نوشته‌ها

اغلب تصور می‌کنیم بیماری لثه شرایطی است که مختص بزرگسالان می‌باشد، اما صحت ندارد. نوجوانان و حتی کودکان کم سن‌تر نیز در معرض خطر بیماری لثه، از موارد شدید تا خفیف آن، قرار دارند که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. در صورتی که این مشکل در این سن برطرف نشود، می‌توان موارد بیماری لثه در افراد زیر 18 سال را نیز به 50 درصد افراد بزرگسالی افزود که با این بیماری(بیماری لثه در کودکان) دست به گریبان هستند.

بیماری لثه در کودکان چیست؟

بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

 

بیماری لثه شرایطی است که از انباشته شدن باکتری و باقی‌مانده‌ی مواد غذایی روی دندان‌ها ایجاد می‌شود که نتیجه‌ی آن تشکیل یک لایه‌ی چسبناک تحت عنوان پلاک روی دندن‌ها می‌باشد. پلاک روی دندان با سفت شدن تبدیل به رسوب می‌شود و منجر به جذب پلاک‌های بیشتر می‌شود. در نهایت، این شرایط منجر به قرمزی و تورم لثه‌ها می‌شود. تشدید این وضعیت می‌تواند باعث لق شدن دندان‌ها شود زیرا به بافت نرم و استخوان زیر دندان آسیب می‌رساند. ابتلا به بیماری جدی لثه در کودکان چندان شایع نیست، اما موارد خفیف آن چندان دور از انتظار نیست.

علائم و نشانه‌های بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

علائم اولیه‌ی بیماری لثه عبارتند از پف کردن و قرمز و متورم شدن لثه‌ها. لثه‌ها حین زدن مسواک یا کشیدن نخ دندان به راحتی خونریزی خواهند کرد. بوی بد دهان مزمن که با زدن مسواک و کشیدن نخ دندان هم بهبود پیدا نمی‌کند نیز یکی از علائم این عارضه است. با پیشرفت بیماری، ممکن است دندان‌هایی که در کودک رشد می‌کنند لق شوند. در بخش‌هایی از زیر لثه‌ی اطراف دندان که پلاک به تدریج روی هم انباشته می‌شود، ممکن است پاکت پریودنتال ایجاد شود. پاکت پریودنتال به افزایش عمق شیار بین لثه و دندان‌ها در نتیجه‌ی تخریب بافت آن در اثر تجمع باکتری اطلاق می‌گردد.

علل بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

نوجوانان ممکن است طی دوران بلوغ خود مشکلات لثه را تجربه کنند. افزایش سطح پروژسترون و احتمالا استروژن می‌تواند منجر به افزایش جریان خون در لثه‌ها شود که باعث افزایش حساسیت آنها خواهد شد. در مورد کودکان، اصلی‌ترین علت بیماری لثه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. با این حال، برخی بیماری‌های خاص نیز می‌توانند موجب تشدید این عارضه در کودکان شوند، بیماری‌هایی از قبیل دیابت نوع 1، سندروم کیندلر – Kindler syndrome (نوعی اختلال وراثتی با نشانه‌هایی همچون تاول‌های پوستی، حساسیت به نور، چروک شدن پوست در دوران نوزادی، آتروفی لثه و دندان‌های ضعیف و نارس)، سندروم داون – Down syndrome و سندروم پاپیلون لفور – Papillon–Lefèvre syndrome (اختلالی مادرزادی با علائم افزایش ضخامت لایه‌ی شاخی پوست کف دست و پا و نیز بیماری پیشرفته پریودنتال در دندان‌های شیری و دائمی). ژنتیک نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری لثه در کودکان را افزایش دهد، بنابراین اگر در پیشینه‌ی خانوادگی خود سابقه‌ی بیماری لثه را دارید، حتما آن را با دندانپزشک کودک خود در میان بگذارید.

