نور معمولی، مانند نوری که از لامپ های حبابی منتشر می شود، دارای طول موج های مختلف است و در تمام جهات منتشر می شود، به شکلی که کل فضای اتاق روشن می شود، در حالی که نور لیزر طول موج مشخصی دارد. قدرت این نور در قالب یک نور تیز و با تراکم بالا و منسجم مهار شده است. لیزرها از دقت بالا برخوردار هستند و می توانند روی یک نقطه بسیار ریز متمرکز شوند، و باعث می شوند برای جراحی های بسیار دقیق به جای دریل ها یا تیغ جراحی استفاده شوند.

چندین دهه است که لیزر در درمان های دندانپزشکی برای درمان یک دسته از مشکلات دندانی مورد استفاده قرار گرفته است. لیزری که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد با لیزر سردی که در تصویربرداری برای سر درد، درد و التهاب کاربرد دارد متفاوت است.

لیزرها بی خطر هستند و در بسیاری از انواع فرایندهای پزشکی مانند درمان درد مفاصل فکی- گیجگاهی، از بین بردن لکه های ناشی از تابش نور خورشید، درمان تبخال، لیزیک، سفید کردن دندان ها، درمان آب مروارید، درمان آفت، از بین بردن تومور، جراحی پلاستیک، درمان بیماری لثه و بسیاری از دیگر فرایندهای جراحی کاربرد دارند.

لیزرها به صورت مؤثر عمل می کنند و دارای کمترین میزان تهاجمی بودن هستند و باعث می شوند بیمار تجربه ای راحت و آرام داشته باشد. پرتوهای لیزر با یک سیستم انتقال فایبر- اپتیک که دارای یک دسته است، با ضربان های ثابت روی منطقه هدف تابانده می شوند. صدای ضربانی که بیمار می شنود، نسبت به صدای لرزش آزار دهنده دریل های دندانپزشکی مانند موسیقی است.

کاربرد لیزر در دندانپزشکی

کاربرد لیزر در دندانپزشکی

کاربردهای لیزر در دندانپزشکی

بسیاری از دندانپزشک ها از لیزر برای درمان های زیر استفاده می کنند:

  • پوسیدگی دندان: از لیزر می توان هم برای یافتن پوسیدگی های داخل دندان و هم برای از بین بردن آنها استفاده کرد. علاوه بر این، با استفاده از آن می توان به از بین بردن باکتری های موجود در حفره دندان کمک کرد که در دراز مدت موجب افزایش سلامت دندان خواهد شد.
  • آماده سازی دندان برای پر کردن: با استفاده از لیزر می توان مینای دندان را برای دریافت مواد پر کننده آماده کرد.
  • بیماری لثه: از لیزرها برای تغییر شکل لثه ها و از بین بردن باکتری ها در طول فرایند درمان ریشه (عصب کشی) استفاده می شود.
  • بافت برداری یا برداشت ضایعه: از لیزر می توان برای برداشت تکه کوچکی بافت ( به نام بیوپسی یا نمونه) استفاده نمود به شکلی که بتوان آن را برای آزمایش ها و بررسی های سرطان مورد استفاده قرار داد. لیزر برای برداشت ضایعات از درون دهان و نیز تسکین درد آفت نیز کاربرد دارد.

    کاربرد لیزر در دندانپزشکی

    کاربرد لیزر در دندانپزشکی

  • سفید کردن دندان: از لیزر برای افزایش سرعت فرایند سفید کردن دندان در مطب نیز استفاده می شود. محلول سفید کننده پراکساید که روی سطح دندان اعمال می شود، با استفاده از انرژی لیزر “فعال” می شود، که سرعت روند سفید شدن دندان افزایش می یابد.
  • اصلاح لبخند لثه ای: با استفاده از لیزر یه راحتی می توان بافت لثه اضافی روی دندان ها را برداشت و لبخند لثه ای را درمان کرد (قبلاً در مقاله ای به طور مجزا به این مبحث پرداخته ایم).
کاربرد لیزر در دندانپزشکی

کاربرد لیزر در دندانپزشکی

 

لیزر در دندانپزشکی چگونه عمل می کند؟

همه لیزرها با انتقال انرژی به شکل نور عمل می کنند. وقتی لیزر برای فرایندهای جراحی و دندانپزشکی استفاده می شود، به عنوان یک ابزار برنده یا ابزار تبخیر کننده بافتی عمل می کند که با آن تماس پیدا می کند. وقتی لیزر در فرایند سفید کردن دندان استفاده می شود به عنوان منبع گرما عمل می کند و تأثیر ماده سفید کننده را افزایش می دهد.

