. تحلیل زمانی اتفاق می افتد که بدن شما، در نتیجه یک حادثه تروماتیک، به عنوان یک مکانیزم دفاعی دندان خود را پس می زند. تحلیل بویژه به التهاب و از دست رفتن عاج دندان (بافت داخلی زیر مینای دندان) یا سمنتوم (ماده خارجی پوشاننده ریشه دندان) اشاره دارد.

دو منطقه هستند که تحلیل رفتگی دندان ها از آنجا می تواند آغاز شود، بخش داخلی و بخش خارجی دندان.

تحلیل داخلی از میانی ترین سطح ریشه دندان آغاز می شود- جایی که سطح ریشه مرز حفره عصب دندان را شکل می دهد.

تحلیل خارجی، همانطور که از نام آن برمی آید، از بیرونی ترین سطح دندان آغاز می شود، جایی که ریشه دندان توسط الیاف پریودنتال لیگامان به استخوان فک متصل می شود و دندان را درون حفره آن نگه می دارد. هر دو فرایند ماهیت مخرب دارند و بدون قرار گرفتن تحت درمان می توانند منجر به از دست رفتن دندان های شما شوند. در برخی موارد، هیچ درمانی وجود ندارد، و از دست رفتن دندان اجتناب ناپذیر است.

دندانپزشک زمانی تحلیل داخلی را شناسایی خواهد کرد که عاج یا سمنتوم به داخل کانال دندان جذب شوند، و موجب التهاب سطوح داخلی یا بیرونی دندان شوند. وقتی دندان آسیب می بیند، بافت آن ملتهب می شود و جذب داخل ریشه آن می شود. این فرایند در نهایت منجر به ایجاد یک حفره داخل دندان می شود، که موجب تضعف دندان می شود و مستعد آسیب دیدن و پوسیدگی خواهد شد.

تحلیل ریشه دندان

تحلیل داخلی ریشه دندان چیست؟

تحلیل داخلی ریشه دندان پدیده ای نسبتاً ساده تر از نمونه خارجی آن است. معمولاً تصور می شود تحلیل داخلی ریشه دندان نتیجه التهاب مزمن طولانی مدت داخل عصب دندان (که در اصطلاح تکنیکی تحت عنوان پالپ شناخته می شود) باشد و اغلب بدون علامت و نشانه است. از بین عوامل متعدد، این التهاب می تواند نتیجه تحریک (مثلاً ممکن است پس از جایگذاری یک پر شدگی عمیق داخل دندان) یا تروما باشد.

انواع حوادث دندانی می توانند موجب بروز تحلیل داخلی دندان شوند، از جمله تروما، قرار گرفتن در معرض گرما یا مواد شیمیایی، یا حملات باکتریایی پالپ. قرمز رنگ شدن دندان نخستین نشانه تحلیل داخلی دندان است. دندانپزشک با مشاهده این علامت می تواند با گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس از دندان تو خالی، ضایعات دندانی در آن منطقه را بیابد.

این تحلیل معمولاً پیش رونده است، و اگر آنقدر پیشرفت کند تا به سطح بیرونی ریشه دندان برسد، درمان غیر ممکن خواهد بود. درمان زود هنگام موفق ترین شکل درمان است، اما حتی موارد گسترده نیز گاهی اوقات می توانند معکوس شوند.

تحلیل ریشه دندان

تحلیل خارجی دندان چیست؟

درمان تحلیل خارجی دندان از درمان موارد دیگر دشوارتر است. به نظر می رسد از موارد دیگر شدیدتر باشد، معمولاً بدون علامت و نشانه است، و مشخصه ویژه آن حمله عروق خونی و بافت های همبند به داخل ریشه دندان از ساختارهای پیرامون آن است که در مکان های مختلف زیر خط لثه اتفاق می افتد. تغییر رنگ دندان ممکن است حاکی از بروز این نوع تحلیل باشد، اما اغلب تنها می تواند با تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس شناسایی شود.

به نظر می رسد تروما و جابجایی ارتودنتیک دندان ها شایع ترین علت بروز این شرایط باشد، گرچه کیست ها و تومورها، همینطور نهفتگی دندان های مجاور نیز می توانند نقش داشته باشند. تحلیل خارجی ریشه دندان ها همراه با درمان ارتودنسی (با بریس ها) در قسمت نوک ریشه دندان ها اتفاق می افتد، و اغلب از نظر وخامت جزئی است و در اکثر موارد خود محدود کننده است. تحلیل خارجی سرویکال (قسمت بالایی و گردنی ریشه دندان نزدیک به خط استخوان فک) قابل درمان است و اگر زود تشخیص داده شود می تواند درمان شود.

تحلیل خارجی که در وسط ریشه دندان، زیر سطح استخوان فک تشخیص داده شود، درمان دشوارتری خواهد داشت و اغلب تنها درمان ممکن کشیدن آن است. هر چه تحلیل خارجی دندان های شما زودتر شناسایی شود، ساده تر و با موفقیت بیشتری می تواند درمان شود. به همین دلیل است که باید حداقل هر سه سال یک مرتبه یک سری کامل عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته شود و دندان هایی که دچار تروما شده اند حتی باید بیشتر تحت نظر قرار داشته باشند.

تحلیل ریشه دندان

تحلیل ریشه دندان ها چگونه درمان می شود؟

درمان تحلیل داخلی ریشه دندان ها عموماً شامل درمان ریشه می شود (که در اصطلاح تکنیکی اندودانتیکس نامیده می شود)، که حین انجام آن پالپ همراه با عامل التهابی مسئول بروز اختلال از داخل حفره آن تخلیه می شود. پیشرفت این بیماری معمولاً آنقدر آرام است که در تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می توان به موقع آن را شناسایی نمود. به همین دلیل بسیار مهم است که همه تصاویر رادیوگرافی ضروری که در فواصل زمانی منظم گرفته شده اند را نگهدارید.

تحلیل خارجی که قابل درمان باشد نیاز به درمانی دارد که شامل برداشتن بافت مهاجم ریشه دندان، درمان شیمیایی سطوح بیمار ریشه به منظور پیشگیری از بروز مجدد، و پس از آن جایگزینی بخش از دست رفته ساختار دندان با نوعی ماده ترمیم کننده باشد. موارد پیشرفته تر ممکن است اعصاب دندان شما را تحت تأثیر قرار دهند که مستلزم انجام درمان اندودانیتک خواهد بود.

در صورتی که تحلیل خارجی بسیار گسترده باشد، که معمولاً بیستر از تحلیل داخلی رخ می دهد، ممکن است هیچ درمانی امکان پذیر نباشد، و نیاز باشد دندان های شما کشیده شوند. باز هم باید اشاره کنیم، بسیار مهم است که همه تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس که به صورت متوالی می گیرید را نزد خود نگهدارید.