درمان و پیشگیری از بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

 

نخستین گام در پیشگیری از بیماری لثه در کودکان ترغیب آنها به حفظ بهداشت دهان و دندان است. کودک شما باید حداقل دو مرتبه در روز مسواک بزند. در کنار آن، عادت کشیدن نخ دندان حداقل یک مرتبه در روز نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. پیشنهاد می‌شود کودک خود را از یک سالگی نزد دندانپزشک ببرید. پس از آن مراجعه‌ی 6 ماه یک بار به دندانپزشک برای چکاپ و پاکسازی دندان‌ها ضروری است. بعلاوه، تلاش کنید در زمینه‌ی مراقبت از دهان و دندان، الگوی خوبی برای کودک خود باشید.

بیماری لثه در کودکان

بیماری لثه در کودکان

اگر کودک شما به موارد خفیف بیماری لثه دچار شد، می‌توان از طریق پاکسازی تخصصی دندان‌ها و با حفظ عادات بهداشت دهان و دندان آن را درمان نمود. اما در صورت تشدید این شرایط، ممکن است انجام درمان بیماری لثه برای کودک ضرورت پیدا کند که شامل پاکسازی عمیق، شستشوی دهان و مصرف آنتی‌بیوتیک و دیگر داروها می‌باشد. در موارد پیشرفته، ممکن است انجام جراحی ضروری باشد.

بسیاری از افراد با نگاه کردن به آینه و پی بردن به این موضوع که لثه‌هایشان به صورت کاملا مشهود در حال تحلیل رفتن می‌باشند، ناراحت و افسرده می‌شوند. علاوه بر تاثیر گذر زمان و افزایش سن روی چهره و ظاهر فرد، تحلیل لثه‌ها نیز تاثیری منفی روی ظاهر فرد خواهد داشت که البته علامت و نشانه‌ی مشکلات مربوط به سلامت دهان و دندان است که رو به افزایش می‌باشند. مسئله این است که لثه‌های تحلیل رفته به مرور زمان آشکار می‌گردند، در حالی که ممکن است مدت‌ها پیش، بیماری در مراحل پیشرفته‌ی خود قرار گرفته باشد.

مانند دیگر علائم سلامت دهان و دندان، تحلیل لثه‌ها لزوما نشانگر مشکل حاد و جدی نمی‌باشد اما حقیقت آن است که به تدریج به مشکلی جدی تبدیل خواهد شد. بنابراین مهم است که به محض مشاهده‌ آن با دندانپزشک یا متخصص جراحی لثه مشورت نمایید. هر چه بیشتر تحلیل لثه را بشناسید، برای متوقف ساختن  روند آن و نیز از دست رفتن دندان در موقعیت بهتری خواهید بود.

تحلیل لثه به فرایندی اطلاق می‌گردد که طی آن کناره‌ها یا حاشیه‌های بافت لثه‌ی پیرامون دندان به مرور زمان ساییده می‌شوند یا عقب‌نشینی می‌کنند که باعث می‌شود بخش بیشتری از دندان، و یا ریشه‌ی دندان در معرض دید قرار گیرند. با بوجود آمدن بیماری تحلیل لثه، بین دندان‌ها و خط لثه “پاکت” یا شکاف ایجاد می‌شود که محل مناسبی برای رشد باکتری‌های بیماری‌زا خواهند بود. در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است به ساختار بافت و استخوانی که دندان‌ها را حمایت می‌کنند آسیب شدید وارد شود، که در نهایت منجر به از دست رفتن دندان خواهد شد.

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

تحلیل لثه یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی است. اکثر افراد نمی‌دانند مبتلا به بیماری تحلیل لثه هستند زیرا به تدریج بروز می‌یابد. معمولا نخستین نشانه‌ی تحلیل لثه حساسیت دندان است، و یا ممکن است دندان‌ها دیگر طبیعی به نظر نرسند. عموما، ممکن است شکاف یا بریدگی نزدیک خط لثه احساس شود.

تحلیل لثه چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اگر حس می‌کنید لثه شما در حال تحلیل رفتن است، به دندانپزشک مراجعه نمایید. با درمان لثه می‌توان لثه را درمان نمود و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری به عمل آورد.