کاربرد لیزر در دندانپزشکی

کاربرد لیزر در دندانپزشکی

مزایا و معایب استفاده از لیزر در دندانپزشکی

مزایای لیزر در دندانپزشکی

در مقایسه با دریل دندانپزشکی سنتی، لیزرها دارای مزایای زیر هستند:

  • ممکن است در برخی موارد موجب بروز درد کمتری شوند، در نتیجه نیاز به استفاده از داروی بی حسی را کاهش می دهد.
  • می تواند استرس، اضطراب و ناراحتی بیمار که ناشی از استفاده از دریل دندانپزشکی است را کاهش دهد.
  • خونریزی و تورم در طول درمان بافت نرم را به حداقل می رساند. احتمال عفونت زخم را کاهش می دهد و باعث می شود زخم بهتر بهبود پیدا کند.
  • ممکن است بتوان با استفاده از آن در طول برداشت پوسیدگی، دندان سالم بیشتری حفظ کرد.
  • این ابزار کاملاً بی خطر و ملایم است و برای ابزارهای دندانپزشکی سنتی جایگزینی مناسب است. این ابزار به جراح دهان و دندان اجازه می دهد کارهای پیچیده مختلف را به راحتی انجام دهد.

نقاط ضعف لیزر در دندانپزشکی

  • در صورتی که یک دندان از قبل پر شده باشد نمی توان از لیزر برای درمان آن استفاده نمود.
  • در تعدادی از فرایندهای معمول دندانپزشکی نمی توان از لیزر استفاده کرد. به عنوان مثال، از لیزر نمی توان برای این موارد استفاده کرد: پر کردن حفره های بین دندان ها، اطراف پر شدگی های قدیمی، و حفره های بزرگ که نیاز است برای قرار گرفتن روکش روی آنها آماده شوند. بعلاوه، نمی توان از لیزر برای برداشتن روکش های معیوب یا پر شدگی های نقره، یا حتی آماده سازی دندان برای بریج استفاده کرد.
  • حتی زمانی که لیزر استفاده می شود، باز هم ممکن است نیاز باشد از دریل های سنتی برای شکل دهی پر شدگی دندان، تنظیم بایت، و نیز پولیش پر شدگی دندان استفاده کرد.
  • لیزرها نمی توانند به طور کامل جایگزین مواد بی حس کننده شوند.
  • درمان با لیزر ممکن است مقداری گران تر از دیگر روش ها باشد- هزینه لیزر بسیار بالاتر از دریل های دندانپزشکی است.

در مقاله بعد برای شما توضیح خواهیم داد استفاده از لیزر در کاشت ایمپلنت و دیگر درمان های پس از آن چه مزایایی دارد.

بیماری‌ لثه (پریودنتال) به عفونت بافت‌ لثه و استخوانی اطلاق می‌گردد که دندان را در بر گرفته و آن را در مکان خود نگه می‌دارند. منشا این بیماری عموما عاداتی از قبیل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نادرست هستند که اجازه می‌دهند پلاک –یک لایۀ چسبناک از باکتری‌ها- روی دندان‌ها ایجاد شده و به تدریج سخت‌تر شود. تنها یک پاکسازی تخصصی توسط دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان قادر به برطرف نمودن پلاک دندان‌ها خواهد بود.

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

علل ایجاد بیماری لثه

دهان انسان مملو از باکتری است. این باکتری‌ها در کنار موکوس (لعاب لزجی و غلیظی که از بزاق ترشح می‌شود) و ذرات دیگر، روی دندان‌ها همواره “پلاکی” چسبناک و بی‌رنگ تشکیل می‌دهند. مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به برطرف شدن این پلاک‌ها کمک می‌کنند. در صورتی که پلاک از روی سطح دندان برداشته نشود به تدریج سخت شده و “رسوبی” روی سطح دندان تشکیل می‌دهد که با مسواک زدن پاک نخواهد شد.

تعدادی عوامل تهدیدکننده در بیماری‌های‌ لثه وجود دارند، اما کشیدن سیگار بیش از سایر عوامل قابل توجه است. بعلاوه سیگار کشیدن می‌تواند موفقیت درمان بیماری‌ لثه را کاهش دهد. دیگر عوامل تهدیدکننده عبارتند از دیابت، تغییرات هورمونی در زنان و دختران؛ داروهایی که ترشح بزاق را کاهش می‌دهند؛ بیماری‌های خاص، از قبیل ایدز و داروهای آن؛ عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛ استرس؛ دندان‌های کج و نامرتب؛ وراثت و حساسیت ژنتیکی؛ دندان‌های پر شده‌ای که با مشکل مواجه شده‌اند؛ استفاده از بریج‌هایی که دیگر با دندان متناسب نیستند.