خطرات بروز تحلیل لثه

آنچه باعث می‌شود تحلیل لثه مضر و خطرناک باشد نحوه‌ی ایجاد شکاف بین خط لثه و دندان است، که منجر به آشکار شدن ریشه‌ی دندان خواهد شد. به مرور زمان، باکتری‌ها در این شکاف‌ها انباشته می‌شوند، که برطرف کردن آنها را – حتی با بهترین مسواک‌های برقی در بازار – دشوار خواهد کرد. این مشکل آنقدر وخیم خواهد شد که استخوان و بافت پیرامون دندان آسیب خواهند دید، تا جایی که دندان لق خواهد شد و در نهایت خواهد افتاد.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تحلیل لثه آن است که این مشکل پوشیده باقی می‌ماند تا جایی که به مراحل پیشرفته و حاد خود می‌رسد. بخش خوب این مسئله آن است که دندانپزشک به سادگی می‌تواند علائم و نشانه‌های آن را شناسایی نماید، که به جلوگیری از پیشرفت آن پیش از بروز و آشکار شدن کمک خواهد نمود.

علل تحلیل لثه

در بسیاری موارد، تحلیل لثه نتیجه‌ی افزایش سن می‌باشد. به مرور زمان و با افزایش سن، احتمال تحلیل لثه افزایش خواهد یافت، بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان در سنین بالا نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

علاوه بر روند افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند موجب تحلیل لثه شوند، از جمله:

بیماری‌های لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

عفونت‌های باکتریایی لثه می‌توانند بافت لثه و استخوان محافظی که دندان‌ها را در محل خود قرار می‌دهند تخریب کنند. بیماری لثه مهمترین علت تحلیل لثه می‌باشد.

ژنتیک

ممکن است برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد تحلیل لثه باشند. در واقع، مطالعات حاکی از آن است که بدون توجه به میزان مراقبت افراد از دندان‌هایشان، ممکن است 30 درصد آنها به واسطه‌ی ژنتیک خود در معرض تحلیل لثه باشند.

مسواک زدن خشن

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

مسواک زدن دندان‌ها به صورت خیلی خشن یا نادرست باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت تحلیل لثه خواهد شد.

بهداشت ناکافی دندان‌ها

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به میزان ناکافی و عدم شستشوی دهان با دهانشویه‌های آنتی باکتریال باعث می‌شود پلاک‌های دندان به سادگی تبدیل به رسوب دندان شوند. رسوب دندان‌ها مواد سختی هستند که داخل و بین دندان‌ها تشکیل می‌شوند و تنها با شستشوی تخصصی دندان‌ها برطرف می‌شوند. این رسوبات می‌توانند منجر به تحلیل لثه شوند.

تغییرات هورمونی

تغییرات در سطوح هورمون‌های زنانه در طول عمر زنان، از قبیل بلوغ، بارداری و یائسگی نیز می‌تواند منجر به حساسیت بیشتر لثه شود که در نتیجه لثه را بیشتر در معرض تحلیل لثه قرار خواهد داد.

دخانیات

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند بیشتر از سایرین روی دندان‌های خود پلاک چسبناک دارند. برداشتن این نوع پلاک‌ها از روی دندان دشوارتر است و می‌تواند تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

ساییدن و فشردن دندان‌ها روی یکدیگر

فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر می‌تواند فشار زیادی به دندان‌ها وارد آورد، که منجر به بروز تحلیل لثه خواهد شد.

دندان‌های کج یا فشرده شده

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

در صورتی که دندان‌ها به طور یکدست کنار یکدیگر قرار نگیرند، می‌تواند فشار زیادی به لثه‌ها و استخوان وارد آورد، و تحلیل لثه را در پی داشته باشد.

پیرسینگ (ایجاد سوراخ در عضو به منظور استفاده از جواهرات) لب یا زبان

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

علت و درمان مشکل تحلیل لثه

انجام پیرسینگ و استفاده از جواهرات در نقاطی که با لثه و دندان‌ها برخورد دارند می‌تواند منجر به سایش لثه‌ها و ایجاد سوزش و تحریک آنها شوند تا جایی که بافت لثه ساییده شود.

در مقاله‌ی بعد به روشهای درمان تحلیل لثه خواهیم پرداخت.