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

علائم و نشانه‌های بیماری لثه

بیماری لثه در مراحل اولیه (که تحت عنوان التهاب لثه شناخته می‌شود) دارای علائمی از قبیل لثه‌های قرمز و متورم و حتی زخم و خونریزی در لثه؛ و ایجاد درد حین جویدن غذا خواهد بود. در مراحل پیشرفته (تحت عنوان پریودونتیت) نیز می‌تواند منجر به ایجاد فاصله بین دندان و لثه؛ از دست رفتن بافت استخوان؛ و حتی لق شدن و افتادن دندان‌ها شود.

علائم ونشانه‌های هشداردهنده:

  • بوی بد دهان که از بین نمی‌رود
  • لثه‌های قرمز یا متورم
  • لثه‌های حساس و دارای خونریزی
  • احساس درد حین جویدن
  • دندان‌های لق
  • دندان‌های حساس
  • تحلیل لثه یا بلندتر به نظر ‌رسیدن دندان‌ها
  • هر گونه تغییر در نحوۀ قرار گرفتن دندان‌ها روی یکدیگر
  • هر گونه تغییر در اندازۀ پروتزهای پارسیل (پروتزهایی که بر خلاف پروتزهای کامل زمانی استفاده می‌شوند که چند دندان در قوس فکی وجود دارد)

 

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

تشخیص بیماری لثه

اقداماتی که دندانپزشک عمومی یا متخصص بهداشت دهان و دندان طی معاینۀ دندانپزشکی انجام می‌دهد عبارتند از:

  • بررسی لثه‌ها و دقت به هر گونه علائم التهاب
  • استفاده از خط کش بسیار کوچکی تحت عنوان “پروب” به منظور بررسی و اندازه‌گیری پاکت‌های پریودنتال (فاصلۀ بین دندان و لثه که ممکن است محل تجمع میکروب شود) اطراف دندان‍ها. در دهان سالم، عمق این پاکت‌ها معمولا بین یک تا سه میلی‌متر است. تست بررسی عمق پاکت دندان عموما بدون درد است.
  • پرسش در خصوص پیشینۀ پزشکی بیمار به منظور شناسایی شرایط یا عوامل خطرزایی (مانند کشیدن سیگار یا دیابت) که ممکن است با بیماری لثه مرتبط باشند.

متخصصان دندانپزشکی علاوه بر اقدامات بالا ممکن است :

  • گرفتن عکس با استفاده از اشعۀ ایکس برای بررسی احتمال از دست رفتن دندان
  • ارجاع بیمار به پریودونتیست (متخصص بیماری لثه). پریودونتیست‌ها متخصص شناسایی و درمان بیماری لثه هستند و برای درمان بیماری‌های دهان و دندان روش‌های درمانی پیشنهاد می‌دهند که دندانپزشک عمومی آنها را پیشنهاد نخواهند داد.

 

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

درمان بیماری لثه

هدف اصلی درمان، کنترل عفونت می‌باشد. بسته به دامنۀ بیماری‌ لثه، درمان‌های متعدد و متنوعی وجود خواهند داشت. موفقیت هر نوع درمانی که مناسب تشخیص داده شود مستلزم آن است که بیمار در منزل به خوبی مراقبتهای روزانه را دنبال نماید. بعلاوه، ممکن است دندانپزشک به بیمار پیشنهاد دهد برخی عادات خاص خود را تغییر دهد، به عنوان مثال برای بهبود نتایج درمان ممکن است ترک سیگار پیشنهاد شود.

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

بیماری‌ لثه (پریودنتال)

نکات مفید در درمان بیماری لثه

بیمار می‌تواند با حفظ نکات زیر لثه و دندان‌های خود را سالم نگه دارد:

  • دو مرتبه مسواک زدن در طول شبانه‌روز با خمیردندان حاوی فلوراید.
  • کشیدن نخ دندان به طور منظم برای رفع پلاک از بین دندان‌ها. یا استفاده از نوعی ابزار خاص، مثلا خلال دندان چوبی یا پلاستیکی، یا واتر پیک ( واتر فلاسر یا واترجت دستگاهی که در آن به جای نخ دندان، فشار آب قادر به تمییز نمودن پلاک لای دندان‌هاست) به پیشنهاد متخصص دندانپزشکی.
  • ویزیت منظم دندانپزشک عمومی به منظور معاینه و پاکسازی دهان و دندان‌ به صورت حرفه‌ای.
  • ترک سیگار